Co to nadci�nienie t�tnicze wt�rne?
Nadci�nienie t�tnicze wt�rne, zwane r�wnie� nadci�nieniem objawowym, jest to choroba, kt�ra stanowi skutek uboczny innej choroby lub przyjmowania pewnych lek�w. Jest to stosunkowo rzadki rodzaj schorzenia, poniewa� w�r�d os�b, kt�re maj� problem ze zbyt wysokim ci�nieniem, tylko u 5 proc. wyst�puje nadci�nienie t�tnicze wt�rne.
Nadci�nienie t�tnicze wt�rne – przyczyny
Nadci�nienie t�tnicze wt�rne jest to charakterystyczna choroba, b�d�ca wynikiem innego schorzenia lub stosowania lek�w oraz innych preparat�w. W zwi�zku z tym, zwykle nie ma problemu z diagnoz� przyczyny tego rodzaju nadci�nienia. Przyczyny nadci�nienia t�tniczego wt�rnego dzieli si� na dwie grupy: cz�ste oraz rzadkie. Do cz�stych przyczyn tej choroby zalicza si�:
- Zw�enie t�tnicy nerek lub t�tnic, doprowadzaj�cych krew do nerek
- Choroby mi��szu nerek np. �r�dmi��szowe zapalenie nerek, ostra niewydolno�� nerek
- Zesp� Conna (hiperaldosteronizm)
- Obturacyjny bezdech senny
- Ci��a
- Przyjmowanie lek�w: niesteroidowych lek�w przeciwzapalnych, glikosteroid�w, doustnych preparat�w antykoncepcyjnych
Rzadziej nadci�nienie t�tnicze wt�rne spowodowane jest:
- Chorobami tarczycy, np. nadczynno�� tarczycy
- Nadczynno�ci� przytarczyc
- Niedokrwisto�ci�
- Niedomykalno�ci� zastawki aortalnej serca lub zw�eniem cie�ni aorty
- Przerostem nadnerczy lub nowotworem nadnerczy (guz chromoch�onny)
- Hiperkortyzolizmem czyli zespo�em Cushinga
- Chorobami takimi jak: Akromegalia, porfiria, zesp� Guillaina-Barrego,
- O�owic�, czyli zatruciem o�owiem
Objawy nadci�nienia t�tniczego wt�rnego
Podstawowe objawy nadci�nienia t�tniczego wt�rnego s� takie same, jak w przypadku zwyk�ego nadci�nienia, czyli zbyt wysokie warto�ci ci�nienia. Ten rodzaj nadci�nienia diagnozuje si� zwykle po objawach towarzysz�cych, kt�re stanowi� symptomy innych chor�b.
W przypadku najcz�ciej wyst�puj�cego nadci�nienia wt�rnego, spowodowanego chorobami nerek pojawiaj� si� nast�puj�ce objawy:
- Obrz�ki ko�czyn: r�k, n�g, ale te� staw�w czy opuchlizna kostek
- Og�lne problemy z uk�adem moczowym: bolesne oddawanie moczu, cz�stomocz oraz oddawanie moczu noc�, mocz o zabarwieniu ciemnobr�zowym, czasami krwisty, m�tny, o zapachu amoniaku
- Uci��liwy b�l w klatce piersiowej
Je�eli nadci�nienie t�tnicze wt�rne spowodowane jest obturacyjnym bezdechem sennym, chory odczuwa zm�czenie, silne b�le g�owy oraz problemy z koncentracj� i zaburzenia rytmu serca.
Trzeci�, najcz�stsz� przyczyn� nadci�nienia wt�rnego jest zesp� Conna, kt�ry polega na nadmiernym wydzielaniu aldosteronu przez nadnercza, co skutkuje uszkodzeniem naczy� krwiono�nych, a w efekcie – nadci�nieniem. Chory, cierpi�cy na nadci�nienie wywo�ane tym schorzeniem odczuwa r�wnie� skurcze, mrowienie i os�abienie mi�ni, ma du�e pragnienie oraz cz�stomocz.
Objawy, kt�re bezpo�rednio wskazuj� na to, �e pacjent choruje na nadci�nienie t�tnicze wt�rne (a przy tym na inn� chorob�) to:
- Brak reakcji ci�nienia na leki obni�aj�ce ci�nienie
- Wysokie ci�nienie przed 20 rokiem �ycia
- Warto�ci ci�nienia powy�ej 180/110 mm Hg
- Drgawki, nadmierna potliwo��
- Powi�kszenie jam serca lub przerost lewej komory sercowej
- Nieprawid�owa praca nerek, niewydolno�� nerek
- Zmiany w dnie oka
Nadci�nienie t�tnicze wt�rne – diagnostyka
Ze wzgl�du na to, �e nadci�nienie t�tnicze wt�rne wp�ywa na nieprawid�ow� prac� wielu narz�d�w, diagnostyka, opr�cz naocznych i odczuwalnych przez chorego objaw�w jest niemo�liwa. Pacjenci, u kt�rych wyst�pi podejrzenie nadci�nienia t�tniczego wt�rnego, kierowani s� na badania krwi, moczu, a tak�e maj� wykonywane badania obrazowe. Opr�cz tego, stale monitorowane jest ich ci�nienie.
Nadci�nienie t�tnicze wt�rne – leczenie
Spos�b leczenia nadci�nienia t�tniczego wt�rnego uzale�niony jest od przyczyny, kt�ra ten stan wywo�a�a. Je�eli zdiagnozowano chorob� przyczyniaj�c� si� do wysokich warto�ci ci�nienia, leczenie polega na zniwelowaniu tego schorzenia. W przypadku nadci�nienia wywo�anego przyjmowaniem konkretnych preparat�w, lekarze zalecaj� odstawienie tych �rodk�w lub przepisuj� zamienniki. Cz�sto stosuje si� leki w celu obni�enia ci�nienia, a niemal�e zawsze, w ramach leczenia, zalecana jest zmiana diety na r�norodn� i zbilansowan� oraz wdro�enie regularnej aktywno�ci fizycznej.
