Bia�e przeciw infekcjom, zielone dla w�troby, ��te, gdy chcesz poprawi� wygl�d sk�ry... Owoce i warzywa: kolor ma znaczenie
Lekarze i dietetycy podzielili warzywa i owoce na pi�� podstawowych grup kolorystycznych. Ka�da odznacza si� szczeg�lnymi w�a�ciwo�ciami dla zdrowia. Pami�taj, �e paleta barw jest znacznie szersza, a kwalifikacja niekt�rych ro�lin do�� umowna. Wybitny znawca kolor�w na pewno podwa�y�by zaliczenie buraka do warzyw czerwonych, a kalarepy do bia�ych. Nie do ko�ca jednak chodzi o barw�. Liczy si� zdrowie. Pami�taj, �e najlepsze efekty dla zdrowia zapewnia r�norodno��. T�cza na talerzu to jest to!
Czerwone owoce i warzywa s� skarbnic� cennych barwnik�w Shutterstock
Czerwone owoce i warzywa: dla serca
Do grupy czerwonej zaliczamy przede wszystkim: pomidory, czere�nie, wi�nie, rzodkiewk�, truskawki, papryk� czerwon�, buraki i owoc granatu. Im intensywniejszy kolor, tym lepiej.
Jej przedstawicieli cenimy przede wszystkim ze wzgl�du na zawarto�� likopenu, antyutlenicza o zbawiennym wp�ywie na serce, skutecznie obni�aj�cego poziom cholesterolu, dzia�aj�cego przeciwnowotworowo i odm�adzaj�co. Szczeg�lnie du�o jest go w pomidorach i przetworach pomidorowych, zw�aszcza tych podawanych na ciep�o (wi�cej na ten temat).
Czerwone warzywa i owoce zawieraj� te� barwniki antocyjany, wzmacniaj�ce naczynia krwiono�ne. Wi�cej ich jednak w grupie niebieskiej i granatowej.
Kolejnym bogactwem ro�lin z tej grupy jest potas, znany przyjaciel serca: przede wszystkim reguluje rytm jego pracy i ci�nienie krwi (czytaj: jak poskromi� nadci�nienie).
Kolor ��ty warzyw i owoc�w to przyjaciel w�os�w i paznokci Shutterstock
��te i pomara�czowe: nie tylko dla mieszczucha
Karotenoidy to barwniki cenne dla zdrowia, w odcieniach od ��tego po czerwony. Marchewk�, dyni�, czy cytrusy ��czy spora zawarto�� popularnego karotenoidu: beta-karotenu.
Dzi�ki pozytywnemu wp�ywowi na wygl�d w�os�w, sk�ry i paznokci beta-karoten coraz cz�ciej przyjmowany jest formie suplement�w. Bez kontroli �ykaj� go te� palacze, wierz�c, �e uchroni ich przed rakiem. Tymczasem: jest ju� co najmniej kilkana�cie wiarygodnych, doskonale udokumentowanych wynik�w bada�, kt�re dowodz�, �e palaczowi mo�e pom�c jedynie rzucenie palenia, a nie �ykanie tabletek. Suplementy bywaj� niebezpieczne i dla zdrowych, prowadz�cych rozs�dny tryb �ycia, gdy� niejednokrotnie zak��caj� prac� uk�adu odporno�ciowego, sprawiaj�c, �e "zagubiony" s�abnie, miast rosn�� w si��. Wi�cej o zagro�eniach zwi�zanych z suplementami
Beta-karoten jest �rodkiem fantastycznym przede wszystkim wtedy, gdy przyjmujemy go w formie naturalnej, wraz z po�ywieniem, w ramach racjonalnej diety. Sprawdza si� te� w kosmetyce, zapobiegaj�c efektom starzenia.
Po ��te i pomara�czowe warzywa i owoce si�gaj systematycznie. Organizm nie jest w stanie sam wyprodukowa� beta-karotenu i liczy na ciebie.
Warzywa i owoce dosta�y ten barwnik od natury g��wnie po to, by nie uszkodzi�o ich nadmierne nas�onecznienie. Tak samo i ciebie beta-karoten uchroni przed szkodliwymi promieniami.
Karotenoidy tworz� witamin� A, zatem ta grupa warzyw i owoc�w jest szczeg�lnie przyjazna naszym oczom, op�niaj�c cho�by procesy zwyrodnieniowe plamki ��tej (cz�� siatk�wki, kt�ra ma wp�yw na ostro�� widzenia, jego pole, a nawet rozr�nianie barw). Szczeg�lne zas�ugi w tej dziedzinie ma marchew, ceniona jako zagorza�y wr�g infekcji wirusowych, w tym przewlek�ych. Wi�cej o marchewce
Stawiaj�c na wszystkie s�oneczne odcienie masz szans� ochroni� si� przed problemami z uk�adem kr��enia (reguluj� ci�nienie krwi i poziom cholesterolu), zadba� o stawy, a nawet budowa� mocniejsze ko�ci (je�li w diecie nie zabraknie i dobrych �r�de� magnezu oraz wapnia).
Pami�taj, �e karotenoidy to naturalne przeciwutleniacze, zwalczaj�ce wolne rodniki. Tych szczeg�lnie du�o w otoczeniu mieszka�c�w miast, palaczy i mi�o�nik�w intensywnie przetworzonej �ywno�ci.
Czosnek nieprzypadkowo nazywany jest naturalnym antybiotykiem Shutterstock
Bia�e owoce i warzywa: wrogowie infekcji
Do grupy bia�ej zaliczamy czosnek, cebul�, pora, kalafiora czy cykori�. Najbardziej cenione s� te, kt�re obfituj� w flawonoidy (przeciwutleniacze) i allicyny o dzia�aniu przeciwbakteryjnym. Chocia� nie wszystkim odpowiada jego smak, jest niekontrolowanym kr�lem w tej kategorii i s�usznie nazywany "naturalnym antybiotykiem". Zreszt�, niezale�nie od tego, czy si�gniesz po niego podczas infekcji wirusowej, czy bakteryjnej, wspomo�e leczenie, gdy� zawiera ajoen. Poznaj tajemnice czosnku i innych "cudownych" lek�w naturalnych
S�usznie robi�y nasze babcie, proponuj�c soki z ca�ej grupy jako lekarstwo na przezi�bienie. Na pewno �agodz� dolegliwo�ci zwi�zane z infekcjami wirusowymi, ale i bakteryjnymi, a nawet z astm�.
Flawonoidy dzia�aj� rozkurczowo, moczop�dnie i przeciwzapalnie. Bia�e ro�liny obfituj� te� w siark�, pomocn� przy osi�ganiu pozytywnych proporcji mi�dzy cholesterolem LDL i HDL. Jest dobra dla sk�ry i w�os�w, ale uwaga: nie leczy problem�w dermatologicznych. Od tego jest lekarz.
Zielone warzywa li�ciaste uchodz� za eliksiry m�odo�ci i wrog�w nowotwor�w Shutterstock
Zielone owoce i warzywa: jedz bez umiaru
Kochamy je nie tyle ze wzgl�du na barwniki, co inne, wsp�lne dla ro�lin o zielonym kolorze cenne sk�adniki. Trzeba jednak pami�ta�, �e sam barwnik chlorofil, kt�rego w nich najwi�cej, nie jest bez znaczenia. Wspiera bowiem prac� w�troby i pomaga pozby� si� toksyn z organizmu, reguluje prac� jelit, a nawet �agodzi objawy astmy.
Szpinak, sa�ata, brukselka, broku�y, kiwi, szparagi, natka pietruszki czy rze�ucha powinny go�ci� na stole ka�dego, komu zale�y na dobrym samopoczuciu. Dzi�ki zawarto�ci witamin z grupy B maj� bowiem znakomity wp�yw na nasz uk�ad nerwowy. Najwi�cej maj� kwasu foliowego (inaczej witamina B9), niezb�dnego w diecie przysz�ych mam i kobiet w ci��y (zw�aszcza na pocz�tku), gdy� zapewnia prawid�owy rozw�j cewy nerwowej u p�odu. Uwaga, nie powinny o nim te� zapomina� kobiety, kt�re aktualnie nie planuj� powi�kszenia rodziny. Anemia to cz�sto "kobieca choroba", a kwas foliowy jej zapobiega. Wi�cej o anemii
Warzywa zielone to doskona�e �r�d�a witamin A, C i E, czyli wspieraj� oczy, odporno��, zapobiegaj� chorobom nowotworowym, poprawiaj� wygl�d cery i op�niaj� procesy starzenia.
Cz�sto w przypadku konkretnych problem�w ze zdrowiem lekarz zaleca jedzenie ?zielonych warzyw li�ciastych?. I na pewno warto go s�ucha�. Osoby w dobrej formie, bez wyra�nych przeciwwskaza�, mog� je spo�ywa� dos�ownie bez ogranicze�. Nie utyj�, nie zachoruj�, nie przedawkuj�.
Najobficiej cenne polifenole wyst�puj� w je�ynach, czarnych porzeczkach, czarnym bzie, bak�a�anach, malinach, aronii, wi�niach, �urawinie i czerwonej kapu�cie. Shutterstock
Niebieskie owoce i warzywa: dla pe�nego oddechu
W rzeczywisto�ci "niebieskie" owoce i warzywa s� niejednokrotnie fioletowe (�liwki), czarne (czarna porzeczka), granatowe (bor�wki), a nawet intensywnie czerwone (�urawina). ��czy je bowiem przede wszystkim zawarto�� antocyjanozyd�w, niezwyk�ych przeciwutleniaczy, docenionych przez medycyn� ludow�, ale i klasyczn�, ju� w oparciu o wiarygodne badania naukowe, a nie tylko obserwacje. Zaliczamy do nich tak�e ciemne winogrona, aroni� czy bak�a�ana.
Antocyjanina wyra�nie op�nia procesy starzenia, chroni przed infekcjami, a tak�e wspomaga walk� z zapaleniami uk�adu pokarmowego i moczowego. W przypadku przewlek�ych chor�b p�cherza za najlepszy lek naturalny uchodzi �urawina.
Uwaga: wszelkie barwniki i ich �r�d�a nie lecz�, a jedynie czasem wspomagaj� leczenie i maj� uznan� rol� w profilaktyce zdrowotnej. Przynosz� najlepsze efekty w komplecie (t�cza barw), ale nie w pigu�ce.
Czytaj: Chi�skie zi�ka i sok z buraka, czyli polska rzeczywisto�� onkologiczna
