Krew w stolcu to problem, o kt�rym m�wi si� coraz cz�ciej, ze wzgl�du na wzrost zachorowa� na raka jelita grubego. To ju� drugi co do wyst�powania nowotw�r Polak�w. Co roku zapada na niego ok. 20 tysi�cy rodak�w. Warto jednak pami�ta�, �e krew w stolcu nie �wiadczy wy��cznie o tym problemie.
Krew w stolcu - obserwuj
Zapewne w niedalekiej przysz�o�ci "inteligentne" sedesy, przypominaj�ce ma�e laboratoria analityczne, b�d� nas alarmowa�, gdy w kale pojawi si� hemoglobina (barwnik krwi) lub enzymy, kt�re j� przekszta�caj�.
Krew utajona w stolcu mo�e oznacza� np. obecno�� niez�o�liwego polipa, kt�ry z czasem mo�e przekszta�ci� si� w raka jelita grubego. Wczesne rozpoznanie to kwestia zasadnicza, by pacjent mia� szans� na pe�ne wyleczenie, st�d takie plany.
Dzisiaj jednak podstaw� wst�pnej diagnostyki jest proste badanie stolca na krew utajon�, kt�re mo�na wykona� w ka�dym laboratorium, a nawet w domu przy pomocy zestawu kupionego w aptece. Specjali�ci zalecaj� je wszystkim osobom po czterdziestce raz w roku, nawet, gdy nie obserwujemy u siebie �adnych niepokoj�cych objaw�w ze strony uk�adu pokarmowego.
Zgodnie z obowi�zuj�c� mod�, dzisiejsze sedesy utrudniaj� zaobserwowanie krwi w kale, nawet gdy tej jest sporo i mo�na j� po prostu zobaczy�. Ma by� estetycznie, higienicznie, a ka� to temat wstydliwy, st�d wszystko, co z nas wychodzi, znika szybko, bez �ladu. I niby dobrze, poprawnie kulturowo, ale kiedy� stolec zatrzymywa� si� przed spuszczeniem wody na specjalnym "schodku" i �atwiej by�o zauwa�y� problem. Dzisiaj interesujemy si� g��wnie zawarto�ci� pieluch i nocnik�w naszych pociech, zapominaj�c, �e wygl�d stolca osoby doros�ej jest r�wnie istotny. Wiele o og�lnym zdrowiu m�wi nam jego konsystencja, kolor i domieszki, w tym �luz i w�a�nie krew.
Krew czerwona - tak objawiaj� si� nie tylko hemoroidy
�wie�a, czerwona krew w stolcu zazwyczaj pochodzi z uszkodzonych �ylak�w odbytu, powszechnie nazywanych hemoroidami. Najcz�ciej krwi nie jest du�o (chocia� zdarzaj� si� i masywne krwotoki), a jej pojawienie si� nie dziwi mocno pacjenta: zazwyczaj wcze�niej odczuwa� silny b�l przy wypr�nieniu, mia� solidne zaparcie, etc.
Hemoroidy, chocia� bywaj� bardzo uci��liwe, najcz�ciej nie zwiastuj� powa�nych problem�w terapeutycznych i poddaj� si� leczeniu preparatami dost�pnymi bez recepty w ka�dej aptece. Zarazem trzeba pami�ta�, �e w ten spos�b jedynie �agodzimy dolegliwo�ci, a nie usuwamy przyczyny (np. niew�a�ciwa dieta). W powa�niejszych stanach, gdy choroba �ylak�w odbytu jest zaawansowana i oporna na leczenie farmakologiczne, konieczna bywa nawet operacja.
Inne przyczyny obecno�ci �wie�ej krwi w stolcu:
- infekcja bakteryjna,
- nieswoiste zapalenia jelit, w tym choroba Le�niowskiego-Crohna, colitis ulcerosa (wrzodziej�ce zapalenie jelita grubego),
- zmiany nowotworowe
Konsultacja lekarska, najlepiej u gastrologa (kieruje lekarz pierwszego kontaktu), jest zawsze konieczna, gdy� rozpoznanie hemoroid�w, a tak�e wykluczenie powa�niejszych przyczyn takich objaw�w, wymaga szczeg�owej diagnostyki (najcz�ciej: badanie per rectum, badanie endoskopowe odbytnicy, czyli rektoskopia lub ca�ego jelita grubego, tzw. kolonoskopia).
Ka�de krwawienie z odbytu mo�e oznacza�, �e w dolnym odcinku przewodu pokarmowego krwawisz znacznie obficiej. Czerwona krew (zazwyczaj w formie �luzowatej) pojawia si� przy nieswoistych zapaleniach jelit, w chorobie Le�niowskiego-Crohna, colitis (wrzodziej�ce zapalenie jelita grubego). To ci�kie, przewlek�e schorzenia, znacznie obni�aj�ce komfort �ycia i wyniszczaj�ce organizm, je�li nie b�dzie wdro�one w�a�ciwe leczenie.
Nie zapominaj: tak mo�e objawia� si� r�wnie� choroba nowotworowa. Oczywi�cie, nie dotyczy to ka�dego krwawienia, ale spraw� musisz wyja�ni�. Pami�taj, �e rak jelita grubego rozwija si� bardzo d�ugo, zwykle ok. 10 lat. Jest do�� czasu, by go wyprzedzi�. Pod warunkiem, �e nie zlekcewa�ysz wyra�nych objaw�w i nie zapomnisz o profilaktyce.
Je�li �wie�a krew towarzyszy nag�ej biegunce, to najprawdopodobniej jest objawem infekcji bakteryjnej. Nie zwlekaj w�wczas z konsultacj� lekarsk�. Istotne jest ustalenie, z jakim patogenem przysz�o zmierzy� si� organizmowi.
Uwaga! Nienaturalny kolor ka�u w og�le nie musi oznacza� problem�w ze zdrowiem. Czerwone zabarwienie bywa skutkiem diety: po spo�yciu np. sporej ilo�ci burak�w. Je�li nie masz pewno�ci, badanie na obecno�� krwi w kale zawsze rozstrzyga t� kwesti�.
Stolec smolisty - krwawienie z g�rnego odcinka uk�adu pokarmowego
Czasem w stolcu pojawia si� krew niemal czarna: �ci�ta, nadaj�ca stolcowi charakterystyczne ciemne, smoliste zabarwienie. Tak dzieje si�, je�li krwawienie obejmuje g�rny odcinek przewodu pokarmowego. W�wczas krew, kt�ra trafia do �o��dka, pod wp�ywem kwasu solnego, przyjmuje tak� form�.
Najcz�ciej zmieniony stolec nie jest jedynym objawem problem�w (chocia� bywa i tak). Zazwyczaj pojawiaj� si� r�wnie� wymioty z domieszk� przypominaj�c� fusy kawy. To r�wnie� �ci�ta krew.
Takie objawy znaj� osoby, kt�re cierpi� na chorob� wrzodow� czy inne stany zapalne b�ony �luzowej �o��dka. Czasem to sygna� rozwoju wyj�tkowo gro�nych, wymagaj�cych leczenia chirurgicznego, �ylak�w prze�yku. Te co prawda cz�ciej objawiaj� si� wymiotami z krwi� i problemami z w�trob�, ale i zmiana wygl�du stolca mo�e by� ich objawem.
�adnego z tych schorze� nie mo�na lekcewa�y�. Nie ma te� sensu cierpie�. Dzisiaj skutecznie leczy si� wrzody �o��dka, kt�re najcz�ciej spowodowane s� przez bakterie Helicobacter pylori.
Krew utajona - kiedy podejrzewa� problem
Badanie na krew utajon�, kt�rej obecno�� mo�e oznacza�, �e cierpisz na kt�r�� z powy�szych chor�b, a przede wszystkim jeste� bezpo�rednio zagro�ony nowotworem uk�adu pokarmowego, nale�y robi� i wtedy, gdy nie masz innych objaw�w. S� jednak takie, kt�re szczeg�lnie powinny ci� zaalarmowa� i zach�ci� nie tylko do bada�, ale przede wszystkim konsultacji z gastrologiem. Najcz�stsze to:
- przewlek�e b�le brzucha, a tak�e ostry atak b�lowy,
- przed�u�aj�ce si� zaparcia,
- biegunki,
- wyra�na zmiana w cyklu wypr�nie� (np. nag�a potrzeba oddawania stolca w �rodku nocy),
- wyj�tkowo uporczywe wzd�cia i nadmiar gaz�w w jelitach,
- wymioty, ale i cz�ste wyra�ne cofanie si� niewielkiej ilo�ci tre�ci pokarmowej do prze�yku (refluks).
Takie objawy bywaj� skutkiem przejedzenia, chwilowych problem�w trawiennych. Czasem jednak w�a�nie tak objawia si� choroba uk�adu pokarmowego, a tak�e narz�du poza nim, wymagaj�ca szybkiej interwencji.
Na pewno warto skonsultowa� si� z internist�. Ten, w razie potrzeby, doradzi w zakresie �ywienia, zleci szczeg�owe badania lub skieruje do gastroenterologa lub innego specjalisty.
