HIV (ang. human immunodeficiency virus) to ludzki wirus niedoboru odporno�ci. Skr�t HIV zawiera s�owo wirus, st�d: do�� powszechnie stosowane okre�lenie "wirus HIV" jest niepoprawne (samo HIV wystarczy).
Spis tre�ci:
1. HIV: czym jest?
HIV to wirus z rodzaju lentiwirus�w, z rodziny retrowirus�w, odkryty (wyizolowany) w 1983 roku. Atakuje g��wnie limfocyty T-pomocnicze, odpowiedzialne w uk�adzie odporno�ci za odpowied� immunologiczn� organizmu na atak drobnoustroj�w i nowotworzenie. Czyli: w wyniku zaka�enia HIV po latach, je�li nie zostanie ono wykryte i prawid�owo leczone, nosiciel staje si� bezbronny wobec infekcji i zaka�e� infekcyjnych, co w ostateczno�ci prowadzi do �mierci. Ka�dego dnia prawie 7 tysi�cy os�b na �wiecie dowiaduje si�, �e s� nosicielami HIV. Rocznie z powodu AIDS, b�d�cego konsekwencj� HIV, wci�� umiera ponad 1,5 miliona ludzi. Ocenia si�, �e w Polsce mo�e by� ponad 35 tysi�cy zaka�onych HIV, ale prawie 70% o tym nie wie.
2. HIV: objawy
Pierwsze objawy HIV pojawiaj� si� zwykle po ok. 2-4 tygodniach od zaka�enia wirusem lub nie ma ich wcale.
Objawy HIV w tym pierwszym okresie s� niecharakterystyczne, �atwo je pomyli� z gryp� czy przezi�bieniem. Pojawia si� bowiem: gor�czka, os�abienie, powi�kszenie w�z��w ch�onnych, b�le staw�w i mi�ni, czasem wysypka, itp.
Zarazem w tym okresie - namna�ania si� wirusa u nosiciela - HIV jest bardziej zaka�ny i stanowi najwi�ksze zagro�enie dla partnera. Du�a cz�� nowych zaka�e� nast�puje w�a�nie wtedy.
Potem przez lata nic nie wskazuje na to, �e jeste�my nosicielami HIV . Czasem u nosicieli obserwuje si� nawracaj�ce dro�d�yce i infekcje w�troby lub skar�� si� oni na nieuzasadnione uczucie zm�czenia i og�lnego os�abienia.
Dopiero po 10-15 latach pojawiaj� si� nasilone objawy HIV , a dok�adniej ju� AIDS, czyli choroby b�d�cej konsekwencj� zaka�enia wirusem, a rokowania s� zdecydowanie gorsze ni� u os�b z szybko rozpoznanym problemem. Osoba zaka�ona, prawid�owo leczona, mo�e bezpiecznie uprawia� seks, za�o�y� rodzin�, mie� zdrowe dzieci. Mo�na te� zminimalizowa� ryzyko zaka�enia partnera, regularnie przyjmuj�c leki.
Czytaj wi�cej o objawach zaka�enia HIV
3. HIV forum - dla kogo?
"Forum HIV" - to bardzo popularna fraza w internecie. Nic dziwnego. Dla lekarza zaka�enie HIV i w efekcie choroba AIDS to taki sam problem spo�eczny, jak cukrzyca czy choroby kr��enia. Dla pacjent�w i os�b obawiaj�cych si� zaka�enia HIV to wci�� temat tabu.
Nietrudno o pokus�, by "diagnozowa�" HIV na forach internetowych, na nich te� szuka� informacji o drogach zaka�enia czy grupach wsparcia. Zasadniczo: nie ma w tym nic z�ego, je�li ma si� �wiadomo��, �e uzyskiwane tak informacje mog� mie� ograniczon� warto�� merytoryczn�, a nawet wprowadza� w b��d. Z drugiej strony: w takich miejscach staraj� si� dzia�a� aktywnie specjali�ci, przeszkoleni wolontariusze, itp., wi�c nie brakuje te� pomocnych danych. Warto jednak pami�ta�, �e najpe�niejsze aktualne informacje, tak�e telefon zaufania, inne formy poradnictwa, mo�na znale�� na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS
4. Test na HIV
Zaka�enie HIV pozwala wykry� proste badanie krwi, w wielu punktach w ca�ej Polsce wykonywane bezp�atnie. Test na HIV w rzeczywisto�ci jest testem w kierunku obecno�ci przeciwcia� anty-HIV. Taki test nie wykrywa samego wirusa HIV , nie wykrywa te� AIDS, a przeciwcia�a skierowane przeciwko wirusowi, produkowane przez uk�ad odporno�ciowy cz�owieka zaka�onego HIV . Co to za r�nica? Wyprodukowanie odpowiedniej ilo�ci przeciwcia�, takiej, by by�a wykrywalna przez test HIV, wymaga czasu. Dlatego od momentu, w kt�rym mog�o doj�� do zaka�enia do zrobienia testu powinno si� odczeka� 3 miesi�ce, je�li chce si� unikn�� wyniku fa�szywie negatywnego.
Wykonanie testu na HIV wymaga pobrania niewielkiej pr�bki krwi z �y�y. Nie trzeba by� na czczo.
W zale�no�ci od miejsca wykonywania testu, czas oczekiwania na wynik to jeden do kilku dni. Pami�taj, pierwsze badanie jest przesiewowym i w przypadku wyniku pozytywnego nie potwierdza ostatecznie rozpoznania.
Je�eli wynik testu przesiewowego oka�e si� dodatni (czyli wskazuj�cy na zaka�enie HIV ), konieczne b�dzie wys�anie krwi do laboratorium wykonuj�cego testy potwierdzaj�ce zaka�enie, gdy� zdarzaj� si� testy fa�szywie dodatnie. W drugiej kolejno�ci wykonywane s� dok�adniejsze i bardziej czu�e testy Western blot . To mo�e si� wi�za� si� z d�u�szym oczekiwaniem na wynik. Dopiero dodatni wynik testu Western blot upowa�nia do stwierdzenia, i� pacjent jest zaka�ony HIV.
Wynik ujemny (negatywny) testu przesiewowego na HIV oznacza, �e w badanej krwi nie znaleziono przeciwcia� przeciwko wirusowi HIV , czyli badana osoba raczej nie jest seropozytywna (nie jest zaka�ona HIV). Nie ma pewno�ci, gdy� je�li zosta�a zaka�ona w ci�gu 3 miesi�cy poprzedzaj�cych badanie test przesiewowy mo�e tego nie wykaza�.
Wed�ug Krajowego Centrum ds. AIDS test na HIV powinien wykona� ka�dy, kto:
Test na HIV powinny wykona� r�wnie� kobiety planuj�ce zaj�cie w ci��� lub b�d�ce na pocz�tku ci��y, a tak�e ich partnerzy. Pami�taj, �e kobieta zaka�ona HIV, odpowiednio leczona i nadzorowana w ci��y oraz podczas porodu, ma 99% szans na urodzenie w pe�ni zdrowego dziecka.
Zobacz, gdzie w Polsce zrobisz bezp�atnie test na HIV
5. Jak mo�na zakazi� si� HIV?
Podstawow� drog� zaka�enia HIV jest kontakt seksualny z nosicielem (80% wszystkich zaka�e� na �wiecie, w krajach rozwini�tych ten odsetek jest jeszcze wy�szy).
Zakazi� mo�na si� poprzez seks bez zabezpieczenia i kontakt nie tylko ze sperm�, ale tak�e p�ynem preejakulacyjny (przed wytryskiem), wydzielin� z pochwy (kobiety te� mog� zaka�a� HIV), je�li zetkn� si� one z uszkodzonym nask�rkiem czy b�on� �luzow�.
Spokojni w pe�ni mog� by� zatem tylko ci, kt�rzy mieli w �yciu tylko jednego partnera i maj� pewno��, �e i on prze�y� z nimi sw�j pierwszy raz. To mit, �e zaka�enia HIV dotycz� tylko jakich� szczeg�lnych grup ryzyka, czyli np. stosunk�w homoseksualnych, analnych. Aktualnie najwi�cej nowych zaka�e� HIV dotyczy �rodowisk heteroseksualnych.
I nie dotyczy to jedynie stosunku waginalnego czy przez odbyt. Zachowania seksualne, takie jak seks oralny, tak�e nios� pewne zagro�enie
Do zaka�enia si� HIV mo�e doj�� tak�e poprzez:
- korzystanie z ig�y osoby zaka�onej;
- w trakcie porodu je�li matka jest nosicielk� wirusa HIV oraz w trakcie karmienia piersi�;
- przez krew, np. podczas zabieg�w chirurgicznych, je�li nie s� zachowane zasady bezpiecze�stwa,
- kiedy� zdarza�y si� zaka�enia po przetoczeniu krwi osoby seropozytywnej.
Tak NIE mo�na zakazi� si� HIV:
- przebywaj�c w jednym pomieszczeniu z osob� zaka�on�/chor� na AIDS,
- poprzez u�ywanie wsp�lnie przedmiot�w codziennego u�ytku,
- podaj�c r�k� czy przytulaj�c si�,
- p�ywaj�c razem w basenie czy korzystaj�c z tej samej wanny, �azienki,
- przez "po�rednictwo" komara czy innego zwierz�cia.
Wi�cej na temat dr�g zaka�enia: Nie ma grup ryzyka, s� ryzykowne zachowania
AIDS czyli zesp� nabytego niedoboru (rzadziej upo�ledzenia) odporno�ci (ang. Acquired Immunodeficiency Syndrome lub Acquired Immune Deficiency Syndrome, SIDA �ac. Syndroma Immunitatis Defectus Acquisiti) to ko�cowe stadium zaka�enia wirusem zespo�u nabytego braku odporno�ci (HIV).
AIDS charakteryzuje si� bardzo niskim poziomem limfocyt�w CD4, czyli wyniszczeniem uk�adu odporno�ciowego. Skutkuje to zapadaniem na nowotwory, grzybice, nietypowe zapalenia p�uc, kt�re mog� zako�czy� si� �mierci� pacjenta. Tylko w 2014 roku z powodu AIDS zmar�o 1,2 mln ludzi.
Mimo wielu akcji informacyjnych, wci�� zdarza si�, �e HIV jest z AIDS mylony. Tymczasem: HIV jest bardzo gro�nym wirusem powoduj�cym AIDS. Zaka�enie wirusem , przy prawid�owym leczeniu i braku lekooporno�ci, nie musi si� zako�czy� rozwini�ciem pe�noobjawowego AIDS. Kluczowe znaczenie dla rokowania ma wczesne rozpoznanie, nim wirus HIV zd��y poczyni� spustoszenie w organizmie.
Dzi� w przypadku HIV/AIDS nie m�wi si� o grupach ryzyka, tylko o ryzykownych zachowaniach, kt�re mog� realnie dotyczy� ka�dego.
Nadal nie uda�o si� opracowa� skutecznej szczepionki, kt�ra chroni�aby przed zaka�eniem HIV, a w efekcie przed AIDS . Prace trwaj�, ale s� niezwykle trudne ze wzgl�du na wyj�tkow� zdolno�� wirusa do mutacji. Wi�ksze sukcesy medycyna odnosi w opracowywaniu lek�w, kt�re nie zwalczaj� wirusa, ale blokuj� jego zdolno�� niszczenia uk�adu odporno�ci, zapobiegaj� rozwojowi AIDS. Sama choroba AIDS te� nie zabija ju� tak szybko i skutecznie jak w XX wieku. To czasem prowadzi do u�pienia �wiadomo�ci zagro�enia, a nie wolno zapomina�, �e AIDS to wci�� zagro�enie �miertelne, a wielu zaka�e� mo�na by�oby unikn�� prawid�owo u�ywaj�c prezerwatyw.
