Wizyta u ginekologa - krok po kroku

Wizyta w gabinecie ginekologicznym nie wymaga specjalnych przygotowa�.

Nie nale�y jednak zapomina� o podstawowych zasadach higieny, ale i tu lepiej nie przesadza�. Dezodoranty czy pudry, kt�re maj� poprawi� samopoczucie i doda� kobiecie pewno�ci w czasie wizyty mog� jedynie skomplikowa� badanie. Ich stosowanie sprawia, �e zmienia si� zapach, a tak�e konsystencja wydzieliny, a jej ocena ma r�wnie du�e znaczenie diagnostyczne. Niejednokrotnie pozwala rozpozna� m.in. infekcj� grzybicz�. Wi�cej o schorzeniu przeczytasz tutaj.

Badanie ginekologiczne wymaga rozebrania si� od pasa w d�. Mo�e si� zdarzy�, �e nie w ka�dym gabinecie znajdziemy specjalne narzutki.

Trzeba pami�ta� by na 2-3 dni przed wizyt� nie u�ywa� lek�w dopochwowych oraz nie przeprowadza� irygacji (tj. p�ukania pochwy specjalnymi preparatami rozpuszczanymi w wodzie). Zaleca si� tak�e kilkudniow� abstynencj� seksualn� (dwa dni b�d� wystarczaj�ce).

Czytaj tak�e: Probiotyki dla kobiet - dziwna moda czy konieczno��? Kiedy warto po nie si�gn��?

Wywiad z pacjentk� to podstawa i nie ma znaczenia czy idziesz po raz pierwszy czy dziesi�ty. Oczywi�cie zestaw pyta� b�dzie si� r�ni�, ale jest grupa pyta�, kt�re powinny si� powtarza� przy ka�dej kolejnej wizycie, zw�aszcza je�li nie masz "swojego" ginekologa i odwiedzasz r�nych lekarzy.

Pierwsze pytanie, kt�re pokieruje i wyznaczy przebieg to pytanie o dat� ostatniej wizyty (teoretycznie mo�e si� zdarzy�, �e lekarz przejdzie od razu do rzeczy i je�li to twoja pierwsza wizyta w �yciu trzeba o tym powiedzie� lekarzowi). Dalej ginekolog b�dzie pyta� o:

- pierwsz� miesi�czk� (wystarczy, �e podasz wiek z dok�adno�ci� do roku)

- d�ugo�� cyklu miesi�czkowego (za prawid�owy uznaje si� ten, kt�ra trwa nie kr�cej ni� 21 dni i nie d�u�ej ni� 35)

- dat� ostatniej miesi�czki i ile dni trwa�a, czy krwawienia s� regularne (je�li nie s� to na pewno zapyta o szczeg�y tj. o ile dni si� przesuwaj�, czy dotyczy to ka�dego cyklu) oraz jaka jest ich obfito�� (Wszystko, co trzeba wiedzie� o miesi�czce znajdziesz tutaj).

- syndrom napi�cia przedmiesi�czkowego (PMS) i czy krwawieniom towarzysz� jakie� dolegliwo�ci (chodzi przede wszystkim o silne b�le podbrzusza, zawroty g�owy czy nudno�ci)

- �ycie seksualne - przede wszystkim czy wsp�yjesz (je�li jeste� dziewic� musisz o tym powiedzie� lekarzowi poniewa� badanie dziewczyny, kt�ra jeszcze nie uprawia�a seksu wygl�da troch� inaczej), kiedy je rozpocz�a�, czy masz sta�ego partnera oraz jakie �rodki antykoncepcyjne stosujesz, czy kontaktom seksualnym towarzysz� jakie� dolegliwo�ci tj. b�l czy sucho�� pochwy

- zabiegi ginekologiczne oraz o to, czy w rodzinie (mama, babcia, ciocia czy siostra) kto� chorowa� na raka piersi lub szyjki macicy

- ci��e, porody (przede wszystkim o to jak� drog� dziecko przysz�o na �wiat) oraz ewentualne poronienia

Czytaj tak�e: Rak szyjki macicy

Nowoczesna antykoncepcja - co to w og�le znaczy?

Wziernik to urz�dzenie szeroko wykorzystywane w medycynie i pozwala utrzyma� rozwarcie badanych szczelin lub rozszerzenie otwor�w. Ten wykorzystywany w ginekologii kszta�tem przypomina troch� dzi�b ptaka i za ka�dym razem lekarz powinien u�ywa� jednorazowego, sterylnie zamkni�tego aparatu. Zanim lekarz wprowadzi wziernik najpierw palcem sprawdzi po�o�enie szyjki macicy oraz k�t, jaki znajduje si� mi�dzy ni� a wagin�. Nast�pnie wk�ada wziernik, "otwiera" go, co delikatnie rozwiera �ciany pochwy. To rozszerzenie pozwoli lekarzowi dok�adnie obejrze� tarcz� oraz szyjk� macicy. To tak�e dobry moment na pobranie materia�u do badania cytologicznego. Nast�pnie "zamyka" wziernik i wysuwa z pochwy.

Jak wygl�da cytologia, jak cz�sto trzeba j� powtarza� i jak si� do niej przygotowa�? Przeczytasz o tym tutaj.

Kiedy wziernik nadal rozszerza �ciany pochwy i je�li istnieje taka potrzeba wykonuje si� tzw. badanie czysto�ci pochwy. To, nic innego jak pobranie wymazu z przedniej �ciany pochwy, cewki moczowej, sklepienia pochwy oraz gruczo�u Skenego i Bartholina (mieszcz� si� po obu stronach �cian pochwy). Nie jest to rutynowe badanie, dlatego wykonuje si� jedynie w przypadkach gdy kobieta zg�asza dolegliwo�ci typowe dla infekcji tj. sw�dzenie, pieczenie czy up�awy. Jest ono konieczne w przypadku podejrzenia stanu zapalnego dr�g moczowych, a tak�e kontrolnie by oceni� skuteczno�� leczenia.

Czytaj tak�e: Zapalenie gruczo�u Bartholina

Wirus HPV - jak si� przed nim broni�?

To ta cz�� badania, kt�ra mo�e uchodzi� za nieprzyjemn�. Ze wzgl�du na konieczno�� ucisku okolic p�cherza i odbytnicy konieczne jest skorzystanie z toalety przed sam� wizyt� i opr�nienie p�cherza. Aby badanie posz�o szybko i sprawnie dobrze jest rozlu�ni� mi�nie brzucha, to bardzo u�atwia ogl�dziny dr�g rodnych. Jedn� d�o� lekarz k�adzie na podbrzuszu, kt�re b�dzie delikatnie uciska�. Drug� d�o� (r�kawiczka pokryta jest �elem po�lizgowym, ma on na celu z�agodzi� i zminimalizowa� dyskomfort), a dok�adnie dwa palce wk�ada do pochwy. Po co to robi? W ten spos�b sprawdza ruchomo�� i rozmiar zar�wno macicy, jak i przydatk�w, czyli jajnik�w i jajowod�w. Mimo �e badanie nie jest bolesne, to czasem mo�e si� on pojawi� b�l i tego sygna�u nie mo�na zlekcewa�y� i nale�y poinformowa� o tym lekarza. Zdarza si�, �e b�l towarzyszy stanom zapalnym np. w obr�bie miednicy mniejszej.

Tu teoretycznie badanie mog�oby si� zako�czy�, jednak cz�� lekarzy, przy okazji wykonuje badanie per rectum. Wbrew pozorom nie jest ono wykonywane tylko u pan�w w celu wykluczenia lub potwierdzenia zmian w prostacie. W przypadku pa� s�u�y ono ocenie tylnej cz�ci macicy, g�rnego odcinka pochwy, jajnik�w, szyjki macicy. Umo�liwia sprawdzenie zag��bienia maciczno-odbytniczego. U kobiet w ci��y pozwala oceni� g��wk� p�odu. Ale to nie jedyne jego zalety.

Bardzo cz�sto zdarza si�, �e ginekolog, podczas badania per rectum rozpoznaje schorzenie z innej "dzia�ki". Chodzi przede wszystkim o zmiany rakowe w jelicie grubym, dotyka on przede wszystkim osoby po 50 roku �ycia. A badanie proktologiczne to najprostszy spos�b na jego wczesne wykrycie.

Czytaj tak�e: Konizacja szyjki macicy

Rak jelita grubego

Na pierwsz� w �yciu wizyt� najlepiej wybra� si� gdy dziewczyna zaczyna miesi�czkowa�. B�ona dziewicza to delikatny i cienki fragment b�ony �luzowej. Budow� przypomina pier�cie� (na jej �rodku znajduje si� ma�y elastyczny otw�r), co teoretycznie pozwala na u�ycie wziernika, ten jednak musi by� znacznie mniejszy by jej nie zerwa�. Du�o cz�ciej praktykuje si� badanie przez odbyt i nie r�ni si� ono od typowego badania per rectum. Ginekolog wsuwa do odbytnicy palec na g��boko�� maksymalnie 7-8 centymetr�w. W ten spos�b ocenia stan szyjki macicy, jajnik�w oraz g�rnego odcinka pochwy. Wprawdzie taka forma badania ma na celu zachowanie i nie uszkodzenie b�ony dziewiczej to w niekt�rych przypadkach jej "przebicie" przez lekarza jest konieczne. Dzieje si� tak w sytuacjach gdy jej zerwanie nie jest mo�liwe w naturalny spos�b lub jest na tyle gruba, �e nie pozwala przepu�ci� krwi menstruacyjnej.
W obu przypadkach konieczna jest interwencja chirurga.

U dziewic oraz kobiet, kt�re maj� mniej ni� 26 lat, zamiast cytologii cz�ciej praktykuje si� szczepienia przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego, czyli HPV.

Czytaj tak�e: Dziewictwo - pow�d do wstydu?

Badanie palapcyjne to czasem za ma�o. Aby dok�adnie przyjrze� si� narz�dom rodnym kobiety konieczne jest wykorzystanie ultrasonografu, czyli aparatu do badania USG. W gabinetach ginekologicznych wykonuje si� dwa rodzaje takich bada�. Pierwsze z nich, czyli tzw. pow�ok brzusznych zleca si� przede wszystkim m�odym dziewczynom, kt�re jeszcze nigdy nie wsp�y�y. Jednak, aby obraz by� wiarygodny pacjentka musi mie� pe�ny p�cherz (wystarczy, �e przed badaniem wypije ok. jednego litra p�yn�w). Aparat potrzebny do badania wygl�da jak klasyczny ultrasonograf.

USG transwaginalne (przezpochwowe, domaciczne) zazwyczaj wykonywane jest u kobiet w ci��y, szczeg�lnie na pocz�tku ci��y gdy istnieje prawdopodobie�stwo poronienia. Pozwala dok�adanie obejrze� szyjk� macicy. Ale to nie jedyne sytuacje, kiedy jest konieczne. Takie USG to najlepsza metoda pozwalaj�ca na wczesne wykrycie raka jajnik�w, a tak�e przy podejrzeniu torbieli czy zespo�u policystycznych jajnik�w). Stanowi pierwszy etap diagnostyczny przy szukaniu przyczyn:

- krwawie� z narz�d�w rodnych, kt�re nie s� miesi�czk�

- b�lu w podbrzuszu

- zaburze� miesi�czkowania

- dokuczliwych miesi�czek

- niep�odno�ci

Ma ogromne znaczenie diagnostyczne przy podejrzeniu wad w budowie narz�d�w rodnych oraz przy ocenie owulacji.

G�owica, kt�ra przekazuje obraz do komputera jest w�ska i d�uga, zanim lekarz wprowadzi j� (na ok. 2 cm) zak�ada na ni� prezerwatyw�.

Je�li istnieje taka potrzeba lekarz mo�e wykona� ten rodzaj badania r�wnie� przez odbyt, dotyczy to przede bardzo m�odych dziewczyn, nieaktywnych seksualnie.

Przed kolejnym takim badaniem nale�y przedstawi� lekarzowi wyniki poprzednich bada� USG. W razie wykrycia niepokoj�cych zmian b�dzie mia� materia� do por�wnania.

Czytaj tak�e: Krwawienie z pochwy po stosunku - wa�ny sygna� ostrzegawczy

Badanie piersi r�wnie� powinno wchodzi� w ?sk�ad? ka�dej wizyty u ginekologa. Najcz�ciej ze stosowanych metod w gabinetach jest USG. Daje ono mo�liwo�� kilkukrotnego obejrzenia tego samego miejsca oraz pozwala odr�ni� �agodn� torbiel od masy b�d�cej z�o�liw� zmian�. Nie jest to jednak metoda doskona�a i nie wykrywa wszystkich nieprawid�owo�ci, przede wszystkim z�og�w wapniowych. Dlatego, w niekt�rych przypadkach lekarz zleca dodatkowo mammografi�, niezale�nie od wieku pacjentki.

Panie po 40. powinny j� wykonywa� raz na dwa lata. Je�li kobieta znajduje si� w grupie ryzyka nale�y wykona� j� ju� wieku 35 lat.

Nie bez powodu zar�wno sam� wizyt�, jak i badanie piersi ma najwi�kszy sens ok. 10 dnia po miesi�czce. Organizm zd��y si� ju� uspokoi� i wszystkie dolegliwo�ci oko�omiesi�czkowe mijaj�. To tak�e korzystny czas na badanie piersi (ginekolog ma obowi�zek tak�e obejrze� piersi kobiety). Zg�oszenie si� na badanie wcze�niej mog�oby wywo�a� niepotrzebny stres i l�k. Zdarza si�, �e burza hormon�w powoduje chwilowe zatkanie gruczo��w, a te staj� si� �atwo wyczuwalne pod sk�r�.

Wi�cej o badaniu piersi przeczytasz tutaj.

Czytaj tak�e: Skuteczna profilaktyka w walce z rakiem piersi - kt�ra metod� wybra�?

Piersi: seksualny wabik, miernik zdrowia. Co m�wi� o tobie?