Bezpo�rednim powodem ataku astmy jest skurcz mi�ni g�adkich dr�g oddechowych i obrz�k b�ony �luzowej oskrzeli. Z czasem tworz� si� tam tak�e czopy �luzowe i dochodzi do zmian w �cianach oskrzeli.
Astma oskrzelowa - co to za schorzenie? Przyczyny ataku astmy
Astma oskrzelowa jest to przewlek�a zapalna choroba uk�adu oddechowego (�ac. asthma, inaczej tak�e dychawica oskrzelowa). Jest chorob� nieuleczaln�, prowadz�c� z czasem do ograniczenia wydolno�ci dr�g oddechowych. Stan zapalny oskrzeli prowadzi do obrz�ku b�ony �luzowej oskrzeli i do patologicznych zmian w �cianach oskrzeli oraz do gromadzenia si� tam �luzu, kt�ry dodatkowo utrudnia przep�yw powietrza.
Ze wzgl�du na pochodzenie schorzenia dzieli si� j� na astm� alergiczn� oraz niealergiczn�. Przewa�a jednak pogl�d, �e jest to choroba o charakterze atopowym, powi�zana z rozwojem procesu zapalnego w uk�adzie oddechowym wywo�anego czynnikami alergizuj�cymi.
Do ataku astmy oskrzelowej mog� prowadzi�:
- zaka�enia, w tym przede wszystkim zaka�enia wirusowe, takie jak przezi�bienia, grypa, a tak�e zapalenie p�uc
- alergeny, takie jak alergeny pokarmowe, alergeny wziewne, czyli py�ki, roztocza, ple��, sier�� zwierz�t itp.
- papierosy, dym papierosowy
- ruch fizyczny, �wiczenia
- zanieczyszczenie powietrza, toksyny w powietrzu, opary farb, aerozole
- pogoda i ekstremalne zmiany temperatury
- za�ycie niekt�rych lek�w, w tym aspiryny, niesteroidowych lek�w przeciwzapalnych (NLPZ), beta-bloker�w
- niekt�re dodatki do �ywno�ci, takie jak glutaminian sodu
- stres, nadmierne emocje, l�k, p�acz, �piew, atak �miechu
- niekt�re zapachy, perfumy
- kwas �o��dkowy w przypadku refluksu �o��dkowo-prze�ykowego
Czynnikami zwi�kszaj�cymi prawdopodobie�stwo wyst�pienia astmy s�: alergie pokarmowe, oty�o��, choroby wsp�istniej�ce (np. zapalenie zatok, zapalenie b�ony �luzowej nosa).
Astma oskrzelowa - objawy
Astma oskrzelowa mo�e objawi� si� praktycznie w ka�dym wieku. Dzieci�ca astma jest raczej pochodzenia alergicznego i ma �agodniejsze objawy. Pojawiaj�ca si� w starszym wieku cz�ciej ma niealergiczny charakter i ostrzejszy przebieg. Ka�dy atak astmy wymaga natychmiastowego dzia�ania i podania odpowiednich lek�w. Zdarza si�, �e atak astmy jest nag�y i gwa�towny, ale mo�e te� narasta� nawet kilka dni.
Atak astmy oskrzelowej mo�e mie� jedno lub kilka objaw�w naraz. Mo�e mie� ponadto r�ny stopie� nasilenia.
S� to najcz�ciej:
- napadowe duszno�ci
- ucisk w klatce piersiowej
- charakterystyczny �wiszcz�cy oddech
- ataki suchego kaszlu lub kaszel w nocy, utrudniaj�cy za�ni�cie (mo�e by� jedynym objawem w przypadku wariantu kaszlowego astmy oskrzelowej. Zdarza si� raczej u dzieci.)
- niekiedy do objaw�w do��cza alergiczny nie�yt nosa, zapalenie spoj�wek i inne objawy alergii
Astma oskrzelowa - diagnozowanie
Aby zdiagnozowa� astm�, lekarz przeprowadza najpierw wywiad lekarski, aby dowiedzie� si�, w jakich okoliczno�ciach dochodzi do ataku duszno�ci. Os�uchiwana jest klatka piersiowa i obserwowana praca mi�ni oddechowych.
Przeprowadza si� tak�e badanie spirometryczne. Jest to rodzaj badania medycznego, maj�cego na celu ocen� pojemno�ci p�uc oraz prawid�owo�ci przep�ywu powietrza w p�ucach i oskrzelach. Drugim badaniem przy astmie oskrzelowej jest prze�wietlenie klatki piersiowej (RTG).
Wa�ne s� testy alergiczne oraz zbadanie poziomu przeciwcia� IgE, daj�ce wgl�d w przyczyny atak�w astmy oskrzelowej.
Astma oskrzelowa - leczenie
Astma oskrzelowa wymaga leczenia, poniewa� mo�e prowadzi� do rozwoju gro�nych powik�a�, tym do przewlek�ej obturacyjnej choroby p�uc. Ataki ci�kiej astmy s� gro�ne nawet dla �ycia.
W leczeniu astmy oskrzelowej wykorzystuje si� g��wnie leki wziewne: inhalatory oparte o ma�e dawki steryd�w, kt�re rozszerzaj� oskrzela i u�atwiaj� oddychanie. Chory musi ponadto stale przyjmowa� przepisane przez lekarza leki, kt�re maj� zapobiega� zaostrzeniu si� choroby. S� to glikokortykosteroidy, a tak�e beta2-mimetyki rozszerzaj�ca oskrzela. Za�ywa si� tak�e leki dzia�aj�ce przeciwzapalnie.
Osoba z astm� oskrzelow� powinna zmieni� styl �ycia. Nie wolno jej pali� papieros�w. Nale�y tak�e zmieni� nawyki �ywieniowe i zjada� wi�cej warzyw i owoc�w. W przypadku oty�o�ci koniecznie trzeba zadba� o obni�enie wagi cia�a. W przypadku astmy o charakterze alergicznym musimy przede wszystkim unika� alergen�w, czyli czynnik�w wywo�uj�cych ataki duszno�ci.
