Estragon - kr�l przypraw
Estragon, czyli Artemisia dracunculus, swoje �aci�skie miano zawdzi�cza greckiej bogini �ow�w i ro�linno�ci Artemidzie. Druga cz�� �aci�skiej nazwy (draco, draconis) pochodzi od smoka lub w�a, st�d pewnie popularne dawniej, szczeg�lnie w dziewi�tnastowiecznej Francji, okre�lenie estragonu - w�owiec lub w�owe ziele. Jego korzenie mog� przywodzi� na my�l w�a�nie wij�cego si� gada. W medycynie ludowej estragon wykorzystywano w przypadku uk�szenia przez w�a.
Estragon znany jest te� jako bylica draganek, czasem te� bylica estragon i jest ro�lin� wieloletni� nale��c� do rodziny astrowatych. Od wielu lat jest ro�lin� uprawn�, w stanie dzikim natomiast ro�nie w Azji, na wschodzie i po�udniu Europy, a tak�e w Ameryce P�nocnej.
Jako przyprawa estragon ceniony jest od setek lat w rozmaitych kuchniach �wiata, chocia�by w kuchni arabskiej, a w Europie szczeg�lnie upodobali go sobie Hiszpanie, Niemcy i Francuzi. Kwitnie od lipca do pa�dziernika, najlepiej ro�nie w s�o�cu na glebie zasobnej w pr�chnic� i wilgo�. Nie lubi surowych zim, ale poza tym jest ro�lin� ma�o wymagaj�c� i czasem potrafi sobie sama radzi�, zasiedlaj�c, na przyk�ad, pobocza dr�g lub krzewi�c si� w zaro�lach. Dorasta do 120-150 cm, na smuk�ej �odydze o wielu odga��zieniach znajduj� si� lancetowate li�cie.
Jako aromatyczna przyprawa estragon u�ywany jest od setek lat. Ma lekko gorzki smak i korzenny aromat. �wietnie podkre�la smak potraw. W zestawie z innymi zio�ami wyra�nie dominuje, dlatego estragonu sypie si� tylko szczypt�. Najlepiej dodawa� estragon pod koniec gotowania.
Miano "kr�la przypraw" nadali ro�linie Francuzi, u�ywaj�cy estragonu w swojej kuchni od wielu lat.
Estragon w kuchni
Kucharze lubi� dodawa� estragon do potraw z ryb, drobiu, mi�sa wo�owego, ciel�ciny, a tak�e z jajek. Mo�na go stosowa� do doprawiania sa�atek oraz zup, szczeg�lnie je�li zale�y nam poprawieniu smaku potraw przyrz�dzanych bez u�ycia soli. Receptury z u�yciem estragonu znajdziemy w�r�d oct�w zio�owych, dodawany bywa do musztardy, w tym francuskiej musztardy Dijon. Pos�u�y jako przyprawa przy kiszeniu kapusty czy og�rk�w i w wielu innych potrawach.
U�ywa si� suszonego estragonu, ale najbardziej aromatyczne s� �wie�o zerwane i rozkruszone listki. Estragon mo�na z powodzeniem uprawia� w doniczce postawionej na parapecie.
Estragon jako ro�lina lecznicza
Zalety estragonu szybko dostrzegli zielarze. I to wieki temu. W staro�ytnym Rzymie zalecano go w�drowcom, jako zewn�trzny �rodek redukuj�cy zm�czenie (wk�adano go, po prostu, do but�w). We wschodniej Azji podawano estragon chorym na padaczk� oraz dla oczyszczenia krwi.
W estragonie znajduj� si� olejki eteryczne (od 0,25 do 1 proc.), garbniki, fitosterole, substancje gorzkie, flawonoidy, karoteny oraz sole mineralne (m.in. �elazo, mangan, wap�). Znajdziemy te� witaminy (B1, B2,B3, B6, B9 oraz C). Zbiera si� p�dy d�ugo�ci do 30 cm jeszcze przed kwitnieniem i suszy w przewiewnym miejscu, zwi�zane w p�czki. Do cel�w leczniczych s�u�� zar�wno korzenie, jak i ga��zki i listki ziela.
Najcz�ciej jest sk�adnikiem mieszanek zio�owych. Mo�e by� stosowany przy k�opotach �o��dkowych i dla poprawy apetytu.
Dzia�anie estragonu:
- dzia�a moczop�dnie
- zwi�ksza wydzielanie sok�w �o��dkowych i przeciwdzia�a wzd�ciom
- dostarcza prowitaminy A
- ma lekkie dzia�anie uspokajaj�ce i rozkurczowe
- ma w�a�ciwo�ci grzybob�jcze oraz przeciwzapalne
- nalewka na estragonie ma dzia�anie wykrztu�nie
Zielarze polecaj� ponadto ocet estragonowy, kt�ry mo�emy zrobi� sami, dodaj�c listki ziela do octu winnego czy jab�kowego i odstawiaj�c na dwa tygodnie w ciemne miejsce. Taki ocet, po rozcie�czeniu, nadaje si� do p�ukania ust przy stanach zapalnych, dodany do potraw poprawia trawienie, mo�na go te� u�ywa� np. do p�ukanek do w�os�w czy do przemywania �ojotokowej sk�ry i przy zaka�eniach grzybicznych. Nale�y wtedy rozcie�czy� go w proporcjach: na litr wody �y�ka octu estragonowego.
Mo�e ci� ponadto zainteresowa�:
Olejek kamforowy - jego w�a�ciwo�ci i zastosowanie
Kolendra - �agodne nasiona, aromatyczne li�cie i prozdrowotny olejek eteryczny
Olejek oregano - dzia�anie, stosowanie, skutki niepo��dane
Li�� laurowy i olej laurowy - w�a�ciwo�ci zdrowotne oraz zastosowanie
Ja�owiec: przyprawa o w�a�ciwo�ciach zdrowotnych
Krople walerianowe - dzia�anie nasenne i rozlu�niaj�ce, stosowanie leku
