Wszawica jest chorob� wywo�an� przez paso�yty - wesz ludzk� i wesz �onow�, ich larwy oraz jaja (gnidy). Wsz� ludzk� s� wesz g�owowa oraz wesz odzie�owa. Wszy wyst�puj� we wszystkich strefach klimatycznych.
W Polsce najcz�ciej spotykan� jest wesz g�owowa. Najrzadziej natomiast spotyka si� wesz odzie�ow�, poniewa� jest to choroba os�b nie korzystaj�cych z plac�wek s�u�by zdrowia (np. osoby bezdomne). Wesz g�owowa wyst�puje najcz�ciej u dzieci w wieku 3-10 lat, natomiast �onowa u ludzie doros�ych.
Wszawic� rozpoznaje si� stwierdzaj�c obecno�� doros�ych osobnik�w, larw i przyczepionych do w�os�w jaj na ow�osionej sk�rze cz�owieka lub, w przypadku wszy odzie�owej, larw i jaj w fa�dach ubra�.
Wszawica g�owowa
Wszawica przenosi si� poprzez kontakt z w�osami osoby zaka�onej lub przedmiot�w do piel�gnacji w�os�w, ozd�b, nakry� g�owy. Samica wszy dziennie sk�ada 7-10 jaj w otoczkach (gnidy). Doros�e osobniki �yj� ok. 9-30 dni. Mog� �y� ok. 2 tygodni bez po�ywienia w postaci krwi.
Objawy wszawicy g�owowej
Charakterystycznym objawem wszawicy g�owowej jest nieprzyjemny i dokuczliwy �wi�d spowodowany uk�uciem wszy i wprowadzeniem przez ni� toksyny, pojawieniem si� grudek obrz�kowych i b�bli pokrzywkowych. Uporczywe drapanie powoduje powstanie tzw. przeczos�w i otar� nask�rka. W miejscu, gdzie wk�u�a si� wesz s�czy si� p�yn surowiczy, kt�ry skleja w�osy. Brak dba�o�ci o higien� mo�e doprowadzi� do wt�rnych zaka�e� bakteryjnych i powstania zliszajowacenia. Nie leczona wszawica prowadzi do odczynowego powi�kszenia w�z��w ch�onnych karkowych oraz zmian wypryskowych na szyi i karku oraz rumienia sk�ry na karku
Leczenie
Z wsz� g�owow� mo�na walczy� domowymi sposobami: skr�ceniem w�os�w oraz wyczesywaniem gnid. Do wyboru s� tak�e �rodki farmakologiczne: naturalne na bazie zi� oraz nowoczesne nietoksyczne �rodki chemiczne oparte na roztworze dimetikonu oraz cyklometikonu (silikony). Ich dzia�anie polega na uniemo�liwieniu wszom oddychania oraz rozmna�ania. Preparaty te s� bezpieczne dla ma�ych dzieci i alergik�w.
Wszawica odzie�owa
Wesz odzie�owa �yje i rozmna�a si� w szwach i fa�dach ubra�. Jedynie doros�e osobniki przedostaj� si� na sk�r�, aby �ywi� si� krwi�. Wesz odzie�owa jako jedyna przenosi choroby: dur wysypkowy epidemiczny, gor�czk� okopow� oraz dur powrotny. Zaka�enie przenosi si� poprzez ka� wszy lub rozgniecenie wszy na zranionej sk�rze.
Objawy wszawicy odzie�owej:
Charakterystycznym objawem jest �wi�d zakrytych cz�ci sk�ry, spowodowany uk�szeniami wszy. Poza tym wyst�puj� grudki rumieniowe. Drapanie powoduje wyst�pienie przeczos�w, nad�erek i strup�w. Nie leczona wszawica odzie�owa prowadzi do przebarwie� sk�ry oraz zaka�e� ropnych
Leczenie
Polega na zniszczeniu paso�yta poprzez zastosowanie odpowiednich preparat�w przeciw wszom. Pomaga tak�e pranie oraz prasowanie odzie�y i po�cieli.
Wszawica �onowa
Wsz� �onow� mo�na zarazi� si� poprzez kontakty p�ciowe, ubrania oraz po�ciel. Doros�e osobniki sk�adaj� jaja w obr�bie trzon�w w�os�w, g��wnie w okolicy �onowej, ale tak�e w okolicy krocza, pachwin, ud i brzucha . W zaawansowanej chorobie jaja paso�yta wyst�puj� tak�e na ow�osionej sk�rze twarzy, na brodzie, rz�sach i brwiach.
Objawy wszawicy �onowej
Charakterystyczny jest �wi�d zaatakowanych przez paso�yta miejsc. Poza tym pojawiaj� si� tzw. plamy b��kitne (plamy o zabarwieniu sinofioletowym lub szarym powsta�e w wyniku hemolizy krwi w miejscu uk�szenia przez wesz). Obecno�� wszy na rz�sach mo�e by� powodem zapalenie spoj�wek.
Leczenie
Leczenie wszawicy �onowej powinno by� skonsultowane z lekarzem dermatologiem, kt�ry przepisze odpowiednie ma�ci lub �ele. Wszystkie rzeczy maj�ce kontakt z paso�ytem powinny by� odka�one. Leczeniem musi by� obj�ty tak�e partner osoby zaka�onej.
Zobacz tak�e: Co robi�, gdy dziecko z�apie wszy
