Trudne emocje
Moja c�rka ma 4 lata. Kiedy wpadnie w sza�, krzyczy, gryzie, kopie, brzydko m�wi, p�acze... Nie wiem, co w�wczas robi� i co do niej m�wi�. Takie sytuacje zdarzaj� si� przewa�nie wtedy, kiedy w domu jest wi�cej os�b. M�� pracuje zagranic�, co 6 tygodni wraca. Mieszkamy z te�ciami. Wydaje mi si�, �e c�rka s�yszy, jak oni tam krzycz�, wci�� si� k��c� i by� mo�e przez to. Nasz dzie� wygl�da tak: wstajemy, robimy mleko, ja szykuj� si� do pracy, zaprowadzam c�rk� do babci i wychodz�. Kiedy wracam, pytam j�, co robi�a, a ona opowiada mi, �e si� bawi�a, by�a na dworze, posz�a po chleb, ogl�da�a bajki... Kiedy jeste�my razem i np. przyjdzie te�ciowa, c�rka zaczyna si� wyg�upia�. Je�li wtedy jej na co� nie pozwol�, te�ciowa j� broni. Ma�a cz�sto przy niej wpada w z�o��, gryzie mnie, czasem uderzy, ci�gnie za w�osy, krzyczy... Wtedy zabieram j� i idziemy do siebie. Kiedy pytam, dlaczego tak robi, m�wi, �e denerwuje j� babcia (kt�ra nic jej nie robi, nawet czasem si� nie odzywa). W podobny spos�b c�rka si� zachowuje, gdy jej nie pozwalam czego� zrobi�.
Karolina
- odpowiada Joanna Steinke-Kalembka, psycholo�ka, trenerka umiej�tno�ci psychospo�ecznych, mama dw�ch c�rek, autorka bloga edukowisko.pl
Niekt�rzy m�wi�, �e mierzenie si� z os�awionym „buntem dwulatka” nie by�o a� takim wyzwaniem, zw�aszcza je�li por�wnamy ten okres do tego, co przychodzi potem. Najcz�ciej takie twierdzenie mo�emy us�ysze� z ust rodzic�w czterolatk�w. Nie bez powodu. W psychologii wychowawczej mo�emy nawet znale�� okre�lenie „koszmarny czterolatek”, kt�re opisuje typowe zachowania dziecka w tym wieku. O czterolatkach m�wi si�, �e s� nieopanowane, wsz�dzie ich pe�no, nadaktywne, g�o�ne, pe�ne skrajnych emocji, nie znaj�ce granic i g�o�no wyra�aj�ce swoje zdanie. W por�wnaniu do wsp�pracuj�cego, spolegliwego trzylatka, kt�ry dopiero co mieszka� w naszym domu, intensywne zachowania i reakcje czterolatka mog� sprawia� wra�enie wyj�tkowo trudnych.
Intensywno�� w emocjach i zachowaniu czterolatka jest naturalnym etapem rozwoju, �ci�le zwi�zanym z budowaniem si� jego m�zgu. Wiek czterech lat jest szczytem intensywnego wzrostu prawej p�kuli m�zgu. W du�ym uproszczeniu mo�na powiedzie�, �e lewa p�kula odpowiada za logiczno��, linearno��, analiz�. Prawa za� obejmuje w du�ej mierze emocjonalne przetwarzanie. W zintegrowanym m�zgu obie p�kule �ci�le ze sob� wsp�pracuj�, co przek�ada si� na optymalne reakcje. U dzieci m�zg dopiero si� kszta�tuje, a rozw�j mi�dzy p�kulami odbywa si� skokowo i nier�wnomiernie. W czasie intensywnego budowania si� np. prawej p�kuli zauwa�amy jej przewag� w odbieraniu i przetwarzaniu �wiata. To czas emocjonalnego tsunami.
Jak przetrwa� ten czas? Jedna z najwa�niejszych rzeczy, jakie mo�emy zrobi� w tym czasie, to szczeg�lne zadbanie o siebie. Ogromna wi�kszo�� trudnych emocji, kt�ra b�dzie si� pojawia� w dziecku, b�dzie skierowana w stron� najbli�szych. Nasze zasady i stawiane granice mog� spotyka� si� z siln� frustracj�, z�o�ci� czy niezadowoleniem i stanowczym oporem wyra�anym histeri�, krzykiem, biciem. Wa�ne, �eby rodzic w takich momentach sam nie da� si� porwa� intensywnym emocjom i umia� zachowa� spok�j. Dla wielu rodzic�w mieszkanie z czterolatkiem pod jednym dachem jest sprawdzianem dla ich umiej�tno�ci radzenia sobie z w�asn� frustracj�, z�o�ci� czy niepokojem. Pom�c mo�e nam w tym pami�tanie, by nie bra� zachowa� dziecka do siebie. Emocjonalne wybuchy nie s� oznak� naszego z�ego wychowania, jego z�o�liwo�ci, braku szacunku czy mi�o�ci. To naturalny, potrzebny etap rozwoju.
Warto r�wnie� przyjrze� si� temu, co dzieje si� w otoczeniu dziecka, jak najbli�si buduj� relacje pomi�dzy sob�. Mali ludzie s� bardzo wra�liwymi emocjonalnymi odbiornikami,
kt�re zw�aszcza w czasie rozwoju prawej p�kuli dos�ownie wch�aniaj� atmosfer�, kt�ra je otacza. Je�eli wyczuwaj� napi�cie w relacjach pomi�dzy domownikami, s�ysz� k��tnie, to b�dzie to wp�ywa� na ich w�asny emocjonalny �wiat.
Wydaje si�, �e – ze wzgl�du na intensywno�� emocji – dziecku w tym wieku pomog� wsp�lne, jasne zasady panuj�ce w domu. Je�li dziecko umawia si� z mam� na co� lub mama na co� nie pozwala, to dobrze, by te� pozostali domownicy respektowali jej zdanie. Nawet je�li (a mo�e przede wszystkim je�li) oczekiwania mamy spotykaj� si� z frustracj� czy z�o�ci� ze strony dziecka. Wsp�lne zasady dadz� bezpiecze�stwo, tak potrzebne w czasie intensywnego rozwoju emocji ma�ego cz�owieka.
To tak�e mo�e ci� zainteresowa�:
