Dziecku wci�� jeszcze �atwiej jest si� rozp�dzi� ni� zatrzyma�, ale maluch uczy si� tak�e innych styl�w przemieszczania si�. Potrafi podej�� powoli, wspi�� si� na palce, przykucn��. A podczas wszystkich tych ewolucji ma wolne r�ce! To prawdziwa rewelacja, �wiat jest teraz naprawd� w zasi�gu r�ki.
Przesypuj� i przelewam
Maluch coraz bardziej interesuje si� zabawami, kt�re wymagaj� precyzyjnych ruch�w i daj� wymierne efekty. Jego uwag� przykuwaj� rozmaite sprz�ty domowe. W kuchni mo�na najni�sz� z szuflad przeznaczy� na akcesoria niet�uk�ce i nieszkodliwe (cedzaki, �y�ki, lejki, pokrywki) i pokaza� malcowi te skarby. Entuzjazm wzbudzi tak�e przesypywanie grochu czy kaszy, zanurzanie r�k w m�ce (przy wszystkich tych zabawach trzeba bardzo uwa�a�, �eby dziecko nie po�kn�o ani nie wsadzi�o do ucha �adnego drobnego przedmiotu, np. ziarnka fasoli). Najlepsza jednak b�dzie na pewno zabawa wod�. Ma�ego cz�owiekowi do szcz�cia wystarczy miska, kilka plastikowych kubk�w, sitko i troch� wody. B�dzie z zachwytem i skupieniem przelewa�, rozlewa�, dolewa�... Oczywi�cie koniecznie w towarzystwie osoby doros�ej - ma�ych dzieci nigdy nie zostawiamy samych przy nawet niewielkim zbiorniku p�ynu.
Kup mi lalk�...
Poszerza si� tak�e gama gotowych zabawek, kt�re mog� sprawi� dziecku rado��. Ale przy zakupach warto by� ostro�nym, z kilku powod�w. Po pierwsze nadal �ci�le przestrzegamy zasady, �e dla ma�ych dzieci nadaj� si� tylko zabawki z odpowiednim przeznaczeniem wiekowym i potrzebnymi atestami. Nawet je�eli zabawka wygl�da na odpowiedni� dla roczniaka, ale ma znaczek informuj�cy o dopuszczeniu dopiero dla dzieci powy�ej 3 lat, nie mo�emy jej proponowa� maluszkowi.
Ale nawet je�eli zabawka spe�nia wszelkie normy, dobrze si� jej przyjrzyjmy, zanim wydamy na ni� (niema�o zapewne) pieni�dzy. Sprawd�my, czy nie jest zbyt ci�ka dla ma�ych r�czek, czy nie wydaje ostrych, nieprzyjemnych d�wi�k�w (niekt�re dzieci boj� si� graj�cych zabawek), czy nie stanie si� zawalidrog� w waszym mieszkaniu? Do�wiadczenie pokazuje, �e najlepsze zabawki to te najprostsze, uwielbiane przez ca�e pokolenia dzieci. Na pewno przydadz� si� du�e, bezpieczne klocki, foremki i k�ka do ustawiania r�nym piramid, sortery, w kt�rych trzeba rozpozna� i dopasowa� kszta�t klocka by wrzuci� go przez otw�r w pokrywie do pojemnika, b�czki. Dobr� zabawk� ju� dla takiego malucha jest odpowiednia dla wieku niedu�a i mi�kka lalka - i to wcale nie tylko dla dziewczynki. W�r�d pluszak�w zapewne jeden z misi�w czy kr�lik�w doczeka� si� albo doczeka w najbli�szym czasie nominacji na Ukochan� Przytulank�. Je�li dziecko ma takiego puchatego przyjaciela, dbajmy o niego, pilnujmy, by nie zgin�� i... nie pierzmy zbyt cz�sto. Przytulanka pachnie domem, mam�, bezpiecze�stwem i daje poczucie sta�o�ci w tym wielkim, wci�� odkrywanym �wiecie.
Chc� tworzy�!
Warto by�oby teraz podsun�� dziecku pierwsze, bezpieczne przybory plastyczne. To b�dzie wspania�e odkrycie - �e w�asnymi r�kami mo�na wyczarowa� niezwyk�e rzeczy. Zanim kupicie jakiekolwiek kredki, farby, masy plastyczne, sprawd�cie, czy nadaj� si� dla dzieci powy�ej 1 roku �ycia. Z kredek wybierzcie te kr�tkie, �wiecowe i �atwo zmywalne, bo minie sporo czasu, zanim ma�y artysta zgodzi si� na to, �e rysowa� nale�y po kartce papieru, a nie po �cianie czy stole. Z farb najlepsze b�d� bezpieczne farbki do malowania �apkami. Pos�ugiwanie si� p�dzlem jest jeszcze zbyt trudne i nie tak przyjemne. Oczywi�cie trzeba b�dzie dobrze zabezpieczy� otoczenie oraz samego malarza - do tego celu przyda si� nieprzemakalny fartuszek z r�kawkami. Za jaki� czas mo�ecie tak�e spr�bowa� wyczarowa� fantastyczne kszta�ty z ciastoliny (po ka�dej zabawie chowaj ciastolin� do szczelnie zamykanego pude�ka, inaczej do nast�pnego dnia wyschnie na wi�r).
Uwa�aj na mnie!
Dziecko jest tak ciekawe wszystkiego wok�, �e ani na chwil� nie mo�na go zostawi� samego. Ci�gle chce si� wspina�, by zajrze� tam, gdzie jego wzrok nie si�ga. Nabierzcie odruchu stawiania wszelkich gor�cych p�yn�w (herbaty, zupy) poza jego zasi�giem i nie na obrusie, kt�ry �atwo �ci�gn�� ze sto�u. Warto tak�e uczy� malucha, �e dym unosz�cy si� nad szklank� czy talerzem oznacza: gor�ce! Podobnie uczucie dziecko, �e nie wolno dotyka� piekarnika , �e lampa jest gor�ca itp. To nie znaczy, �e ono od razu przyswoi t� wiedz�, ale po kt�rym� powt�rzeniu znaczenie kojarzy� przestrogi.
Rozumiem, co masz na my�li
Ma�y cz�owiek w og�le coraz wi�cej rozumie i jest bardzo zadowolony, je�li mo�e wam to udowodni�. Dawajcie mu proste polecenia (podaj �y�eczk�, przynie� gazet�, wrzu� ubranko do miski), a zobaczycie, jak� frajd� sprawi mu ich wykonanie. Poma�u uczcie dziecko wsp�dzia�ania. Oczywi�cie jest jeszcze za wcze�nie, by wymaga� od malucha pomocy w domu czy posprz�tania pokoju, ale mo�e wam pom�c np. przy wk�adaniu prania do pralki czy wieszaniu go na suszarce. Niech zrobi to po swojemu, potem dyskretnie poprawicie efekty dzia�ania.
Daj mi co� powiedzie�
Maluch na razie du�o wi�cej rozumie, ni� potrafi powiedzie�. Doskonale kojarzy proste zdania i polecenia, szczeg�lnie je�li s� wyra�one prosto i logicznie. Rozmawiajcie z nim jak z doros�ym, bez zdziecinnienia i zniekszta�cania s��w. To, �e dziecko na jedzenie m�wi "am" nie oznacza, �e wy te� macie zmieni� to s�owo w swoim s�owniku. Maluch doskonale przecie� zrozumie, gdy powiecie "obiad" czy "kolacja".
M�wcie do niego, opowiadajcie o �wiecie, t�umaczcie r�ne zjawiska, ale nie zap�dzajcie si� w tym zanadto. Cho� wasze dziecko wygl�da na ju� takie du�e i m�dre, wiele temat�w to dla niego abstrakcja. Nie rozumie, co to znaczy "porz�dek w pokoju", "grzeczne zachowanie", "spok�j". Nie przekonacie go do czego�, czego w og�le nie rozumie. Je�li chcecie zmieni� jego zachowanie, odnie�cie si� do konkret�w, formu�uj�c proste polecenia, np.: "wrzu� misie do koszyka", "podnie� pi�amk� z pod�ogi i po�� na ��ku".
Rozmawiaj�c z dzieckiem, dawajcie mu czas na reakcj� i odpowied�. Maluch jeszcze nie potrafi szybko ubra� my�li w s�owa, ale gdy tylko b�dzie m�g� co� powiedzie�, powie zrozumiale i logicznie. Na razie u�ywa pojedynczych s��w (cz�sto w swoim w�asnym narzeczu), ale dobrze dobiera znaczenia i naprawd� potrafi przekaza�, o co mu chodzi. Zaczyna tak�e przejawia� poczucie humoru, nie raz zaskoczy was celnym, oszcz�dnym komentarzem albo �artem. Gdy wymawia s�owa zniekszta�caj�c je, nie poprawiajcie go za ka�dym razem, bo to zniech�ca. Raczej za jaki� czas w rozmowie powt�rzcie to s�owo w odpowiednim brzmieniu. Z czasem malec dostrze�e r�nic� i poprawi wymow�.
Poczytaj mi, mamo!
Co - pr�cz rozmowy - poszerzy jego zas�b s��w? Oczywi�cie czytanie ! By� mo�e wasze dziecko ju� od dawna oswojone jest z ksi��eczkami, ale je�li dot�d mu nie czytali�cie, koniecznie zacznijcie to robi� teraz. Na pocz�tek najlepsze b�d� ksi��eczki-zabawki - mi�kkie, szmaciane, tekturowe, rozk�adane, kolorowe, z doszywkami, aplikacjami i minimaln� ilo�ci� tekstu. Musz� spe�nia� wymogi bezpiecze�stwa, tak by �aden element ksi��eczki nie zosta� po�kni�ty albo wetkni�ty do ucha czy nosa.
W ksi�garniach ksi��ek jest mn�stwo, ale ich walory estetyczne i edukacyjne r�ni� si� jak dzie� i noc. Warto zadba�, by dziecko od ma�ego uczy�o si� poprawnego j�zyka i polubi�o �adne ilustracje.
Cho� niekt�rym czytanie takim maluchom wydaje si� strat� czasu, w�a�nie wsp�lne zag��bianie si� w lektur� to jedno z tych zaj��, na kt�re czasu nigdy nam nie powinno zabrakn��. Poza poznawaniem s��w, opis�w, przyg�d, poza rozwijaniem wyobra�ni i kszta�towaniem skojarze�, daje tak�e to, co dziecku potrzebne niczym tlen: blisko�� kochaj�cej osoby, przytulanie, wsp�lne odkrywanie �wiata. Tego nie zast�pi nawet najlepszy program edukacyjny w telewizji - badania wskazuj�, �e sadzanie przed telewizorem takich maluch�w nie tylko nie rozwija ich mowy i wiedzy o �wiecie, ale mo�e wr�cz spowolnia� rozw�j.
Rady na ten miesi�c:
* Nie nak�aniaj dziecka do jedzenia - ani przez zabawianie, ani przez szanta�owanie. Maluch sko�czy je��, gdy nasyci g��d i wmuszanie posi�ku nic dobrego nie przyniesie. Pami�taj, �e dziecko jest teraz tak poch�oni�te poznawaniem �wiata, �e mo�e mie� po prostu mniejszy apetyt.
* Do ka�dego posi�ku dodawaj �wie�e warzywa lub owoce, dbaj, by na talerzu znalaz�o si� �r�d�o bia�ka (mi�so, ryby, nabia�, jaja), �elaza (mi�so, ryby), wapnia (mleko i jego przetwory), nienasyconych kwas�w t�uszczowych (ryby, orzechy, oleje). Niech maluch wybiera spo�r�d tego, co zdrowe.
* Zapewnij dziecku mo�liwo�� popo�udniowej drzemki . Zaabsorbowany �wiatem maluch nie zawsze b�dzie �atwo zasypia�, ale zadbaj o to, by mia� po temu wszelkie warunki (spok�j, znany rytua�, przy�mione �wiat�o, ukochan� przytulank�). Je�li nie chce spa�, postaraj si� go troch� wyciszy�, np. czytaj�c ksi��eczk�, opowiadaj�c bajk�. Potrzebny mu odpoczynek.
* Sprawd�, czy maluch nie wyr�s� z pierwszych but�w , czy jego n�ki nie s� obtarte, czy chodzi i biega swobodnie.
* Nigdy nie zostawiaj dziecka samego w domu, nawet je�li �pi, a ty musisz na chwil� wyskoczy� do sklepu na dole. Nie mo�esz przewidzie�, co zdarzy si� pod twoj� nieobecno��.
