Olej palmowy - tak bardzo popularny, a jednocze�nie tak szkodliwy. Czy da si� go unikn��?

Olej palmowy obecny jest w wi�kszo�ci towar�w znajduj�cych si� na sklepowych p�kach. Jest ch�tnie u�ywany przez producent�w, poniewa� jest tani, wydajny i d�ugo utrzymuje �wie�o�� produktu. Jakie s� w�a�ciwo�ci oleju palmowego?

Czym jest olej palmowy?

Olej palmowy t�oczony jest z mi��szu owoc�w i nasion palmy oleistej (olejowca gwinejskiego). Naturalnie, ma p�sta�� konsystencj�. Ze wzgl�du na zawarto�� karotenoid�w przyjmuje kolor ciemno��ty lub pomara�czowo-czerwony. Zawiera wiele cennych warto�ci od�ywczych, m.in. betakaroten, witamin� E i witamin� K, sterole, skwalen, koenzym Q10 i antyoksydanty. Tak warto�ciowy olej poddaje si� procesowi rafinacji (oczyszczania oleju), w wyniku kt�rego powstaj� szkodliwe substancje - tak zwane t�uszcze trans. Dodatkowo obr�bka cieplna usuwa karotenoidy i cz�� przeciwutleniaczy, co wp�ywa na zmian� odcienia oleju (staje si� jasno��ty), a tak�e zmienia konsystencj� produktu - na sta��. Tak przetworzony olej niewiele ma ju� wsp�lnego z produktem wp�ywaj�cym korzystnie na nasze zdrowie. Utwardzany olej palmowy nie ma tych samych walor�w co przed obr�bk� i jest zwyczajnie szkodliwy.

W�a�ciwo�ci oleju palmowego

W ostatnich latach przeprowadzono wiele bada� dotycz�cych negatywnych skutk�w stosowania utwardzonego oleju palmowego. Jest to z pewno�ci� zwi�zane z rosn�c� �wiadomo�ci� spo�ecze�stwa na temat prawid�owego od�ywiania. Coraz bardziej interesuje nas sk�d pochodzi kupowane przez nas jedzenie oraz jaki jest sk�ad dost�pnych na p�ce produkt�w. Bywa, �e etykieta z wymienionymi sk�adnikami niekt�rych produkt�w mo�e przyprawi� o b�l g�owy. Niestety, na wi�kszo�ci z nich znajduje si� olej palmowy - i to w�a�nie ten utwardzony.

Olej palmowy stosowany jest jako alternatywa dla t�uszcz�w trans. Producenci wybieraj� go, poniewa� jest �atwo dost�pny, wydajny i tani. Zawarto�� oleju zapewnia d�ugi okres wa�no�ci do spo�ycia i bezpieczne przechowywanie w temperaturze pokojowej.

Olej palmowy znajdziemy w takich produktach, jak:

  • mro�onki, np. mro�one ryby panierowane, ciasto do pizzy,
  • mleko w proszku,
  • gotowe zupy,
  • margaryny,
  • desery mleczne,
  • chipsy, popcorn i inne s�one przek�ski,
  • gotowe frytki,
  • majonez,
  • p�atki �niadaniowe i musli,
  • fast foody,
  • mas�a czekoladowe i niekt�re mas�a orzechowe,
  • lody,
  • chleb pakowany, np. pieczywo tostowe,
  • budynie,
  • sery ��te, sery topione,
  • s�odycze: herbatniki, batoniki, czekolady, ciasteczka itp.

Olej palmowy - czy i jakie stanowi zagro�enie dla zdrowia?

Z przeprowadzonych bada� wynika, �e systematyczne spo�ywanie produkt�w, kt�re zawieraj� du�� ilo�� oleju palmowego mo�e przyczyni� si� do wielu chor�b. Olej palmowy to �r�d�o t�uszcz�w nasyconych, kt�re podnosz� poziom "z�ego cholesterolu" LDL we krwi, obni�aj�c jednocze�nie poziom dobrego cholesterolu (HDL), za� to mo�e prowadzi� m.in. do zawa�u serca i innych chor�b serca, mia�d�ycy, udaru m�zgu.
Regularne spo�ywanie t�uszcz�w trans wi��e si� z szybszym przybieraniem na wadze (szczeg�lnie w okolicy brzucha), co prowadzi do oty�o�ci. Olej przyczynia si� r�wnie� do rozwoju cukrzycy typu II i niekt�rych nowotwor�w - naukowcy ochrzcili go mianem rakotw�rczego. Wed�ug bada� powoduje r�wnie� bezp�odno�� i impotencj�.

Czy da si� unikn�� oleju palmowego?

Maj�c �wiadomo��, jak wiele produkt�w zawiera olej palmowy, zaczynamy zastanawia� si�, gdzie go nie znajdziemy. Sk�d mo�emy si� dowiedzie�, kt�ry produkt zawiera olej palmowy? Czytaj�c etykiety i szukaj�c go w�r�d licznych sk�adnik�w. Trzeba to jednak robi� dok�adnie, gdy� w sk�adzie nie zawsze widnieje nazwa olej palmowy. Pojawia si� on r�wnie� pod poj�ciem "t�uszcz ro�linny", "t�uszcz uwodorniony", "t�uszcz ro�linny utwardzany" lub "olej ro�linny".

Warto doda�, �e mi�dzynarodowe normy �ywieniowe, jako bezpieczn� dla zdrowia podaj� maksymaln� zawarto�� t�uszcz�w trans na poziomie < 0,2 g w 100 g produktu gotowego. Dlatego zanim wrzucisz produkt ze sklepowej p�ki do koszyka na zakupy, po�wi�� chwil� na przejrzenie etykiety. Unikn�� go mo�e by� trudno, ale nawet je�li b�dziecie starali si� minimalizowa� jego ilo��, to i tak b�dzie to z korzy�ci� dla was i waszych bliskich.

Olej palmowy a �rodowisko

Opr�cz negatywnego wp�ywu na nasze zdrowie, u�ywanie oleju palmowego ma jeszcze jedn� istotn� wad�. Produkcja oleju jest bardzo szkodliwa dla �rodowiska naturalnego. Proces zbioru palmy przyczynia si� do stopniowego niszczenia las�w deszczowych w Malezji oraz Indonezji, a to wp�ywa na ograniczenie powierzchni �yciowej zamieszkuj�cym je zwierz�tom. Wed�ug raportu Programu Narod�w Zjednoczonych ds. Ochrony �rodowiska, je�li tempo produkcji tego oleju nie spadnie, to w 2022 roku zniszczeniu ulegnie a� 98 proc. las�w Sumatry oraz Borneo.

To tak�e mo�e ci� zainteresowa�:

Wi�cej o: