Co to jest recenzja?
Przyst�puj�c do pisania recenzji warto wiedzie�, co to jest tak w�a�ciwie. Najkr�cej rzecz ujmuj�c recenzja to sprawozdawczo-krytyczne om�wienie dzie�a, przy czym pod poj�ciem dzie�a rozumie� nale�y zar�wno dzie�o artystyczne (literackie, muzyczne, plastyczne, przedstawienie teatralne, film), jak i publikacj� naukow�, projekt, wystaw�, gr� komputerow�, publikacj� multimedialn� czy inny wytw�r pracy tw�rczej. Autor recenzji z regu�y omawia utw�r artystyczny lub naukowy, przedstawiaj�c go w pozytywnym lub negatywnym �wietle, poddaj�c warto�� tego dzie�a ocenie w oparciu o okre�lone kryteria, b�d� te� kieruj�c si� subiektywnymi odczuciami. Wyr�nia si� dwa podstawowe rodzaje recenzji: recenzj� artystyczn�, kt�rej zadaniem jest ocena dzie�a artystycznego, oraz recenzj� naukow�, kt�ra s�u�y obiektywnej ocenie zawarto�ci utworu naukowego. Recenzja, jako gatunek, z pisaniem kt�rego przychodzi si� zmierzy� uczniom szk� podstawowych i �rednich, to recenzja artystyczna. Najcz�ciej recenzowanymi przez uczni�w utworami s� ksi��ki, filmy, b�d� te� sztuki teatralne, a sama konstrukcja recenzji jest do�� jasno okre�lona.
Podstawowe elementy recenzji
Warto wiedzie�, jakie s� podstawowe elementy recenzji. Jak w przypadku wi�kszo�ci prac pisemnych, recenzja powinna posiada� wst�p, rozwini�cie i zako�czenie. Wst�p ma charakter informacyjny, powinien umo�liwi� czytelnikowi recenzji zapoznanie si� z tematem pracy. To tutaj powinny si� znale�� najwa�niejsze, podstawowe informacje o omawianym dziele, takie jak jego tytu�, imi� i nazwisko tw�rcy, gatunek, jaki dane dzie�o reprezentuje, rok powstania czy kraj produkcji. We wst�pie r�wnie� og�lnie okre�lamy tematyk� b�d� problematyk� omawianego dzie�a.
Najobszerniejsz� cz�ci� recenzji jest oczywi�cie rozwini�cie. Warto je zacz�� od opisu utworu, np. zarysu fabu�y, stylu, analizy poszczeg�lnych jego element�w. Nale�y pami�ta�, by nie zdradzi� zbyt wielu szczeg��w fabu�y, nie streszcza� dzie�a, unika� spoiler�w. Mo�na, a nawet trzeba, pozwoli� sobie natomiast na krytyczn� ocen� poszczeg�lnych element�w utworu. Najlepiej wskaza� kolejno zalety (czyli co autorowi recenzji si� podoba�o), a nast�pnie wady dzie�a. Dobrze jest te� rzeczowo uargumentowa� swoje os�dy. Nale�y r�wnie� pami�ta� o tym, �e w recenzji ocenie podlega dzie�o, a nie jego tw�rca. I ta ocena w�a�nie, powsta�a dzi�ki uwzgl�dnieniu wszystkich pozytyw�w i negatyw�w wskazanych w rozwini�ciu recenzji, b�dzie stanowi� podsumowanie (zako�czenie) pracy.
Recenzja filmu – jak napisa�?
Je�li naszym celem jest recenzja filmu, to jak napisa� tego typu prac�? Warto przed przyst�pieniem do pisania zebra� podstawowe informacje na temat obrazu: jego tytu�, rok powstania, imi� i nazwisko re�ysera, scenarzysty, dat� premiery, dane na temat tw�rc�w (zdj�cia, muzyka, efekty specjalne itp.) oraz aktor�w. Dobrze jest wskaza�, jaki gatunek filmowy reprezentuje omawiany obraz oraz ewentualne nagrody, jakimi zosta� uhonorowany. Je�li film jest adaptacj� b�d� ekranizacj� ksi��ki, z pewno�ci� warto o tym wspomnie�, wskazuj�c orygina�, na kt�rym wzorowali si� tw�rcy filmu, a tak�e okre�laj�c stopie� odwzorowania literackiego pierwowzoru. W ocenie filmu nie nale�y ogranicza� si� wy��cznie do fabu�y czy scenariusza, dobrze jest wzi�� pod uwag� r�wnie� gr� aktorsk�, dialogi, scenografi�, kostiumy, muzyk�, zdj�cia czy efekty specjalne. Warto jest przyjrze� si� nie tylko odtw�rcom g��wnych r�l, ale tak�e wyrazistym rolom drugoplanowym. Recenzj� nale�y zako�czy� og�ln� ocen� filmu. Je�li nasza ocena jest zbie�na ze zdaniem krytyk�w filmowych, mo�emy zacytowa� i skomentowa� takie opinie.
Zobacz te�: Felieton: co to jest i jak go napisa�?
Recenzja ksi��ki – jak napisa�?
Za��my, �e spod naszego pi�ra musi wyj�� recenzja ksi��ki. Jak napisa� prawid�owo tak� recenzj�? W pierwszych zdaniach pracy nale�y wskaza� tytu� dzie�a, imi� i nazwisko autora, rok powstania ksi��ki oraz rok i miejsce wydania (a tak�e wydawnictwo). Dobrze jest te� zaklasyfikowa� dzie�o do konkretnego gatunku oraz kr�tko okre�li� jego tematyk�. W dalszej cz�ci mo�na om�wi� og�lny zarys fabu�y, przedstawiaj�c bohater�w, czas i miejsce akcji czy w�tki g��wne i poboczne. Warto odnie�� si� do j�zyka, jakim operuje autor, zastosowanych przez niego zabieg�w stylistycznych, kompozycji dzie�a czy problematyki podejmowanej przez autora. Mo�na te� wskaza� genez� utworu, a tak�e oceni� szat� graficzn� ksi��ki oraz ilustracje, je�li takowe posiada.
Recenzja sztuki teatralnej – jak napisa�?
A co, je�li naszym zadaniem domowym jest recenzja sztuki teatralnej? Jak napisa� tak� prac�? Wbrew pozorom nie b�dzie si� ona r�ni�a zbytnio od recenzji filmu. I tu nale�y poda� tytu� spektaklu, jego autora i re�ysera, wskaza� dat� premiery, miejsce wystawienia sztuki, okre�li� gatunek dramatyczny, wymieni� aktor�w, autor�w scenografii itd. Podobnie jak w przypadku filmu: je�li mamy do czynienia z adaptacj� ksi��ki, nale�y wskaza� literacki pierwowz�r spektaklu. W swojej ocenie b�dziemy odnosi� si� nie tylko do fabu�y, ale r�wnie� gry aktorskiej, scenografii, kostium�w oraz warstwy muzycznej, je�li przedstawienie takow� posiada.
Zobacz te�: Peryfraza - czym jest i jak jej u�ywa�? Co odr�nia peryfraz� od parafrazy?
