Skoki rozwojowe - ci�gle o nich s�yszysz, ale nie wiesz do ko�ca, co si� kryje pod tym okre�leniem? Postaramy si� rozwia� twoje w�tpliwo�ci.
Skoki rozwojowe u dziecka: co to takiego
Je�li zauwa�ysz, �e twoje dziecko jest ostatnio marudne, wymaga wi�cej uwagi, ma problemy ze snem - mo�e si� okaza�, �e nadchodzi jeden z siedmiu skok�w rozwojowych, kt�rych do�wiadcza niemowlak. Maluch mo�e mie� wtedy trudno�ci z czynno�ciami, kt�rych wcze�niej si� nauczy�. Potem, nagle, da si� zauwa�y�, �e potrafi du�o wi�cej ni� dotychczas. Pojawienie si� skoku rozwojowego w konkretnym czasie zale�y oczywi�cie od dziecka - np. wcze�niaki maj� w momencie urodzenia mniej rozwini�ty uk�ad nerwowy, wi�c skoki rozwojowe pojawiaj� si� u nich zazwyczaj p�niej ni� u maluch�w urodzonych o czasie. Mo�na jednak przyj��, �e skok�w rozwojowych rodzice mog� spodziewa� si� mniej-wi�cej *:
1. skok rozwojowy w 5 - 6 tygodniu
Gdy noworodek ko�czy miesi�c, staje si� bardziej wra�liwy na otaczaj�cy go �wiat. Coraz wa�niejszy jest dla niego zapach, mo�e nerwowo reagowa� na g�o�ne d�wi�ki. Gdy zaczyna p�aka�, pojawiaj� si� pierwsze �zy, mo�e zacz�� si� tak�e u�miecha�. Bardzo wa�ny jest dla niego te� dotyk . Jak sobie radzi� z niepokojami, kt�re mog� si� pojawi�? Przede wszystkim zapewni� mu jak najwi�cej spokoju, dawkowa� bod�ce zewn�trzne.
2. skok rozwojowy w 7-9 tygodniu
Maluch zaczyna "�apa�" o co chodzi w rytmie dnia, poniewa� zaczyna zauwa�a� powtarzaj�ce si� schematy. Zaczyna r�wnie� kontrolowa� swoje w�asne r�czki - podejmuje pierwsze pr�by �apania przedmiot�w.
Najlepszym rozwi�zaniem na z�agodzenie trudno�ci zwi�zanych z tym etapem rozwoju b�dzie dba�o�� o powtarzalno�� w ci�gu dnia. Je�li niemowl� b�dzie mog�o domy�li� si�, �e po k�pieli mo�e spodziewa� si� karmienia, a potem chwili zabawy przed snem, powinno by� spokojniejsze. Dobra jest tak�e rozmowa "w cztery oczy" - w tym czasie dziecko potrafi ju� przez d�u�sz� chwil� skupi� si� na twarzy drugiej osoby.
3. skok rozwojowy w 11-12 tygodniu
Do tej pory maluch nie dostrzega� detali wok� siebie, a teraz zauwa�a ich znaczenie i to... mo�e go troch� przera�a�. Warto pami�ta�, �e w tym okresie rozmowa to najlepsza stymulacja dla niemowlaka - kto wie, mo�e us�yszymy w odpowiedzi g�u�enie lub inne d�wi�ki? Inn� czynno�ci�, kt�r� w tym czasie opanowuje maluch jest stabilne trzymanie g��wki i przewracanie si� z pleck�w na brzuszek i odwrotnie. Jego ruchy staj� si� bardziej p�ynne. B�dzie te� pr�bowa�o bra� do buzi wszystko, co wpadnie mu w r�ce - w ten spos�b zmys�owo poznaje �wiat.
4. skok rozwojowy w 14-19 tygodniu
Trzy pierwsze skoki rozwojowe w �yciu niemowlaka trwaj� oko�o tygodnia, nast�pne trudniejsze momenty mog� trwa� ju� d�u�ej. W czwartym miesi�cu �ycia dziecko opanowuje umiej�tno�� przewidywania nast�pstwa zdarze�. Rozpoznaje te� swoje imi�, reaguje na odbicie w lustrze, �atwiej mo�na si� z nim "dogada�", m�wi�c odpowiednim tonem - reaguje na intonacj�. Samo tak�e potrafi lepiej komunikowa� swoje potrzeby, np. odepchn�� pier� lub butelk�, gdy si� najad�o, wyci�ga r�ce do opiekuna, gdy chce by� podniesione. W jego "s�owniku" pojawi� si� samog�oski.
Uczy si� tak�e siada�, gdy kto� trzyma go za r�czki, a tak�e przek�ada� np. grzechotk� mi�dzy r�kami.
5. skok rozwojowy w 22-28 tygodniu
Kiedy mama albo tata zwraca si� do dziecka, ono wita je u�miechem. Obcych ludzi traktuje jednak z wi�ksz� rezerw� - to oznaka, �e zacz�o dostrzega� r�nic� mi�dzy bliskimi i innymi. Wtedy w�a�nie mo�e pojawi� si� tzw. l �k separacyjny , g��wnie polegaj�cy na tym, �e ma�a "przylepa" nie chce rozstawa� si� z mam�. Jak nowe umiej�tno�ci wp�ywaj� na twoje dziecko w nocy? W tym czasie niestety cz�ste s� ma�o przespane noce z koszmarami.
Dziecko coraz cz�ciej pr�buje si� czo�ga� i przemieszcza�, wk�ada� i wyjmowa� zabawki z pude�ka, nawet �api�c je kciukiem i palcem wskazuj�cym, uderza� dwoma przedmiotami o siebie.
6. skok rozwojowy w 32-37 tygodniu
Potrafi samodzielnie siedzie� i raczkowa�. W tym czasie maluch uczy si�, �e otaczaj�cy go �wiat mo�na "skatalogowa�" - poznaje np. �e dwa r�ne pieski nale�� do tej samej "kategorii przedmiot�w". Umie te� rozpoznawa� kszta�ty. Warto wtedy cz�ciej si�ga� razem z dzieckiem po ksi��eczki obrazkowe.
Mo�e si� sta� zazdrosne o mam� lub tat�, a jednocze�nie zaczyna okazywa� opieku�cze uczucia np. w stosunku do pluszowego misia.
7. skok rozwojowy w 41-48 tygodniu
Ostatni skok rozwojowy przed pierwszymi urodzinami to tzw. etap sekwencji. B�dzie budowa�o wie�� klock�w, by za chwil� j� zburzy� (wcze�niej robi�o tylko to drugie), albo b�dzie bawi�o si� ch�tnie sorterem. Uczy si� tak�e, �e mo�e powiedzie� "nie". Mo�e tak�e ch�tnie na�ladowa� odg�osy zwierz�t albo pr�bowa� rysowa� .
W tym czasie dziecko cz�sto u�ywa te� paluszk�w, by pokaza� przedmiot opiekunowi. Oczekuje wtedy, �e us�yszy jego nazw�.
* W ROZWOJU NIEZWYKLE WA�NE JEST TO, �EBY KOLEJNE UMIEJ�TNO�CI DZIECKO ZDOBYWA�O SAMODZIELNIE, BEZ PONAGLANIA. MALUCH MUSI BY� GOTOWY.
Ka�de dziecko rozwija si� zgodnie z indywidualnym schematem. Przywo�ane tabele norm s� bardzo umowne, to pomoc w diagnozowaniu problem�w rozwojowych, granice prawid�owego rozwoju s� bardzo szerokie. To, �e dziecko osi�gnie dan� umiej�tno�� p�niej ni� dziecko przyjaci�ki, nie oznacza, �e rozwija si� gorzej, tylko inaczej. I odwrotnie - szybkie zdobywanie kolejnych kamieni milowych nie gwarantuje wcale sukces�w w przysz�o�ci. Jedno dziecko zacznie siada� w wieku 6 miesi�cy, inne w wieku 8-9 miesi�cy i to jest normalne! Je�li jednak cokolwiek ci� niepokoi w rozwoju dziecka, skonsultuj si� z pediatr�.
