Odchody po�ogowe (�ac. lochia) to wydzieliny z rany jamy macicy. Ich pojawienie si� od razu po porodzie jest zjawiskiem naturalnym - to widoczne objawy oczyszczania si� jamy macicy z resztek po porodzie. Wydalanie odchod�w trwa cz�sto do ko�ca po�ogu, to jest przez 6. tygodni po porodzie. W tym czasie jama macicy obkurcza si�, goi i regeneruje.
Po porodzie oksytocyna, kt�ra wywo�uje laktacj�, inicjuje obkurczanie si� macicy, kt�ra w procesie inwolucji, czyli zmian wstecznych, nie tylko wraca do normalnych rozmiar�w i kszta�t�w sprzed ci��y, ale i oczyszcza si� ze zb�dnych tkanek. Tym samym odchody po�ogowe to krew i skrzepy, fragmenty nab�onka, �luz i inne tkanki. Ich ilo��, sk�ad i wygl�d wci�� si� zmieniaj�.
Barwa odchod�w po�ogowych, a tak�e ich konsystencja i ilo�� zmieniaj� si� wraz z up�ywem czasu. W 1.-3. dobie odchody s� krwiste, przypominaj� obfit� menstruacj�. Bywa, �e zawieraj� domieszk� skrzep�w. Mog� wyp�ywa� nieustannie, ale i mie� charakter plamie�. Odchody poporodowe pocz�tkowo mog� mie� md�y zapach, jednak p�niej powinny by� bezwonne.
Pod koniec pierwszego tygodnia odchody po�ogowe staj� si� p�p�ynne - brunatnokrwiste lub br�zowawe. Z czasem ja�niej� i pod koniec drugiego tygodnia po�ogu (10-14 dzie�) zmieniaj� barw� na brudno��t� (�mietankowat� lub bia�aw�). Jest to spowodowane zwi�kszon� ilo�ci� leukocyt�w. Pod koniec trzeciego tygodnia odchody po�ogowe staj� si� szarobia�e, sk�pe i wodniste. Po 4.-6. tygodniach, czyli na finiszu po�ogu, odchody po�ogowe zanikaj�.
Nale�y pami�ta�, �e odchylenia od normy s� stosunkowo cz�ste, dlatego u ka�dej kobiety po porodzie nie tylko wygl�d, ale i ilo�� odchod�w po�ogowych mo�e by� inna. Jest to uzale�nione od wielu czynnik�w, mi�dzy innymi od tego, czy por�d odby� si� drogami natury czy przez cesarskie ci�cie, znaczenie ma tak�e jego przebieg, powik�ania czy wykonane zabiegi medyczne.
Poniewa� odchody po�ogowe zawieraj� bakterie pochwowe, do namna�ania kt�rych dochodzi w 2.-3. dniu po�ogu, a i s� doskona�� po�ywk� dla innych bakterii, na przyk�ad z okolicy odbytu, konieczna jest w�a�ciwa higiena krocza w po�ogu. Tylko w ten spos�b mo�na unikn�� zaka�enia. Co robi�, a czego unika�?
W pocz�tkowej fazie po�ogu warto korzysta� z podk�ad�w poporodowych lub pieluch dla doros�ych. P�niej wystarcz� du�e, ch�onne podpaski. Po porodzie nie wolno stosowa� tampon�w. Podpaski nale�y zmienia� cz�sto i regularnie.
Bardzo wa�ne jest tak�e podmywanie si� przy ka�dej zmianie podpaski oraz po skorzystaniu z toalety. Warto zadba� o dost�p powietrza do okolicy krocza. Zaleca si� zar�wno noszenie przewiewnej, wygodnej i bawe�nianej bielizny, jak i „wietrzenie krocza”. W pocz�tkowej fazie po�ogu, na pierwsze dni po porodzie, doskona�ym pomys�em jest noszenie jednorazowych majtek po�ogowych wykonanych z siateczki.
Poniewa� krwawienie staje si� intensywne po wzmo�onym wysi�ku fizycznym, nie jest on zalecany, szczeg�lnie w pocz�tkowym okresie po�ogu.
Poniewa� odchody po�ogowe zwi�kszaj� ryzyko infekcji, umo�liwiaj�c bakteriom namna�anie si� w okolicach krocza i pochwy, a i �wiadcz� o zachodz�cych w obr�bie macicy procesach, czasem staj� si� powodem pilnej konsultacji lekarskiej. Wizyty u lekarza wymaga sytuacja, gdy w po�ogu:
Powy�sze sygna�y mog� �wiadczy� o pojawieniu si� zaka�enia po�ogowego lub innej infekcji, mog� r�wnie� wskazywa� na nieprawid�owo�ci.