T�tno p�odu nale�y do podstawowych, prostych do zmierzenia parametr�w �yciowych. Badanie dostarcza wielu informacji o stanie zdrowia dziecka, st�d wszelkie zaobserwowane nieprawid�owo�ci niepokoj� - mog� �wiadczy� o powa�nych zaburzeniach, stanowi�cych zagro�enie dla �ycia.
T�tno p�odu - normy
T�tno to falisty ruch naczy� t�tniczych, zale�ny od skurcz�w serca i elastyczno�ci �cian t�tniczych. Cho� serce dziecka zaczyna bi� oko�o 23. dnia �ycia p�odowego, to zarejestrowanie i us�yszenie go jest mo�liwe nieco p�niej, w zale�no�ci od metody, najwcze�niej w 8. tygodniu ci��y. Badanie t�tna p�odu przeprowadza si� od 10. lub 12. tygodnia ci��y.
Serce dziecka bije zdecydowanie szybciej ni� osoby doros�ej. Prawid�owe t�tno p�odu powinno mie�ci� si� w przedziale od 110 do 150 uderze� na minut� (norm� u doros�ych jest 60-90 uderze� na minut�). Takie tempo pracy serca dziecka pozwala wnioskowa�, �e ma si� ono dobrze i rozwija si� prawid�owo. Je�li podczas badania zostan� zaobserwowane odst�pstwa, lekarz zleca pog��bion� diagnostyk�.
T�tno p�odu - badania
Zdarza si�, �e podczas badania warto�ci t�tna dziecka wykraczaj� poza norm�. Akcja serca poni�ej 110/min oznacza bradykardi�, za� warto�ci powy�ej 150/min - tachykardi�. Innymi sytuacjami, kt�re lekarz uzna za niepokoj�ce s� kr�tkie, kilkusekundowe spowolnienia pracy serca (deceleracja), kt�re mog� �wiadczy� o niewydolno�ci �o�yska i zaburzeniach przep�ywu p�powinowego. Inne zjawiska uznane za niepokoj�ce i niepo��dane to nieregularno�ci i zaburzenia rytmu serca p�odu. Warto wiedzie�, �e kr�tkie przyspieszenia akcji serca (akceleracje) to zjawisko prawid�owe.
Przyczyn� bradykardii mo�e by�:
- niskie ci�nienie krwi matki,
- niska temperatur� jej cia�a,
- hipoglikemia,
- silne skurcze macicy,
- niewydolno�� �o�yska,
- owini�cie p�powiny wok� szyi p�odu,
- wady i arytmia serca p�odu.
Za bradykardi� uznaje si� cz�sto�� podstawow� akcji serca p�odu < 110/min w co najmniej dziesi�ciominutowym zapisie. Je�li spadek t�tna p�odu wyst�pi podczas porodu, mo�e to by� tzw. objaw Gaussa, czyli odruchowy spadek t�tna w odpowiedzi na ucisk g��wki dziecka.
Przyczyn� tachykardii mo�e by�:
- niedotlenienie p�odu,
- zaka�enie wewn�trzmaciczne,
- niedokrwisto�� matki,
- infekcja matki.
Za tachykardi� uznaje si� cz�sto�� podstawow� akcji serca p�odu > 150/min w co najmniej dziesi�ciominutowym zapisie
T�tno p�odu - pomiar
Badanie t�tna p�odu to jedno z najcz�stszych bada� wykonywanych podczas ci��y. Jego pomiaru mo�na dokonywa� r�nymi metodami, wykorzystuj�c: s�uchawk� po�o�nicz�, echosond�, badanie KTG, badanie USG czy detektor t�tna p�odu. Jakie s� ich zalewy i wady?
Badanie t�tna p�odu za pomoc� s�uchawki po�o�niczej, czyli os�uchiwanie, jest sposobem najstarszym. Bicie serca malucha mo�na us�ysze� po 17.-18. tygodniu ci��y. Echosonda jest jej nowsz� ods�on� i jednocze�nie najpopularniejsz� metod� pomiaru t�tna p�odu. Wykorzystuje si� j� do badania t�tna p�odu podczas rutynowych wizyt ginekologicznych podczas ci��y. Nowoczesne przyrz�dy pozwalaj� na wys�uchanie t�tna ju� od 12. tygodnia ci��y. Zalet� echosondy bez w�tpienia jest fakt, �e bicie serca dziecka mog� us�ysze� tak�e rodzice, co dostarcza im zwykle wielu emocji. Niestety, poniewa� pomiary wykonywane za pomoc� s�uchawki po�o�niczej oraz echosondy s� metodami subiektywnymi, ocena pracy serca dziecka zale�y od do�wiadczenia lekarza i jego interpretacji odczytu (prawid�owej b�d� nie).
Badanie KTG, czyli kardiotokografia, pozwala monitorowa� nie tylko czynno�� serca p�odu, ale r�wnie� czynno�� rozkurczow� mi�nia macicy. Zalet� badania jest graficzny zapis czynno�ci serca oraz mo�liwo�� obserwowania pracy serca w spos�b ci�g�y. KTG umo�liwia interpretacj� czynno�ci serca p�odu w odniesieniu do skurcz�w macicy, co stanowi cenn� informacj�. Badanie KTG przeprowadza si� zar�wno na finiszu ci��y (mniej wi�cej oko�o 37.-38. tygodnia ci��y), jak i w trakcie porodu.
Badanie USG, kt�re dostarcza wielu informacji na temat zdrowia i rozwoju dziecka, pozwala na us�yszenie bicia jego serca ju� od 6. tygodnia �ycia p�odowego. Ostatni� metod� wykorzystywan� do badania t�tna p�odu jest detektor t�tna p�odu, tak zwany doppler t�tna p�odu. Umo�liwia on wykrycie t�tna dziecka ju� od 12. tygodnia ci��y. Mo�na go u�ywa� samodzielnie w domu.
Badanie i ocena t�tna p�odu jest bardzo wa�na, poniewa� pozwala wcze�nie wykry� wady, schorzenia i inne sytuacje, kt�re mog� stanowi� zagro�enie �ycia dziecka.
