Fernand Braudel

Fernand Braudel (ur. 24 sierpnia 1902; zm. 27 listopada 1985) – francuski historyk czasów nowożytnych, przedstawiciel szkoły Annales.

Braudel dążył w swych pracach do wyjścia poza ramy tradycyjnej historiografii i stworzenia „historii totalnej” opisującej nie tylko wydarzenia polityczne, ale także dzieje cywilizacji. W swych pracach łączył wiedzę z zakresu geografii historycznej, historii klimatu, historii kultury materialnej i życia codziennego, historii społecznej i gospodarczej oraz klasycznej historii politycznej, chętnie posługiwał się danymi ilościowymi i analizą statystyczną. Braudel podkreślał konieczność szerokiego wykorzystywania w badaniach historycznych osiągnięć nauk społecznych, zwłaszcza geografii, ekonomii, socjologii oraz historii sztuki.

Braudel jest też autorem koncepcji trzech czasów historii, w ramach której wyróżniał:

czas krótki, odnoszący się przede wszystkim do wydarzeń politycznych (tzw. historia "zdarzeniowa")
czas cykliczny, dotyczący zwłaszcza cykli ekonomicznych
czas długiego trwania, charakterystyczny dla przemian struktur społecznych oraz dziejów cywilizacji, a więc taki, w którym przedmiot badań obserwowany jest z perspektywy długiej ilości czasu, nawet kilku stuleci[4]

Bezpośrednio z koncepcją długiego i krótkiego trwania wiąże się kolejna teoria Braudela, dotycząca przestrzeni (koncepcja centrum i peryferiów). W trakcie badań nad kapitalizmem Braudel wprowadził i opisał w dziele Civilisation matérielle, économie et capitalisme dwie formy analizy systemu gospodarczego jako czynnika organizującego świat:

system gospodarki światowej (économie mondiale),w znaczeniu systemu globalnego,
system gospodarka - świat (économie - monde),w którym gospodarka części świata, organizując wyznaczoną przestrzeń oddziałuje na całość.

Braudel uważał, że wyniki badań historycznych będą wartościowe wówczas gdy historyk określi miejsce człowieka w środowisku i przeanalizuje warunki jakie ono mu daje. Z tego względu przedstawiciel szkoły Annales podniósł rolę badania czynników geograficznych w życiu człowieka i włączył do swego warsztatu metody geografa przekształcając je ku potrzebom historyka. Braudel stwierdzał, że cywilizacje powstają na konkretnym skrzyżowaniu czasu i przestrzeni[4].

Braudel wywarł ogromny wpływ na myśl socjologiczną, głównie przez swojego ucznia Immanuela Wallersteina, który w Stanach Zjednoczonych założył szkołę braudelianizmu.

Często nazywany był, nawet przez swoich oponentów, "księciem historyków". Francuski polityk i ekonomista Jacques Attali zgłosił Ferdynanda Braudela do Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. Nagrody jednak tej nie otrzymał.