J.R.R. Tolkien

Upadek Gondolinu to moja ulubiona opowieść z Silmarilionu, więc bardzo się cieszę, że doczekał się samodzielnego wydania, w dodatku opracowanego przez samego Christophera Tolkiena. Na zasadniczą część książki składa się kilka krótszych tekstów (stanowiących albo fragmenty opowieści, albo jej streszczenie) oraz dwa teksty dłuższe. Pierwszym z nich jest kompletna historia upadku Gondolinu, spisana przez Tolkiena w trakcie I wojny światowej (!!),co czyni ją najstarszą opowieścią ze Śródziemia. Dla fanów Tolkiena będzie to lektura absolutnie fascynująca. Jego styl jest tu jeszcze dość chropawy. Nazwy własne też niekiedy różnią się od tych przyjętych we Władcy Pierścieni i Silmarilionie. Przykładowo, Noldorowie, czyli jeden z zasadniczych szczepów elfów, są tu określani mianem gnomów (!). Mimo to sama historia, choć czuć, że stanowi jedynie część jakiejś większej, nieokreślonej jeszcze całości, jest bardzo dobra i czyta się ją z przyjemnością. Jednym zdaniem: tak formował się pisarski geniusz. Drugi większy tekst, określany w książce jako "ostatnia wersja", powstał znacznie później, bo już po Władcy Pierścieni. Niestety jest mocno niedokończony, ponieważ obejmuje jedynie opis podróży Tuora do Gondolinu, po czym się urywa. Od strony czysto literackiej jest to, bez wątpienia, najlepszy tekst Tolkiena, jaki miałem przyjemność czytać. Pozostaje więc tylko żałować, że autor nie zdołał go dokończyć. Gdyby Tolkien takim stylem i z taką dbałością o szczegóły spisał całą opowieść, uwzględniając w niej całość treści zawartej w wersji pierwotnej, to otrzymaliśmy pełnowymiarową powieść, która pod każdym względem byłaby spektakularna. Na zakończenie tej małej recenzji chciałbym dodać coś w rodzaju przestrogi dla potencjalnych czytelników. Otóż, samodzielnie wydany Upadek Gondolinu, pod względem czysto treściowym, nie wnosi nic ponad to, co dostaliśmy już wcześniej w Silmarilionie. Jest to więc pozycja, którą docenią przede wszystkim zdeklarowani fani twórczości Tolkiena, których interesuje wgląd w proces twórczy i, jak to określił Christopher Tolkien, ewolucję opowieści.