Najnowsze artykuły
Artykuły
Patroni roku 2025. Jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy i patron liberalnej inteligencjiKonrad Wrzesiński5Artykuły
Najlepsze thrillery wszech czasów według „Time’a”. Polska pisarka na liścieKonrad Wrzesiński18Artykuły
To on odważył się wydać „Harry’ego Pottera”. Do podjęcia tej decyzji zainspirował go pewien pisarzAnna Sierant8Artykuły
Kraj więdnącej wiśni – „Miecz Kaigenu” M.L. WangBartek Czartoryski18
Popularne wyszukiwania
Polecamy
Andrzej Romanowski
![Andrzej Romanowski](https://cdn.statically.io/img/s.lubimyczytac.pl/upload/authors/17419/108280-140x200.jpg)
16
7,4/10
Urodzony: 20.08.1951
Literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, publicysta, polityk; od 2003 redaktor naczelny "Polskiego słownika biograficznego".http://
7,4/10średnia ocena książek autora
71 przeczytało książki autora
223 chce przeczytać książki autora
1fan autora
Zostań fanem autora![Trzmielinho - awatar](https://cdn.statically.io/img/s.lubimyczytac.pl/upload/default-avatar-32x32.jpg)
Sprawdź, czy Twoi znajomi też czytają książki autora - dołącz do nas
Książki i czasopisma
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
Pamięć gromadzi prochy. Szkice historyczne i osobiste
Andrzej Romanowski
7,0 z 6 ocen
22 czytelników 1 opinia
2022
Wschodnim pograniczem literatury polskiej. Od Średniowiecza do Oświecenia
Andrzej Romanowski
0,0 z ocen
0 czytelników 0 opinii
2018
Tak, jestem córką Jakuba Bermana. Z Lucyną Tychową rozmawia Andrzej Romanowski
Andrzej Romanowski, Lucyna Tychowa
8,0 z 2 ocen
15 czytelników 1 opinia
2016
Skrzydlate słowa. Wielki słownik cytatów polskich i obcych. Tom II
Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski
9,0 z 2 ocen
18 czytelników 0 opinii
2012
Wielkość i upadek "Tygodnika Powszechnego" oraz inne szkice
Andrzej Romanowski
6,3 z 3 ocen
9 czytelników 0 opinii
2011
Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866-1914). Studia i szkice
7,7 z 7 ocen
98 czytelników 1 opinia
2011
Rozkwitały pąki białych róż... Wiersze i pieśni z lat 1908-1918 o Polsce, o wojnie i o żołnierzach
Andrzej Romanowski
0,0 z ocen
4 czytelników 0 opinii
1990
Jan Kasprowicz (1860-1926): Zarys życia i twórczości
Andrzej Romanowski
0,0 z ocen
0 czytelników 0 opinii
1978
Najnowsze opinie o książkach autora
Odwieczny PiS czyli Historia Polski Andrzej Romanowski ![Odwieczny PiS czyli Historia Polski](https://cdn.statically.io/img/s.lubimyczytac.pl/upload/books/5060000/5060334/1055819-352x500.jpg)
7,0
![Odwieczny PiS czyli Historia Polski](https://cdn.statically.io/img/s.lubimyczytac.pl/upload/books/5060000/5060334/1055819-352x500.jpg)
Ciekawa rzecz. Autor w swoim 40-stronicowym eseju historycznym opisuje PiS jako emanację odwiecznego w Polsce genu autodestrukcyjnego i samobójczego. Swój wywód rozpoczyna już od XI wieku, w którym to pogańskie antyeuropejskie bunty (czyli "odwieczny PiS") zagrażały pozycji młodego państwa w Europie. W dalszej części opisane są kolejne utracone szanse Polski na mocarstwowość i europeizację. Dochodząc do dnia dzisiejszego, autor podkreśla, jak groźnym dla polskiej racji stanu jest PiS i dlaczego tak się dzieje. Ku przestrodze.
Antykomunizm, czyli upadek Polski Andrzej Romanowski ![Antykomunizm, czyli upadek Polski](https://cdn.statically.io/img/s.lubimyczytac.pl/upload/books/4910000/4910455/780641-352x500.jpg)
4,8
![Antykomunizm, czyli upadek Polski](https://cdn.statically.io/img/s.lubimyczytac.pl/upload/books/4910000/4910455/780641-352x500.jpg)
Publicystyka z lat 1998–2019 prof. dr hab. Andrzeja Romanowskiego, pracującego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Instytucie Historii PAN.
Podczas lektury przypomniała mi się anegdota sprzed wielu lat. W modnej kawiarni w Paryżu spotykają się rosyjscy uchodźcy, jeden jest rewolucjonistą z 1905 roku, drugi z 1917/1918. Ten drugi, próbując się fraternizować, zagaduje, że w sumie są podobni, że przecież walczyli o to samo. Na to pierwszy z nich odpowiada chłodno, że niezupełnie, bo… my walczyliśmy o to, żeby nie było biednych, a wy o to, żeby nie było bogatych.
Złość, zawiść, żądza zemsty i odpłacenia „onym” za własną mierność, urazy, głupotę, bzdurne przekonania, zabobony itp., są potężną siłą. Kłopot polega na tym, że jest to siła destrukcyjna, a nie kreacyjna. Można dzięki niej zdobyć władzę (jak zresztą widać),ale nie można zbudować prawdziwie demokratycznego systemu politycznego i stabilnej gospodarki.
„Trzecia Rzeczpospolita była najlepszym państwem w polskich dziejach. Ale była nie do utrzymania – podkopywana przez antykomunizm i katolicyzm, została skazana w kolebce. Ta sekwencja wydarzeń dopiero dziś układa się w logiczną całość. Bo dopiero dziś możemy zobaczyć, co naprawdę się stało w momencie zaprzysiężenia przez prezydenta Andrzeja Dudę sędziów-dublerów Trybunału Konstytucyjnego. Jakże łatwo, jak niemal niezauważalnie, wtedy, nocą 2/3 grudnia 2015 roku, Trzecia Rzeczpospolita przestała istnieć” [1].
„1791, 1918, 1989. Oprócz faktu zdobycia niepodległości wszystkie te daty łączy wybór orientacji. Za każdym przecież razem Polska odchodziła od Rosji: od protektoratu Katarzyny II, od niewoli carskiej czy bolszewickiej, od ZSRR i Paktu Warszawskiego. Jednak takie odejście przynosiło zwykle w odwecie najazd rosyjski – tak działo się w latach: 1792, 1830, 1920, 1939…” [2].
„Stanisław Stomma, antykomunista do szpiku kości, wielokrotnie podkreślał, że Stalin mógł tak zbudowaną Polskę oddać tylko w ręce ludzi, »którym ufał«, że gdyby do władzy doszedł czy to gen. Anders, czy Stanisław Mikołajczyk, Polacy by ziem poniemieckich nie dostali. Polska bez komunistów stałaby się więc – i to w najlepszym razie – nowym »Księstwem Warszawskim«. W najlepszym razie – bo alternatywą było wcielenie Polski do ZSRR (agitowała za tym np. Zofia Dzierżyńska) albo bezterminowa sowiecka okupacja wojskowa (o takiej możliwości pisała po latach Krystyna Kersten)” [3].
„Prawdziwy Polak ma oparcie w polskim Kościele. I cóż za paradoks! Kościół, głoszący ewangelię miłości, wspiera od lat w Polsce ewangelię nienawiści” [4].
„Paradoks polega też na tym, że apogeum wrogości dotknęło »komunistów« akurat wtedy, gdy oddali władzę. Czyli gdy odwołali swój dogmat, że władzy raz zdobytej nie oddadzą nigdy. I znów: jakkolwiek byliby w tym oddaniu władzy interesowni i cyniczni, przecież się na to zdecydowali. Zrobili krok w skali światowego komunizmu bezprecedensowy – i to nie będąc jeszcze świadomi ani bliskiego zburzenia muru berlińskiego, ani czechosłowackiej aksamitnej rewolucji, ani losu Nicolae Ceauşescu. Demontaż komunizmu w Europie Środkowej zaczął się od Polski. Mało która z polskich decyzji zaważyła tak na losach Europy, jak ta z roku 1989, podjęta przez »komunistę«, gen. Wojciecha Jaruzelskiego” [5].
To tylko przykłady i to nawet nie najbardziej kontrowersyjne. Irytujące było coś innego – często, zbyt często, Romanowski miał i ma rację. Nawet wtedy, kiedy o spodziewanych wydarzeniach lub ich efektach pisał przed kilkunastu laty. To po prostu zwykle stwierdzenie faktów, realna ocena rzeczywistości, a to rzadko jest przyjemne. Ostatecznie jednak oceny przekonań autora każdy musi dokonać sam. Ja tylko uważam, że warto.
--
1. Andrzej Romanowski, „Antykomunizm, czyli upadek Polski”, Wydawnictwo Universitas, 2019, s. 5.
2. Tamże, s. 12.
3. Tamże s. 333-34.
4. Tamże, s. 384.
5. Tamże, s. 334.