Amerykańska pisarka, pierwsza kobieta, która zdobyła Nagrodę Pulitzera, wielokrotnie nominowana do Nagrody Nobla.
Pochodziła z zamożnej nowojorskiej rodziny Jonesów, nazwisko Wharton dał jej mąż, który w 1913 roku trafił do szpitala psychiatrycznego.
W twórczości zajmowała się uprzywilejowanymi klasami Ameryki, zwłaszcza rodzinnego miasta oraz losami swoich rodaków odwiedzających Europę, zwłaszcza Paryż, ale pisała też o farmerach Nowej Anglii. Zjadliwie komentowała różne klasy amerykańskiego i europejskiego społeczeństwa, przenikliwie przyglądała się zmianom obyczajowym. Znała elitę literacką i polityczną swojej epoki i była trendsetterką w dziedzinie architektury krajobrazu i wystroju wnętrz. Pisała bardzo regularnie, powstało kilkadziesiąt książek.
Przebywała we Francji z małymi tylko przerwami od 1911 roku, także w czasie I wojny światowej (Legia Honorowa za pomoc uchodźcom).
Miała elegancką posiadłość w Massachusetts, potem w Hyères we Francji.
W latach 90. XX wieku powstały trzy znaczące filmy oparte na jej powieściach: Ethan Frome, reż. John Madden, 1993, Wiek niewinności, reż. Martin Scorsese, 1993, Świat zabawy, reż. Terence Davies, 2000.
Prześmiewczy z punktu widzenia dzisiejszych czasów obraz socjety amerykańskiej z Nowego Jorku z lat 70 XIX wieku.
W ułożony świat Newlanda Archera i jego narzeczonej, a potem żony May Welland, wkracza Ellen Oleńska, kobieta która odważyła się odejść od męża i zacząć życie na nowo wbrew sztywnym zasadom środowiska, z którego pochodzi. Zauroczony kobietą Newland musi podjąć decyzję czy powinien żyć dalej według zasad według jakich go wychowano czy też rzucić się wir nowych doznań.
Napisana pięknym językiem powieść, która została nagrodzona Pulitzerem i ma ponad 100 lat była miłą lekturą. Polecam 😁
Książkę odsłuchałem jako audiobook. Forma gramatyczna i stosowane składnie, wydają się być już dziś anachroniczne, natomiast rozwlekłość pióra sprawiła że gdzieś po godzinie zacząłem przyśpieszać tempo odsłuchu. Finalnie skończyłem przy x3. Z dzisiejszego punktu widzenia, moim zdaniem bohaterzy są płytcy i p...<cenzura>. Nie potrafią mówić w oczy co myślą. Za plecami to już co innego, w myśl zasady "nie ma ch...<cenzura> nad majora". W oczy bije zakłamanie i zadufanie w sobie. Być może w 1921 książka była rewelacyjna na miarę Pulitzera, gdyż w jakimś stopniu mogła poruszać tematykę feministyczną w świecie niedostępnej dla większości socjety, zwłaszcza że jeśli dobrze kojarzę to był pierwszy Pulitzer dla kobiety. Dziś miałbym co do tego wątpliwości.
W audiobooku wkurzała mnie jeszcze niekonsekwencja w czytaniu obcojęzycznych imion i nazwisk. Czasem wg gramatyki polskiej innymi razy wg angielskiej (wersja audio z E. Mateuszuk ,storybox). Nie mniej to specyfika wydania.
Cenzura weszła w miejsce gdzie kogoś uraziła wolność słowa. ;)