Joseph Gies

Przeczytane; nadziei z pewnością nie zawiodło! Bardzo miły rytm opowieści; nieco ogólnego tła społecznego i historycznego, a w nim osadzone rozmaite sceny z codzienności. Autorzy postarali się odnieść do wszelkich istotnych spraw w życiu; od pracy, poprzez poród, aż do pogrzebu. Sporo miejsca poświęcono na opis praktycznego działania ówczesnej gospodarki; w końcu gł. bohaterem i inspiracją dla książki jest Troyes; jedno z najbogatszych ówczesnych miast. Miasto wyjątkowo ciekawe poprzez fakt, iż poniekąd wyznaczało trendy ku bardziej nowoczesnej gospodarce - ale także dlatego, że jego zabudowa w olbrzymim stopniu przetrwała od XIII w., co oznacza, dysponujemy świetną ilustracją opisywanych czasów! Co zresztą jest zaletą, ale powinno być również ostrzeżeniem - tytuł nie do końca oddaje treść książki; jest ona wyraźnie skupiona na konkretnym mieście francuskim w XIII w. (z wycieczkami w inne okresy) Dla mnie to nie wada, bo Autorzy wyraźnie starali się, by ich dzieło pokazywało wiele sytuacji typowych dla tej kultury - która przy tym, jak wiemy, była dość podobna w całym ówczesnym świecie chrześcijańskim. Tym niemniej, jeśli ktoś szukałby tutaj opisu zmian i różnic na przestrzeni średniowiecza w całej Europie, mógłby się zawieść okrutnie. Może lepiej pasowałby tytuł: "Rok życia w mieście średniowiecznej Francji" - ale mniejsza. Jeśli czytelnik się przyłoży, wyciągnie z tej książki całkiem dokładny opis funkcjonowania społeczności - jednak lektura jest lekka i przyjemna, dzięki częstemu pokazywaniu codziennych szczegółów i zdarzeń. Cenną, a obecnie rzadką zaletą książki jest równowaga, którą Autorzy utrzymują w podejściu do dawnej epoki. - Rozumieją, że dla ówczesnych ludzi inne rzeczy były ważniejsze niż dla nas; choćby religia. Zarazem nie popadają w obsesję i potrafią dostrzec, że owi dawni ludzie mieli podobne podstawowe lęki i potrzeby, choć nieraz przeżywali je w inny sposób. - Nie uzyskujemy więc ani obrazka ludzi nam współczesnych, na siłę "takich, jak my", a jedynie przebranych w dawne kostiumy - ale również nie wtłacza nam się sensacyjnej opowiastki o małpoludach w "tym strasznym średniowieczu", aby czytelnik mógł się fascynować osobliwością naszych przodków z pozycji bezpiecznej "wyższości" nas, ludzi "cywilizowanych". Po prostu - ta książka nie jest dziecinna! Dużo fajnych rysunków z epoki, reprodukcji, oraz zdjęć miasta Troyes - wszystko bardzo ciekawe i na temat, szkoda jedynie, że w czarno-bieli. Książka ma pewnie długość "w sam raz" - dużo informacji, ale mają nie przytłoczyć. - Wydaje mi się jednak, że Autorzy podejmowali wiele trudnych wyborów, co w książce umieścić, by nie była za gruba... cóż, osobiście ucieszyłbym się, gdyby była nawet dwukrotnie większa; zda mi się, że słyszę skomlenie tych wszystkich anegdot, którym nie pozwolono wepchnąć się na jej strony! Miałem lekkie obawy, kiedy zobaczyłem, że książka powstała kilkadziesiąt lat temu - w odniesieniu do historii instynktownie spodziewamy się zwykle, że najcenniejsze są dzieła najnowsze, bo uwzględniają jakieś nowoczesne metody badań, czy nieznane dawniej odkrycia. - Jednak w tym przypadku ogrom szczegółów dostępnych Autorom, ich erudycja, oraz piękny styl - łączący zdolność syntezy z lekkością anegdoty - zdecydowanie mnie przekonały. - Jako zawodowy historyk z pewnością zadbałbym o sprawdzenie także nowszych dzieł "na temat" - ale ja pragnąłem po prostu poczuć, jak przebiegało ówczesne życie (tak od strony praktycznej, jak i mentalnej),i na ile było odmienne od naszego - jako taki czytelnik trafiłem bardzo dobrze!