Czy stowarzyszenie może wziąć kredyt?

Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym i trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych, jak określił to ustawodawca w art. 2 pkt 1 Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach. Czy może zaciągnąć samodzielnie, jako podmiot, kredyt gotówkowy? Sprawdź, kto o tym decyduje.

Na czym polega kredyt dla stowarzyszeń?

Kredyty i pożyczki w polskich bankach udostępniane są zarówno klientom prywatnym, jak i przedsiębiorstwom. Odbiorcy indywidualni zaciągają kredyty gotówkowe oraz kredyt hipoteczny, pozwalający im na spełnienie marzeń o posiadaniu własnego mieszkania czy domu.

Poza klientami prywatnymi i firmowymi banki obsługują jednak również kredyty dla stowarzyszeń i fundacji. Organizacje pozarządowe, w których gronie wymieniane są stowarzyszenia, tworzą tak zwany trzeci sektor, podczas gdy dwa inne obszary aktywności społeczno-gospodarczej państw demokratycznych to:

• administracja publiczna, czyli sektor państwowy;
• strefa biznesu, czyli instytucje i organizacje, których działalność jest nastawiona na zysk, nazywana też czasem sektorem prywatnym.

Stowarzyszenia są zaliczane do organizacji pozarządowych, czyli NGO – non-governmental organization, a jednocześnie są to organizacje non-profit, które nie są nastawione na zysk, ale na zaspokajanie jakichś potrzeb. Nie oznacza to jednak, że organizacje te nie mogą prowadzić działalności gospodarczej.

Dochody wypracowane z tego tytułu mogą jedynie przeznaczać na swoją działalność statutową. Jeśli działalność ta nie może być sfinansowana w całości z dochodów stowarzyszenia, może ono złożyć wniosek o kredyt w banku. Potwierdza to art. 70 ust. 2 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe.

Wskazano w nim, że bank może udzielić kredytu osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. W tym ostatnim przypadku można mówić o spółkach osobowych, czyli o spółkach handlowych niemających osobowości prawnej, ale mających pewne cechy osoby prawnej. Kredyt udzielany jest stowarzyszeniu na podstawie umowy kredytowej.

Kredyt dla fundacji czy kredyt dla stowarzyszenia zwykle mają na celu pokrycie kosztów inwestycji i projektów realizowanych przez takie podmioty. Zwróćmy jednak uwagę na to, że fundacje czy stowarzyszenia często pozyskują dotacje na takie przedsięwzięcia. Po co więc im kredyty?

Otóż dotacje wypłacane są bardzo często w formie refundacji całości czy części otrzymanych środków dopiero po zakończeniu projektu. Nie tylko banki mogą zapewniać finansowanie stowarzyszeniom. Istnieje również możliwość uzyskania pożyczki dla stowarzyszenia od osoby fizycznej czy z gminy.

Gmina może podjąć uchwałę i wydać zarządzenie dotyczące udzielania pożyczek dla podmiotów z trzeciego sektora, czyli organizacji pozarządowych, realizujących zadania w sferze działalności pożytku publicznego i na rzecz mieszkańców danej gminy, współfinansowanych zwykle ze środków zewnętrznych w formie refundacji wydatków poniesionych na realizację tychże zadań.

Czy banki w Polsce udzielają kredytów dla stowarzyszeń?

Banki prowadzą akcję kredytową skierowaną do wielu różnych klientów. Czy stowarzyszenie może wziąć pożyczkę lub kredyt w banku? Jak najbardziej, ale kredyty dla NGO, czyli między innymi dla fundacji i stowarzyszeń, udzielane są wyłącznie dla podmiotów, które dowiodą, że mają dobrą zdolność do spłaty danego zobowiązania.

Trudniej jest znaleźć i zaciągnąć kredyt dla małej organizacji pozarządowej niż dla dużej, która ma długą historię działania na rynku i być może zaciągała już kredyty bankowe, które spłaciła w czasie, zapewniając sobie dobrą historię kredytowania.

Rodzaje kredytów dla stowarzyszeń

Możemy wyróżnić kilka rodzajów kredytów udzielanych dla stowarzyszeń:

• Kredyty inwestycyjne – to popularny kredyt dla fundacji, stowarzyszeń czy innych organizacji, który przeznaczony jest na finansowanie przedsięwzięć mających na celu zwiększenie lub modernizację majątku trwałego, jaki pozostaje we władaniu organizacji. Na przykład kredyt inwestycyjny może być udzielony na remont czy zakup nieruchomości, maszyn, urządzeń i tym podobnych. Co istotne, już podczas składania wniosku o kredyt inwestycyjny stowarzyszenie musi określić cel kredytowania i dołączyć do takiego podania szczegółowy biznesplan przedsięwzięcia. Kredyt wypłacany jest jednorazowo lub w formie transz, a okres spłaty to zwykle od 1 do 10 lat.
• Kredyt pomostowy – przeznaczony dla kredytobiorców, którzy realizują swoje przedsięwzięcia w ramach bezzwrotnej pomocy finansowej z Unii Europejskiej lub innych dużych i jednocześnie jak najbardziej wiarygodnych dotacji. Kredyt ten zapewnia stowarzyszeniom i innym organizacjom utrzymanie płynności finansowej przy wcielaniu w życie swoich projektów oraz udostępnia środki na realizację przedsięwzięcia od chwili jego uruchomienia do uzyskania refundacji z dotacji. Spłacany jest z reguły za pomocą środków, które pochodzą z dotacji przekazanej danej organizacji w formie refundacji.
• Kredyt obrotowy – to prosty kredyt bankowy udzielany stowarzyszeniom na potrzeby finansowania ich bieżącej działalności, np. na zakup surowców czy materiałów. Przyznawany jest najczęściej na ustalony okres, trwający na ogół 12 miesięcy.
• Kredyt współfinansujący – przeznaczany na uzupełnienie lub całkowite pokrycie wkładu własnego organizacji w realizowany projekt.

Jeśli chodzi o okres kredytowania, stowarzyszenia mogą wybierać pomiędzy kredytami:

• krótkoterminowymi – z okresem zwrotu środków do 1 roku,
• średnioterminowymi – z okresem kredytowania od 1 do 3 lat,
• długoterminowymi – z okresem kredytowania powyżej 3 lat.

Zdarza się, że stowarzyszenie złoży do banku wniosek nie o kredyt, ale o promesę kredytową. To przyrzeczenie udzielenia organizacji zobowiązania przez bank na określonych warunkach, ale tylko po spełnieniu przez nią niezbędnych wymagań formalnych.

Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać kredyt dla stowarzyszeń?

Przede wszystkim bank, udzielając stowarzyszeniu kredytu, sprawdza, czy będzie ono w stanie go spłacić. Taka organizacja musi więc odznaczać się, podobnie jak wszyscy inni kredytobiorcy, odpowiednio wysoką zdolnością kredytową.

Oznacza to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie kredytowej. Kredytobiorca, w tym wypadku stowarzyszenie, musi złożyć do wybranego banku dokumenty dochodowe i wszystkie informacje niezbędne do dokonywania oceny tej zdolności.

Zanim bank wyda odpowiednią decyzję kredytową, musi mieć pewność, że stowarzyszenie ubiegające się o zobowiązanie będzie w stanie go spłacić. Dlatego przeprowadza analizę zdolności kredytowej potencjalnego klienta, obejmującą trzy inne analizy:

• sytuacji ekonomiczno-finansowej,
• ryzyka transakcji,
• wartości zabezpieczenia.

Nie bez znaczenia dla możliwości udzielania kredytu dla stowarzyszeń jest to, jak długo dana organizacja istnieje w Polsce. Jeśli jest to zupełnie nowy podmiot, najpewniej spotka się z odmową udzielenia kredytu.

Ugruntowana pozycja na rynku i idące za nią doświadczenie przy realizowaniu konkretnych projektów sprawiają, że stowarzyszenie zyskuje szansę na uzyskanie pozytywnej decyzji na swój wniosek.

Zabezpieczenie kredytu dla stowarzyszeń

Właściwie każdy bank udzielający kredytu dla stowarzyszenia będzie wymagał od niego ustanowienia konkretnych zabezpieczeń spłaty. Instytucje przyjmują przy tym następujące rodzaje zabezpieczeń:

• weksel in blanco;
• poręczenie osób prawnych i fizycznych, wydawane według prawa cywilnego i wekslowego;
• cesja wierzytelności, czyli umowa cywilnoprawna, na której bazie wierzyciel przenosi swoją wierzytelność wobec dłużnika na osobę trzecią;
• zastaw na rzeczach i prawach;
• blokada środków na rachunku bankowym;
• hipoteka ustanowiona na nieruchomości – zabezpieczenie spłaty kredytu, które wymaga dokonania wpisu banku do księgi wieczystej nieruchomości;
• ubezpieczenie kredytu – ubezpieczenie banku przez wybrane towarzystwo ubezpieczeń majątkowych od ryzyka związanego z ewentualnym niewywiązaniem się ze spłatą kredytu przez kredytobiorcę; zwykle suma gwarancyjna obejmuje przy tym wysokość kredytu wraz z odsetkami;
• przystąpienie do długu osoby trzeciej – do istniejącego zobowiązania kredytobiorcy przystępuje inna osoba, która oczywiście musi na takie zabezpieczenie wyrazić swoją zgodę.

Jakie dokumenty należy przygotować, starając się o kredyt dla stowarzyszenia?

Podstawą udzielania kredytu dla stowarzyszeń, podobnie jak i w przypadku każdego innego klienta jest wniosek. Należy do niego dołączyć wymagane dokumenty, wśród których wymienia się:

• statut stowarzyszenia;
• sprawozdanie finansowe za ostatni rok działalności, wraz z bilansem rachunku wyników;
• aktualne zaświadczenie o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego – zwykle jest ono ważne przez 3 miesiące od chwili jego sporządzenia;
• zaświadczenie o nadaniu statystycznego numeru identyfikacyjnego – numeru REGON;
• decyzję w sprawie nadania numeru NIP;
• aktualne zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami do ZUS, a to jest ważne przez 1 miesiąc od chwili jego wydania;
• aktualne zaświadczenie z urzędu skarbowego o niezaleganiu z podatkami – na ogół wymagany jest oryginał dokumentu, a ten jest ważny przez 1 miesiąc od chwili jego wydania;
• informację o aktualnym stanie zadłużenia, terminowości obsługi dotychczasowego kredytu i wywiązywaniu się z warunków umowy – jeśli dotyczy.

Ile kosztuje kredyt dla stowarzyszeń?

Koszt kredytu dla organizacji czy stowarzyszenia kształtowany jest przez prowizje i marże bankowe, które ustalane są indywidualnie dla klienta. Produkt ten jest kosztowniejszy, jeśli konieczne jest w jego przypadku ustanowienie dodatkowych zabezpieczeń spłaty – zwykle tak się właśnie dzieje.

Jak mają się kwestie okołokredytowe do pożyczek dla stowarzyszeń? Należy pamiętać o tym, by w takim przypadku zapłacić podatek. Jak wiele wspólnego mają ze sobą pożyczka dla stowarzyszenia i PCC?

Nie zawsze trzeba będzie opłacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki zawarta przez organizację pożytku publicznego z przeznaczeniem na działania statutowe nieodpłatne będzie na przykład zwolniona z tego podatku.

Oferta kredytów dla stowarzyszeń w bankach działających w Polsce

Zasadniczo oferta kredytów dla stowarzyszeń w bankach działających w Polsce jest mocno okrojona. Podmioty te wciąż nie są na tyle atrakcyjną grupą potencjalnych klientów, by instytucje kredytujące chciały tworzyć dla nich specjalną ofertę.

Właściwie tylko jeden bank w Polsce ma w swojej ofercie kredyty dla stowarzyszeń, dokładniej mówiąc – kredyty przeznaczone dla organizacji pozarządowych. To Kasa Stefczyka, która jest gotowa udzielić kredytu inwestycyjnego dla organizacji pozarządowych.

Warunkiem jest to, by taki podmiot działał na rynku od co najmniej 24 miesięcy i miał rachunek bieżący w Kasie Stefczyka (przy wyższych kwotach kredytu rachunek ten musi być wykorzystywany od co najmniej 12 miesięcy).

Wkład własny przy takim kredycie wynieść musi co najmniej 20 proc. Kwota kredytu inwestycyjnego dla stowarzyszeń i innych organizacji może sięgać od 100 tys. zł do 17 mln zł, a okres kredytowania – od 4 miesięcy do 30 lat.