Na czym polega restrukturyzacja kredytu i kto powinien z niej skorzystać?

Zaciągając kredyt gotówkowy lub hipoteczny nie zawsze potrafimy przewidzieć wszystkie sytuacje i może się zdarzyć, że po jakimś czasie spłata zobowiązania zacznie nam sprawiać trudności. Powodem może być np. zmniejszenie dochodów lub nagły wzrost rat, jak ma to miejsce w ostatnich miesiącach wskutek podnoszenia stóp procentowych. Banki są przygotowane na takie problemy i oferują swoim klientom możliwość restrukturyzacji zadłużenia. Poniżej dowiesz się, jak się ją przeprowadza i co oznacza restrukturyzacja kredytu w zależności od sposobu zmiany warunków finansowania.

Czym jest restrukturyzacja kredytu?

Zacznijmy od wyjaśnienia, co to znaczy restrukturyzacja kredytu. Jest to inaczej zmiana warunków jego spłaty. Stosuje się ją w sytuacji, gdy kredytobiorca ma problem ze zwrotem zobowiązania i potrzebuje np. obniżenia raty lub czasowego zawieszenia ich spłaty. Restrukturyzacja pożyczki ma zatem na celu ułatwić klientowi spłatę zadłużenia, a także poprawić jego sytuację finansową.

Możliwość restrukturyzacji kredytów gwarantuje kredytobiorcom Ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. Zgodnie z art. 75c bank powinien na wniosek kredytobiorcy umożliwić mu restrukturyzację zadłużenia, jeśli tylko jest ona uzasadniona sytuacją finansową lub gospodarczą, w jakiej się znalazł.

Utrata płynności finansowej może dotknąć każdego, nawet tych, którzy w trakcie zaciągania kredytu mieli dobrą pracę i wysokie zarobki, przez co świadomie zdecydowali się na wysoki kredyt, gdyż wtedy jego spłata nie stanowiła dla nich żadnego problemu. Nagła utrata wakatu czy choroba powodująca spadek dochodów może się zdarzyć w każdym momencie i wówczas właśnie możliwa jest restrukturyzacja umowy kredytowej.

Kiedy można wnioskować o restrukturyzację kredytu?

O restrukturyzację kredytu można wnioskować w sytuacji, gdy nie jest się w stanie terminowo spłacać rat kredytowych lub gdy wystąpiły trudności finansowe, które utrudniają spłatę kredytu. Warto zwrócić się do banku jak najwcześniej, zanim zaczną występować opóźnienia w spłacie, które mogą doprowadzić do wszczęcia postępowania egzekucyjnego bądź odnotowania zadłużenia w bazie dłużników. 

Jak uzasadnić wniosek o restrukturyzację? Aby uzasadnić wniosek o restrukturyzację kredytu, należy przedstawić bankowi rzetelny i konkretny opis sytuacji, która utrudnia terminową spłatę rat kredytowych. Wniosek o restrukturyzację powinien zawierać informacje na temat przyczyn wystąpienia trudności finansowych. Zaliczyć można do nich m.in. chorobę czy utratę pracy. Niekiedy przestawić trzeba również plan rozwiązania problemu i opisać, jak restrukturyzacja kredytu może pomóc w uregulowaniu zaległych płatności i uniknięciu naliczania odsetek za zwłokę.

Często pojawia się także pytanie, czy restrukturyzacja widoczna jest w BIK? Jak się okazuje, tak - restrukturyzacja kredytu jest widoczna w Biurze Informacji Kredytowej. Banki są zobowiązane do przekazywania informacji o restrukturyzacji kredytu do BIK, który gromadzi informacje o historii kredytowej klientów. Niestety, informacja o restrukturyzacji kredytu może wpłynąć na zdolność kredytową klienta w przyszłości, ponieważ banki biorą pod uwagę historię kredytową przy ocenie ryzyka udzielenia kolejnego kredytu. 

Kiedy może zostać przeprowadzona restrukturyzacja kredytu?

Przejdźmy teraz do wyjaśnienia, na czym polega restrukturyzacja kredytu. Zazwyczaj odbywa się ona na wniosek kredytobiorcy, który powinien zgłosić w banku chęć ustalenia nowych warunków spłaty zobowiązania. W odpowiedzi na takie pismo bank najpierw dokładnie analizuje sytuację materialną klienta i następnie modyfikuje warunki kredytowania w taki sposób, by były dostosowane do jego aktualnych możliwości spłaty.

Najczęściej klienci wnioskują o restrukturyzacja zadłużenia w momencie pojawienia się problemów finansowych. Bank w takiej sytuacji może zaproponować np. wydłużenie okresu kredytowania, co skutkuje obniżeniem rat i zmianą harmonogramu spłat.

Taka restrukturyzacja zobowiązań jest korzystna zarówno dla banków, jak i kredytobiorców. W ten dość prosty sposób instytucje bowiem wspierają klientów, którzy napotkali trudności ze spłatą zadłużenia, ale przy okazji zapewniają sobie samym dodatkowy zysk w postaci np. wyższych odsetek.

Restrukturyzacja długu bankowego jest zatem rozwiązaniem przeprowadzanym przez banki, jeśli:

• dochody kredytobiorcy uległy znacznemu obniżeniu – w szczególności problem ten dotyczy kredytów z długim okresem spłaty. Wtedy restrukturyzacja kredytu może pomóc uporządkować domowy budżet;
• przejściowe problemy z płynnością finansową – czasem z dnia na dzień pojawiają się niespodziewane wydatki, np. naprawa zepsutego samochodu czy remont zalanej podczas awarii pralki łazienki. W takiej sytuacji zamiast czekać, gdy zabraknie nam pieniędzy na kolejną ratę, lepiej zawczasu złożyć wniosek do banku o restrukturyzację zadłużenia;
• sytuacje losowe – skutki niektórych zdarzeń widać w domowym budżecie w dłuższym okresie, kiedy np. pojawią się problemy rodzinne, jak choćby choroba kogoś bliskiego, która wymaga dużego nakładu finansowego na rehabilitację i leczenie. Wówczas również warto zdecydować się na restrukturyzację.

Restrukturyzacja kredytu nie jest jednak opcją zarezerwowaną jedynie dla osób, które wpadły w kłopoty finansowe. Może być ona dokonana także wtedy, gdy sytuacja materialna klienta się poprawi. Wtedy istnieje możliwość wnioskowania np. o skrócenie czasu spłaty i w ten sposób szybsze pozbycie się zadłużenia, zaoszczędzając przy tym na odsetkach.

Jakie są możliwości restrukturyzacji kredytu? Co może zaproponować bank i kredytobiorca?

Jak działa restrukturyzacja? Restrukturyzacja kredytu lub zadłużenia w banku może być przeprowadzona na różne sposoby. Z reguły banki określają z góry, jakie są dostępne opcje zmiany warunków umowy i klient musi jedynie wybrać jedną z nich przy składaniu wniosku o restrukturyzację długu. To, jak jednak zostanie ona przeprowadzona, zależy w dużej mierze od rodzaju kredytu, a także decyzji banku. 

Najczęściej proponowane przez banki możliwości restrukturyzacji kredytu to:

• zmiana harmonogramu spłat,
• modyfikacja oprocentowania,
• przewalutowanie kredytu,
• wakacje kredytowe,
• karencja w spłacie kapitału,
• zmiana rat malejących na stałe,
• rezygnacja z zabezpieczeń kredytu.

Zmiana harmonogramu spłat

Taka restrukturyzacja kredytu polega na wydłużeniu lub skróceniu okresu kredytowania. W pierwszym przypadku zwiększa się liczba rat, a co za tym idzie, zmniejsza ich wysokość. Jest to zatem najprostszy sposób na zmniejszenie obciążeń związanych z regulowaniem zobowiązania. Trzeba jednak pamiętać, że wskutek tego wzrasta całkowity koszt kredytu.

Co więcej, jeśli chcemy wydłużyć okres spłaty kredytu hipotecznego, ograniczeniem będzie maksymalny dopuszczalny okres kredytowania, który wynosi 35 lat. Mając zatem zaciągnięte takie zobowiązanie na 30 lat, wydłużenie będzie możliwe jedynie o 5 lat.

Przy skróceniu okresu kredytowania jest odwrotnie – zmniejsza się liczba rat i jednocześnie zwiększa ich wysokość. Jednak spłacając kredyt szybciej, można sporo zaoszczędzić, ponieważ zmniejszy się wysokość odsetek. Jest to więc rozwiązanie dla osób, którym np. wzrosły dochody i z tego powodu chcą jak najszybciej pozbyć się zadłużenia.

Zmiana harmonogramu spłat jest dostępna w niemal każdym banku, zwłaszcza jeśli chodzi o wydłużenie okresu kredytowania. Takie rozwiązanie proponuje m.in. mBank, Alior Bank, PKO, czy Bank Pekao.

Modyfikacja oprocentowania

W niektórych sytuacjach w celu zmniejszenia rat można spróbować wynegocjować z bankiem obniżenie wysokości ustalonej przy zaciąganiu kredytu marży. Jeśli kredytodawca przystanie na taką propozycję, oprocentowanie spada, a co za tym idzie, miesięczna rata jest dużo niższa niż wcześniej. Bank może zgodzić się na taką zmianę w umowie kredytowej, jeśli klient dotychczas spłacał terminowo zobowiązanie i np. skorzysta z dodatkowych produktów bankowych.

Taka opcja restrukturyzacji kredytu może być też zaproponowana klientom spłacającym kredyty hipoteczne ze zmiennym oprocentowaniem, gdy ze względu na drastyczny wzrost stóp procentowych mają problem z regulowaniem wyższych rat. Bank może więc czasowo obniżyć marżę, by zredukować skalę podwyżek.

Modyfikacja oprocentowania ustalana jest indywidualnie pomiędzy kredytobiorcą, a bankiem. Na ten moment trudno powiedzieć, które banki są skłonne zgodzić się na takie rozwiązanie, ponieważ wiele zależy od danej sytuacji.

Przewalutowanie kredytu

Przewalutowanie kredytu to opcja, z której korzysta wiele osób mających zaciągnięte kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich lub w euro. Dzięki niej można bowiem spłacać zobowiązanie w złotówkach, a więc wyeliminować ryzyko wzrostu kursu waluty obcej, które podwyższa wysokość rat. Ponadto po przewalutowaniu z reguły zmniejsza się saldo zadłużenia i spada wysokość raty.

Nie zawsze jednak tak się dzieje, dlatego przed złożeniem wniosku o taką restrukturyzację kredytu, należy dokładnie przeliczyć, czy będzie się to opłacać.

Przewalutowanie to opcja, z której skorzystać można m.in. w PKO BP, mBanku i Millennium.

Wakacje kredytowe

Zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego często jest oferowane dla osób spłacających kredyty gotówkowe. Polegaja ono na odroczeniu terminu spłaty rat w całości. Innymi słowy, przez określony czas nie trzeba płacić rat, jednak odsetki nadal są naliczane.

Długość wakacji kredytowych uzależniona jest od wielu czynników i może trwać nawet kilka miesięcy. Po tym czasie kredytobiorca wraca do regularnej spłaty zobowiązania.

Wakacje kredytowe są dostępne w Alior Banku, Banku Millennium, Banku Pocztowym, BOŚ Banku, PKO BP i Santander Consumer Banku.

Karencja w spłacie kapitału

W przypadku przejściowych kłopotów finansowych utrudniających regulowanie rat zamiast wnioskować o kredyt restrukturyzacyjny, można ubiegać się w banku o karencję w spłacie kapitału. Polega to na tym, że przez określony czas spłaca się wyłącznie część odsetkową rat, natomiast spłata kapitałowa jest odroczona. Niespłacony kapitał jest potem najczęściej doliczany do pozostałych rat.

Karencję w spłacie kapitału proponuje m.in. mBank, Alior Bank i PKO BP. Okres karencji jest uzależniony od polityki banku i wynosi najczęściej kilka miesięcy. Wyjątkiem stanowi PKO BP, który daje możliwość karencji w spłacie kapitału nawet do 36 miesięcy.

Zmiana rat malejących na stałe

Zmiana rat malejących na stałe dotyczy najczęściej kredytów hipotecznych. Niektóre osoby decydują się przy podpisywaniu umowy na raty malejące, ponieważ taka forma spłaty zobowiązania jest znacznie tańsza. Jednak początkowo wysokość takich rat jest znacznie wyższa niż rat stałych dla takiego samego zobowiązania i w przypadku problemów finansowych banki godzą się na ich zmianę właśnie na raty stałe.

W zasadzie wszystkie banki dopuszczają możliwość zmiany rat malejących na stałe. Każdy wniosek będzie jednak rozpatrywany indywidualnie.

Rezygnacja z zabezpieczeń kredytu

Kredytobiorcy biorąc kredyt, często decydują się na zabezpieczenie spłaty zobowiązania poprzez np. wykupienie ubezpieczenia. Składki takiej polisy podwyższają raty, dlatego w obliczu problemów finansowych można z niej zrezygnować, by zmniejszyć wysokość miesięcznych obciążeń.

Decyzję o rezygnacji z zabezpieczeń trzeba jednak dobrze przemyśleć, bo np. przy ubezpieczeniu od nieszczęśliwych wypadków w razie ich wystąpienia taki krok może mieć przykre w skutkach konsekwencje. Co więcej, rezygnacja z ubezpieczenia może skutkować podwyższeniem marży kredytu, dlatego warto najpierw dokładnie przeczytać warunki umowy.

Warto wiedzieć! Rezygnacja z ubezpieczenia kredytu. Czy można to zrobić w trakcie spłacania?

Czy każdy kredyt można zrestrukturyzować?

Restrukturyzacja zyskuje na popularności i coraz częściej widnieje w ofertach banków. Banki raczej nie stają na drodze klientom, którzy chcą ją przeprowadzić przy kredytach gotówkowych. Restrukturyzacja kredytu hipotecznego również jest możliwa, ale nieco trudniejsza do przeprowadzenia. Wszystko dlatego, że zobowiązania tego typu są brane pod zabezpieczenie na nieruchomości i ich kwota jest znacznie wyższa niż standardowego kredytu gotówkowego.

Wiele banków oferuje także możliwość restrukturyzacji zadłużenia wynikającego z pożyczki, kredytu ratalnego, kredytu samochodowego, a nawet produktów odnawialnych. Niektóre instytucje określają jednak minimalną kwotę zobowiązania, które może być objęte zmianami w umowie.

Zamiast się zastanawiać, czy można zrestrukturyzować dane zobowiązanie, najlepiej zapytać o możliwość przeprowadzenia takiej operacji doradcę kredytowego z własnego banku. Skontaktować się z nim można osobiście w oddziale, telefonicznie lub poprzez e-mail. Doradca z pewnością odpowie na wszystkie nurtujące nas pytania i rozwieje ewentualne wątpliwości dotyczące restrukturyzacji zobowiązań.

Restrukturyzacja kredytu – wnioskowanie i proces decyzyjny

Aby bank zgodził się na taką operację, kredytobiorca musi złożyć wniosek o restrukturyzację w banku i odpowiednio wyjaśnić chęć zmiany warunków kredytowych. Jak uzasadnić wniosek o restrukturyzację kredytu?

Należy wskazać konkretny powód, dlaczego pojawił się problem ze spłatą. Może nim być np. utrata dochodów wskutek nieszczęśliwego wypadku, pogorszenia stanu zdrowia lub utraty pracy. Podane argumenty warto poprzeć dowodami w postaci orzeczenia lekarskiego, wyciągu z konta czy aktualnego zaświadczenia o zarobkach. Solidne przedstawienie problemu zwiększa szansę na pozytywne rozpatrzenie wniosku.

Wzór wniosku o restrukturyzację kredytu znaleźć można na stronie internetowej swojego banku. Jeśli takowego nie uda się znaleźć, można napisać go samodzielnie. W dokumencie powinny znaleźć się takie informacje jak:

• dane i adres kredytobiorcy,
• data i miejsce sporządzenia wniosku,
• dane identyfikacyjne umowy kredytowej wraz z datą jej zawarcia,
• nazwa banku,
• preferowany sposób restrukturyzacji kredytu, np. zmiana oprocentowania lub wakacje kredytowe,
• przyczyna restrukturyzacji kredytu,
• przewidywana długość trudności z regularną spłatą zobowiązania,
• czytelny podpis.

Oczywiście do wniosku o restrukturyzację zadłużenia należy dołączyć wspomniane już dokumenty potwierdzające trudną sytuację. Dokument można złożyć osobiście w najbliższym oddziale banku lub wysłać pocztą. Na jego rozpatrzenie trzeba czekać od kilku dni do nawet kilku tygodni – zależy od banku.

Czy restrukturyzacja zadłużenia pociąga za sobą jakieś koszty?

Nie da się jednoznacznie określić, ile dokładnie kosztuje restrukturyzacja kredytu bankowego. Wszystko zależy od wybranej opcji, jak również indywidualnej polityki banku. Mimo wszystko trzeba pamiętać, że bank musi poświęcić na przeprowadzenie całej operacji czas, dlatego naliczy sobie za to odpowiednią opłatę.

Za sam wniosek o restrukturyzacje kredytu banki z reguły nie naliczają żadnych dopłat. Do kosztów restrukturyzacji zalicza się głównie opłatę za wykonanie aneksu do umowy kredytowej oraz przeprowadzenie inspekcji bankowej. Przykładowo, za sporządzenie aneksu w ING Banku Śląskim zapłacimy 100 zł, w banku PKO BP 50 zł.

W banku Pekao opłatę należy uiścić za każdą zmianę warunków umowy np. za wydłużenie okresu kredytowania lub zmianę rat malejących na równe bank pobiera 190 zł. Z kolei za zmianę warunków cenowych umowy na wniosek kredytobiorcy Pekao nalicza prowizję w wysokości 500 zł.

Jeśli zdecydujemy się na kredyt restrukturyzacyjny o dłuższym okresie spłaty, wzrośnie też całkowity koszt kredytu. Załóżmy, że wydłużymy okres spłaty kredytu gotówkowego w wysokości 20 000 zł z 4 na 6 lat. Wówczas według aktualnych stawek oprocentowania miesięczna rata spadnie z kwoty około 510 zł do 366 zł, jednak całkowity koszt kredytowania wzrośnie z około 4502 zł do około 6396 zł, a więc o niemal 1900 zł.

Restrukturyzacja kredytu pomoże więc w chwili bieżącej uporządkować finanse, jednak w ostatecznym rozliczeniu może nas sporo kosztować.

Polecamy też: Czy w czasie trwania kredytu można podwyższyć jego kwotę? Dobieranie kredytu hipotecznego i gotówkowego

Jak długo banki podejmują decyzję w sprawie restrukturyzacji kredytowej?

W każdej instytucji czas oczekiwania na decyzję w sprawie restrukturyzacji kredytu gotówkowego lub hipotecznego może być inny, jednak z reguły nie przekracza 30 dni. Poniżej przedstawiamy, ile on trwa w wybranych bankach.

• Alior Bank – wniosek o restrukturyzację kredytu rozpatrywany jest w terminie do 30 dni,
• ING Bank Śląski – restrukturyzacja kredytu rozpatrywana jest również w ciągu 30 dni od momentu zarejestrowania wniosku w systemie,
• Santander Bank Polska – bank ten rozpatruje wnioski o restrukturyzację w ciągu 7 dni roboczych,
• Credit Agricole – restrukturyzacja kredytu rozpatrywana jest w ciągu 30 dni roboczych od dnia zarejestrowania wniosku w systemie bankowym,
• PKO BP – wnioski o restrukturyzację zadłużenia są tu rozpatrywane w ciągu maksymalnie 30 dni,
• Bank Millennium – sprawy dotyczące restrukturyzacji kredytu rozpatrywane są indywidualnie, a bank nie ma określonego maksymalnego terminu na ich rozpatrzenie,
• mBank –  restrukturyzacja kredytu rozpatrywana jest również w ciągu 14 dni, informacja przekazywana jest drogą mailową.
• Bank Pekao – na rozpatrzenie wniosku trzeba czekać do nawet kilku tygodni.
• BNP Paribas – w trakcie procesowania wniosku o restrukturyzację, analityk może poprosić Klienta o dostarczenie dodatkowych dokumentów, celem podjęcia ostatecznej decyzji restrukturyzacyjnej. Czas oczekiwania na decyzję nie jest znany.

Jeśli chcesz wiedzieć, ile trwa rozpatrzenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia w mBank, Getin Banku, Pekao i innych bankach, najlepiej zadzwoń na infolinię instytucji, gdzie otrzymasz szczegółowe informacje na ten temat.