Kiedy przeglądasz oferty kredytów hipotecznych, możesz w nich znaleźć informacje o tym, że ich oprocentowanie zależy od stawki WIBOR®. Czym właściwie jest WIBOR®, dlaczego zmienia się w czasie, jakie czynniki wpływają na jego wysokość i czy istnieje górny limit wysokości WIBORU®? Dowiesz się tego z tego artykułu.
WIBOR – jak jest ustalany?
Stawki WIBOR® są obliczane z wykorzystaniem kaskady danych. Dowiedz się, na czym polega to rozwiązanie.
Pierwszym stopniem kaskady jest sprawdzenie przez banki, które uczestniczą w panelu WIBOR® (Bank Gospodarstwa Krajowego, Bank Citi Handlowy, Bank Millennium, Bank Pekao S.A., BNP Paribas, Deutsche Bank, ING Bank Śląski, mBank, PKO BP i Santander Bank Polska) oprocentowanie, po jakim dokonywały między sobą operacji depozytowych (w większości przypadków są to transakcje ON, czyli na jeden dzień).
Kiedy nie ma danych z rynku międzybankowego, to wówczas można uwzględnić transakcje, przeprowadzone przez bank z innymi dużymi podmiotami finansowymi, które nie były traktowane jako uczestnicy panelu – to jest drugi stopień kaskady.
Jeżeli bank nie ma danych z pierwszego stopnia kaskady, korzysta z tych, które znajdują się na drugim stopniu. Jeśli nie ma także danych z drugiego stopnia, to wtedy może skorzystać z tzw. oceny eksperckiej. Bank przygotowuje odpowiedni algorytm statystyczny i ekonometryczny i na podstawie zbioru danych opisujących realia rynku finansowego przygotowuje szacunek ekspercki. Na jego podstawie otrzymuje liczbę (kwotowanie wiążące), która jest przekazywana do administratora stawki WIBOR® (GPW Benchmark SA).
Warto zapamiętać!
Stawka WIBOR® rośnie lub spada w zależności od sytuacji na rynku bankowym. Na wysokość stawki WIBOR® pośrednio oddziałuje wysokość ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych NBP.
Czym jest WIBOR 1M, 3M, 6M, 12M?
WIBOR® to akronim pojęcia Warsaw Interbank Offered Rate, oznaczającego wysokość oprocentowania pożyczek na krajowym rynku międzybankowym. Innymi słowy, można powiedzieć, że jest to stopa oprocentowania brana pod uwagę podczas udzielania takiego zobowiązania przez jeden bank innej instytucji bankowej.
Jak działa WIBOR?
WIBOR® to oprocentowanie pożyczek oferowanych bankom przez inne banki. Referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na rodzimym rynku międzybankowym wykorzystywana jest do ustalania wysokości oprocentowania kredytów gotówkowych czy hipotecznych.
WIBOR® nie jest pojedynczym wskaźnikiem, ale obejmuje kilka różnych rodzajów stóp procentowych uwzględniających odmienne okresy. Dlatego wyróżnić można:
- WIBOR® ON – jeden dzień (overnight),
- WIBOR® TN – jeden dzień (tomorrow/next),
- WIBOR® SW – jeden tydzień (spot week),
- WIBOR® 2W – dwa tygodnie,
- WIBOR® 1M – jeden miesiąc,
- WIBOR® 3M – 3 miesiące,
- WIBOR® 6M – 6 miesięcy,
- WIBOR® 12 M lub 1Y – jeden rok.
Najczęściej stosowane są wskaźniki WIBOR® na trzy miesiące i pół roku.
Warto wiedzieć: Umowa kredytowa – na co zwrócić uwagę przy podpisywaniu umowy o kredyt?
WIBOR 3M – kiedy jest istotny?
Z punktu widzenia konsumenta największe znaczenie ma wysokość stawki WIBOR® 3M. To ona jest najczęściej brana pod uwagę podczas określania oprocentowania większości złotowych kredytów w Polsce.
Zgodnie z definicją WIBOR® 3M jest stawką oprocentowania kredytów i pożyczek na rynku międzybankowym określaną przedostatniego dnia roboczego poprzedniego kwartału i ustalaną na okresy 3-miesięczne, które odpowiadają kwartałom kalendarzowym.
Pamiętaj!
Jeśli w umowie kredytowej masz podane oprocentowanie kredytu gotówkowego czy kredytu hipotecznego zależne od stawki WIBOR® 3M, to przez trzy miesiące masz pewność poziomu oprocentowania, ale później może się on zmienić. Należy mieć to na uwadze już na etapie wyboru oferty i podpisywania umowy z bankiem.
18 grudnia 2023 r. WIBOR® 3M wynosił 5,86%.
WIBOR® 3M, powiększony o marżę kredytową do obliczania wysokości zmiennego oprocentowania kredytów hipotecznych wykorzystują:
- Alior Bank,
- Bank BPS,
- Bank Citi Handlowy,
- Bank Pocztowy,
- Credit Agricole,
- mBank
- i Santander Bank Polska.
WIBOR 6M – co trzeba o nim wiedzieć?
Bardzo często WIBOR® dla kredytów hipotecznych jest półroczny, innymi słowy, jest to WIBOR® 6M. Jak liczony jest taki wskaźnik? WIBOR® 6M to inaczej oprocentowanie dla kredytów udzielanych na rynku międzybankowym na okres 6 miesięcy. Za jego pomocą ustala się bardzo często oprocentowanie zobowiązań mających zmienne oprocentowanie.
Z takim przykładem mamy do czynienia w przypadku kredytów hipotecznych posiadających zmienne oprocentowanie i udzielanych przez:
- Bank Ochrony Środowiska,
- Bank Pekao S.A.,
- i PKO BP.
18 grudnia 2023 r. WIBOR® 6M wynosił 5,81%.
Z tego tekstu dowiesz się, czy WIBOR® jest zgodny z rozporządzeniem BMR.
Jak WIBOR wpływa na ratę?
Banki wciąż oferują kredyty hipoteczne o zmiennej stopie procentowej, których oprocentowanie jest ustalane na podstawie stawek WIBOR®. Jak WIBOR® wpływa na ratę?
Banki ustalając wysokość zmiennego oprocentowania kredytów hipotecznych, posługują się trzy- i sześciomiesięcznymi stawkami WIBOR®. Im niższy WIBOR®, tym niższe będzie oprocentowanie kredytu hipotecznego czy kredytu gotówkowego. Nie oznacza to jednak, że kiedy WIBOR® będzie niski, to kredyt hipoteczny w banku dostaniesz niemal za darmo. Tak łatwo niestety nie jest. Z uwagi na to, że bank musi osiągać zysk, zazwyczaj im niższy jest WIBOR®, tym większa jest marża banku. Działa to jednak także w drugą stronę: kiedy stopy procentowe są wysokie, można wynegocjować niższą marżę.
Wysokość marży nie zależy od wysokości stóp procentowych, ale od polityki cenowej prowadzonej przez dany bank. Podlega ona negocjacjom z klientem, dlatego warto się ich podjąć w celu wypracowania możliwie jak najniższego oferowanego oprocentowania kredytu hipotecznego.
Jak zmieni się rata kredytu po zmianie WIBOR®? To tematyka, która z pewnością zainteresuje każdego kredytobiorcę, który aktualnie spłaca raty kredytu oprocentowanego według zmiennej stopy procentowej.
Żeby się tego dowiedzieć, powinieneś najpierw sprawdzić w umowie, jaką podpisałeś z bankiem, na podstawie jakiej stawki (trzy- czy sześciomiesięcznej) oprocentowany jest spłacany przez Ciebie kredyt i ile wynosi doliczona do niego marża kredytowa.
Przyjmuje się, że im większy jest WIBOR®, tym wyższe będzie oprocentowanie kredytów i odwrotnie – im niższy WIBOR®, tym będzie ono niższe. Zmiana wysokości stawki WIBOR® nie oznacza jednak, że od razu bank przygotuje nowy plan spłaty. To kiedy odczujesz zmianę w swoim domowym budżecie, zależy też od tego, jak często bank, który udzielił Ci kredytu, zmienia wysokość stawek (tę informację również znajdziesz w umowie).
Pamiętaj też, że oprocentowanie to nie jedyny parametr, który wpływa na wysokość raty (trzeba do niej doliczyć też np. składki ubezpieczeniowe).
Zmiany stawek WIBOR® nie mają natomiast znaczenia dla klientów, którzy wzięli kredyt ze stałym oprocentowaniem. W ich przypadku stawka oprocentowania stała przez 5 lat, niezależnie od tego, jak zachowywać się będą stopy procentowe, a wraz z nimi WIBOR®.
Jakie są perspektywy na najbliższe miesiące względem stawek WIBOR?
Stopy procentowe w Polsce rosły od października 2021 r. do września 2022 r. Wtedy również WIBOR® rósł dynamicznie. Swoje maksimum stawki trzy- i sześciomiesięczne odnotowały w listopadzie 2022 r. Od tego czasu wysokość stawek WIBOR® obniżała się, by na początku listopada 2023 r. osiągnąć poziom 5,64% (WIBOR® 3M) i 5,54% (WIBOR® 6M).
W listopadzie 2023 r., po dwóch obniżkach (z września i października, łącznie o 1 pp.), RPP zdecydowała o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie. WIBOR® zareagował na to podwyżkami. Jego wysokość wzrosła do 5,86% (WIBOR® 3M) i 5,84% (WIBOR® 6M). Aktualnie (na podstawie notowań z 18 grudnia 2023 r.), wysokość tych stawek wynosiła odpowiednio 5,86% i 5,81%.
Warto też zauważyć, że od sierpnia 2023 r. trzymiesięczny WIBOR® jest wyższy od stawki sześciomiesięcznej. Wcześniej mieliśmy do czynienia z sytuacją odwrotną. To WIBOR® 6M był wyższy od trzymiesięcznego (różnica wynosiła od 0,47 pp. w lutym 2022 r. do 0,02 pp. w lipcu 2023 r.).
Aktualnie WIBOR® 3M jest wyższy o 0,05 pp. od stawki sześciomiesięcznej. O to, dlaczego WIBOR® 3M jest wyższy od sześciomiesięcznego, zapytałem Bartosza Turka, głównego analityka HREIT.
– rynek spodziewa się dalszych obniżek stóp procentowych i to w okolicy wiosny 2024 r. Skoro więc WIBOR® 3M ma za zadanie przewidywać koszt pieniądza w perspektywie kolejnych 3 miesięcy, a WIBOR® 6M „zajmuje się” prognozowaniem na 6 miesięcy do przodu, to dlatego „krótszy” wskaźnik jest większy od „dłuższego” – odpowiedział Bartosz Turek i dodał, że – gdyby rynek nie spodziewał się dalszych obniżek stóp procentowych, to WIBOR® 6M byłby większy od WIBORU® 3M.
Co zastąpi WIBOR®?
Na początku września 2022 r. Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała, że WIBOR® zostanie zastąpiony przez wskaźnik WIRON. Aktualnie jesteśmy w okresie przejściowym. Oznacza to, że:
- w 2023 r. banki mogą oferować kredyty oparte zarówno na stawce WIBOR®, jak i WIRON,
- w 2024 r. w ofercie mogą być dostępne tylko produkty oparte na stawce WIRON, ale WIBOR® może funkcjonować we wcześniej zawartych umowach kredytowych,
- wraz z początkiem 2025 r. WIBOR® zostaje wycofany i zastąpiony przez WIRON.
Pod koniec października 2023 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych podjął jednak decyzję o przesunięciu ostatecznego momentu zamiany stawek WIBOR® na WIRON z 2025 r. na koniec 2027 r.
W swoim komunikacie komitet napisał, że w toku prac NGR zidentyfikowano szereg specyficznych dla polskiego sektora finansowego wyzwań wynikających ze skali oraz struktury umów/instrumentów wykorzystujących WIBOR® generujących ryzyka dla przeprowadzenia bezpiecznej konwersji. Złożoność reformy wskaźników referencyjnych w polskim sektorze finansowym wzrosła również z uwagi na podwyższoną zmienność stóp procentowych.
Oznacza to też, że wskaźniki WIBOR® będą najprawdopodobniej publikowane jeszcze przez 3 lata.
WIRON odzwierciedla koszt pozyskania pieniądza na rynku, ale w transakcjach uczestniczą nie tylko banki, jak w przypadku WIBORU®, ale również inne przedsiębiorstwa. WIRON jest opracowany na podstawie transakcji jednodniowych depozytów zabezpieczonych (ON).
Zmienne oprocentowanie kredytów hipotecznych będzie ustalane na podstawie wskaźnika WIRON 1M Stopa Składana. Jego aktualna wysokość (według stanu na 18 grudnia 2023 r.) to 4,90629%.
Jak pokazuje wykres, wskaźnik WIRON 1M Stopa Składana obniża się od września 2023 r. Przez ten czas obniżyła się łącznie o ponad 1,24 pp.
Jak obliczyć ratę kredytu po zmianie stawki WIBOR® na WIRON?
Zgodnie z wytycznymi unijnymi oraz rozporządzeniem BMR w przypadku zmiany stopy bazowej kredytów jego posiadacze muszą jak najmniej odczuć tę zmianę.
Obecnie (18 grudnia 2023 r.) WIBOR® 3M wynosi 5,86%, WIBOR® 6M 5,81%, a WIRON 1M Stopa Składana 4,90629%. Jest więc niższy o prawie 1 pp. od dotychczas stosowanych stawek referencyjnych. Zostanie zastosowany tzw. spread korygujący, który sprawi, że zmiana wskaźnika nie wpływie wysokość oprocentowania kredytów.
Obecnie jest jeszcze za wcześnie na to, żeby pisać o tym, jak obliczyć ratę kredytu po zmianie stawki WIBOR® na WIRON. Wiadomo natomiast, że najprawdopodobniej nie będzie potrzeby podpisywania aneksów do umowy kredytu. Zmiana stawki nastąpi automatycznie, na podstawie rozporządzenia ministra finansów.
1 Komentarze