Rozliczenie PIT a działalność gospodarcza - o czym powinien wiedzieć przedsiębiorca?

Na początku warto zaznaczyć, że PIT dla przedsiębiorców, który trzeba złożyć w tym roku, dotyczy rozliczenia przychodu za poprzedni, czyli 2023 rok. Oznacza to, że dla zeszłorocznych dochodów stosujemy te przepisy, które obowiązywały w tamtym roku w rozliczeniu PIT. Działalność gospodarcza może być więc opodatkowana według jednej z form, które opisujemy poniżej.

Od 1 stycznia 2024 r. część spółek zostanie objętych minimalnym podatkiem dochodowym CIT. Wprowadzono także opłatę od plastiku, która obowiązuje lokale prowadzące działalność handlową oraz gastronomiczną. Z kolei rolnicy muszą zmierzyć się z wyższym podatkiem rolnym w wysokości 21%. Zmiany w 2024 r. obejmą również wzrost opłat lokalnych oraz wyższy podatek od nieruchomości.

Jaki PIT dla przedsiębiorcy?

To, jaki PIT dla działalności gospodarczej trzeba złożyć, zależy od wybranej formy opodatkowania.

Karta podatkowa to najprostszy sposób zapłaty podatku od działalności gospodarczej, bo co miesiąc wystarczy płacić tylko stałą stawkę, którą ustala minister finansów, uzależniając ją od branży, liczby pracowników i wielkości miejscowości, w której masz firmę. Z biegiem czasu stawki wzrosły, więc przestaje to być tak opłacalna forma opodatkowania. Zgodnie z Nowym Ładem od 1 stycznia 2022 roku z karty podatkowej nie mogą korzystać nowe firmy. Nie mogą także przejść na nią przedsiębiorcy, którzy w 2021 roku rozliczali się w inny sposób.

Skala podatkowa to opodatkowanie progresywne, zgodne z dwoma progami. Stawka wynosi 12% dla dochodu nieprzekraczającego 120 tys. zł rocznie i 32% dla nadwyżki. W ramach tej formy od przychodu można odliczyć koszty, a podatek płaci się tylko od osiągniętego dochodu. Będzie to opłacalne rozwiązanie dla tych, których dochód nie przekracza 120 tys. zł rocznie.

Podatek liniowy to stała stawka, która wynosi 19%, niezależnie od osiągniętego dochodu. Po zmianach związanych z Nowym Ładem można odliczyć składkę zdrowotną (limit to 11 600 zł). Jest to korzystna forma opodatkowania szczególnie dla firm, które mają wysokie dochody, bo stawka podatku nie rośnie.

Ze względu na zmiany w PIT częstym wyborem przedsiębiorców jest ryczałt. Jego stawka jest uzależniona od rodzaju prowadzonej działalności (od 2% do 17%), ale opodatkowaniu podlega przychód. Jeżeli więc zastanawiasz się, jaki PIT dla firmy jednoosobowej będzie najlepszy, a nie masz znaczących kosztów (np. leasing auta czy wynajem biura), to warto zastanowić się nad ryczałtem. W tym przypadku przedsiębiorca może skorzystać z odliczenia 50% opłaconych składek zdrowotnych od przychodu podlegającego opodatkowaniu.

To, w jaki sposób się rozliczasz, nie jest ustalane na stałe. Można zmieniać formę opodatkowania w trakcie roku po to, aby dostosować ją do specyfiki swojej działalności i obowiązujących przepisów podatkowych. Można tego dokonać w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w danym roku podatkowym. W przypadku osób, które chcą zrezygnować z karty podatkowej należy to zrobić w terminie do 20 stycznia roku podatkowego.

Do kiedy PIT dla przedsiębiorców?

To, kiedy upływa termin na złożenie PIT-u za działalność gospodarczą, zależy od wybranej formy opodatkowania:

• karta podatkowa – 29 lutego 2024 r.,
• ryczałt – 30 kwietnia 2024 r.,
• skala podatkowa – 30 kwietnia 2024 r.,
• podatek liniowy – 30 kwietnia 2024 r.

Czy przedsiębiorcy mogą odliczyć 1,5 procent podatku?

Od 2023 roku została podniesiona część podatku, którą można przekazać na cele charytatywne organizacjom pożytku publicznego (OPP). Aktualnie jest to nie 1%, a 1,5% podatku. Firmy, podobnie jak osoby fizyczne, mogą skorzystać z przekazania 1,5% podatku na cele dobroczynne, jednak tylko te, które składają PIT, a nie CIT.

Nowy Ład dla przedsiębiorców – zmiany w PIT, które obowiązują cały czas

Pierwszym ważnym elementem Nowego Ładu jest podniesienie kwoty wolnej od podatku. Od 2022 roku nie ma konieczności zapłaty podatku, jeśli zarobisz mniej niż 30 tys. zł. Dodatkowo został podwyższony pierwszy próg podatkowy z 85 528 zł do 120 000 zł.

Jednym z najczęściej krytykowanych zmian w ramach rozliczenia PIT dla przedsiębiorców jest modyfikacja w ustalaniu składki zdrowotnej. Nowy Ład uchylił art. 27b Ustawy o PIT, co oznacza, że rozliczając się na zasadach ogólnych, nie można już obniżyć podatku dochodowego o składkę zdrowotną (7,75% podstawy jej wymiaru, co było możliwe dotychczas). Z kolei przedsiębiorcy, którzy rozliczają się za pomocą:

• podatku liniowego - mogą odliczyć składkę od podstawy opodatkowania lub zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodu (maks. obniżka to 11,6 tys. zł),
• ryczałtu - mogą odliczyć od przychodu 50% zapłaconych składek, a maksymalna kwota jest uzależniona od wysokości uzyskiwanych przychodów,
• karty podatkowej - mogą odjąć od podstawy opodatkowania 19% zapłaconych składek.

Nowe przepisy obniżyły także stawki ryczałtu dla niektórych zawodów. Dzięki czemu np. przedsiębiorcy z branży IT opodatkują swój przychód 12-procentową stawką, a architekci 14-procentową.

Nowy Ład to także nowe ulgi podatkowe, które dotyczą m.in.: tworzenia nowych produktów, ekspansji na nowe rynki, wspierania sportu i kultury czy pozyskiwania kapitału.

Wprowadzono także szereg mniejszych zmian, które również wpływają na prowadzenie działalności gospodarczej:

• nie można amortyzować lokali, które dopiero zostały wprowadzone do działalności,
• prywatne przedmioty wnoszone do firmy trzeba wyceniać według ich aktualnej wartości rynkowej,
• zwolnienie z podatku dochodowego po sprzedaży aut wykupionych z leasingu na cele prywatne będzie obowiązywało dopiero po 6 latach od momentu wykupu.

Nowy Ład: zmiany w podatkach 2024 – na co uważać?

Czym jeszcze Nowy Ład zaskoczy właścicieli firm przy rozliczeniu PIT? Przedsiębiorcy to często również pracodawcy, więc muszą być przygotowani na zmiany w podatkach dla pracowników.

Istotną kwestią jest ulga dla klasy średniej, która została wycofana 1 lipca 2022 r. Oznacza to, że nie ma konieczności jej uwzględniania.

Warto pamiętać także o tym, że kwota zmniejszająca podatek wynosi 3 600 zł (12% z 30 tys. zł) w związku z obniżeniem do 12% stawki podatku w pierwszym progu.

Dodatkowo trzeba pamiętać o uldze dla rodzin, która ma przynajmniej czworo dzieci (tacy podatnicy nie muszą płacić podatku, jeżeli ich dochód nie przekroczy 85 528 zł w skali roku).