S�dz�, �e dobrze si� sk�ada, i� dos�owne t�umaczenie greckiego s�owa Neander brzmi "nowy cz�owiek". Fakt, �e niegdy� �y� w Europie odmienny typ cz�owieka, Nowy Cz�owiek, zaszokowa� naukowc�w. Do dzi� jeste�my niesprawiedliwi wobec neandertalczyk�w i...
Gdy normy si� zmieniaj�, postrzegamy to jako gwa�t na naszej naturze i si� buntujemy
Powszechne wyst�powanie z�o�onego j�zyka jest odkryciem, kt�re nape�nia j�zykoznawc�w podziwem i daje pierwszy pow�d do podejrze�, �e j�zyk nie jest wynalazkiem kulturowym, lecz wytworem specyficznego ludzkiego instynktu.
Zamieszkuj�cy Papu� Nowej Gwinei Yali cenili zapach cebuli znacznie bardziej ni� pozosta�e populacje, a Indianie Tsimane z Amazonii pokochali zapach sk�ry, ale nie lubili aromatu kawy. Dlaczego zapachy s� podatne na wp�yw kultur?
To zadziwiaj�ce, jak wiele mo�na wyczyta� z jednego z�ba. Na przyk�ad wiemy, �e "nasz" neandertalczyk u�ywa�... wyka�aczki.
Naukowcy odkryli, �e u os�b ze spektrum autyzmu cz�ciej wyst�puj� rzadkie warianty genetyczne pochodz�ce od neandertalczyk�w. To nie jedyny spadek po naszych wymar�ych kuzynach.
Mimo �e �yrafy to najwi�kszy z l�dowych ssak�w �yj�cych w czasach historycznych, to wci�� zaskakuj� naukowc�w. Tym razem eksperci pochylili si� nad ewolucyjn� przyczyn� ich wyj�tkowo d�ugich szyj.
W s�ynnym Chich�n Itz�, jednej ze stolic pradawnej cywilizacji, cia�a m�czyzn zrzucano do sztucznej jamy, a kobiet i dzieci do �wi�tego naturalnego �r�d�a.
Stare algorytmy radzi�y sobie z logik� i matematyk�, nowe radz� sobie do tego z rozumowaniem spo�ecznym. �artuj�, rozumiej� faux pas, widz�, �e cz�owiek zmy�la i same zmy�laj�
Jeden z algorytm�w udawa� "martwego". Mistrzem oszustwa okaza� si� Cicero, program AI stworzony przez firm� Meta (t� od Facebooka).
Prof. Peter Godfrey-Smith, ewolucjonista: To b��d, analizowa� �ycie umys�owe zwierz�t tylko w kontek�cie znanych nam gatunk�w, jak psy, koty czy naczelne
Menopauza jest na tyle rzadkim zjawiskiem w �wiecie przyrody, �e jeszcze do niedawna s�dzono, �e posiadaj� j� wy��cznie samice gatunku Homo sapiens. Zaprzeczaj� temu kolejne badania.
Gdy szacujemy liczb� os�b w pomieszczeniu, bez liczenia ich jedna po drugiej, zwykle zawy�amy wynik. W jeszcze wi�kszym stopniu robi� to ludzie z chorob� Parkinsona.
Tempo zmian, jakie narzuci�o globalne ocieplenie, jest tak du�e, �e ewolucja za nim najcz�ciej nie nad��a - m�wi dr Dominik Marchowski z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN, jeden z inicjator�w utworzenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry.
U zarania �ycia na Ziemi, na d�ugo przed pojawieniem si� kom�rek, bia�ek i DNA, m�g� istnie� �wiat, w kt�rym kopiowa�o si� i ewoluowa�o samo RNA. Mo�e tak �ycie si� zacz�o.
Najnowsze odkrycia po raz kolejny obalaj� mit o prymitywnych neandertalczykach. Okazuje si�, �e preparowali kleje i u�ywali je do wytwarzania narz�dzi.
Niemowl�ta �artobliwie dokuczaj� innym ju� w wieku o�miu miesi�cy. J�zyk nie jest do tego potrzebny, a podobne rodzaje przekomarzania si� wyst�puj� u innych gatunk�w.
Jak wynika z najnowszych analiz, powszechnie u�ywane okre�lenie wczesnych ludzi "�owcy-zbieracze" powinno zosta� zast�pione przez "zbieracze-�owcy". Przynajmniej w Andach.
Codzienna praca naukowca nie jest nieustaj�cym pasmem sukces�w. Najwi�cej m�wi� o tym badania prowadzone przez nasz zesp�, kt�re w ostatnich latach nie da�y spektakularnych wynik�w - co nie oznacza, �e by�y bezwarto�ciowe.
Tym, co wyr�nia nas w kr�lestwie zwierz�t, jest wyj�tkowo du�y m�zg, prawda? Nieprawda.
Ludzkie noworodki i ich m�zg tu� po urodzeniu uwa�ane s� za niedojrza�e w por�wnaniu z innymi naczelnymi. W najnowszym badaniu por�wnano 140 gatunk�w ssak�w. To przekonanie nie odpowiada rzeczywisto�ci.
Tre�� sn�w mo�e si� r�ni� w zale�no�ci od kultury. W najnowszym badaniu naukowcy por�wnali tre�� sn�w przedstawicieli spo�ecze�stw �owiecko-zbierackich i mieszka�c�w Zachodu.
Nie zawsze samce rywalizuj� o to, by zosta� wybranymi przez samice.
Meduza Tripedalia cystophora, kt�ra nie posiada m�zgu, ale jedynie rozproszony uk�ad nerwowy, mo�e zmienia� zachowanie na podstawie wcze�niejszych do�wiadcze�.
Amerykanie s� �rednio o 50 proc. grubsi ni� ludzie �yj�cy w tradycyjnych spo�eczno�ciach - tak� sam� r�nic� zaobserwowano mi�dzy naczelnymi przetrzymywanymi w niewoli a �yj�cymi w warunkach naturalnych.
Ludzko�� przesz�a wtedy przez bardzo w�skie gard�o ewolucji i niemal wymar�a - twierdz� genetycy w najnowszym wydaniu tygodnika "Science".
Astrofizyk: Wszech�wiat musi by� wyregulowany tak, aby powsta�o inteligentne �ycie, niekoniecznie
Fizyk kosmolog: Ca�y zestaw element�w struktury Wszech�wiata jest subtelnie dostrojony tak, by�my mogli istnie�
Brak miejsca na narz�dy wewn�trzne, z�amane kostki i szyja, kt�r� nie mo�na porusza�. To tylko niekt�re z problem�w, z jakimi w realnym �wiecie musia�aby si� mierzy� lalka Barbie. Innym jest jej psychologiczny wp�yw na dziewczynki.
Biolog ewolucyjny: Ile podr�y mo�na odby�? Ile ko�cio��w zwiedzi�? Nie�miertelno�� musia�aby by� strasznie nudna
Ewolucja "potrzebuje" wszystkich. Niepotrzebni nie istniej�, bo ewolucja ich po prostu usuwa.
Jak osi�gn�� wysok� pozycj� spo�eczn�? Wed�ug najnowszych bada� wystarczy si� odpowiednio urodzi� - pomaga nawet bycie kuzynem czwartego stopnia kogo�, kto du�o znaczy� pi�� pokole� wcze�niej.
Oko�o 70 proc. m�zgu o�miornic odpowiada za widzenie. Dlatego tak trudno b�dzie nam zrozumie� ich spos�b postrzegania �wiata. Najnowsze badanie otwiera jednak nowe mo�liwo�ci.
W przypadku ssak�w relacje mi�dzy samicami na og� s� pe�ne spokoju i wsp�pracy. Istniej� jednak wyj�tki. Cho� zabijanie w�asnych wnuk�w mo�e nie brzmie� jak przepis na ewolucyjny sukces, to w przypadku ci�arnych samic surykatek cz�sto ma sens.
Podobno kszta�t piersi Marii Antoniny zainspirowa� Francuz�w do zaprojektowania kieliszk�w do szampana. Co wp�ywa na atrakcyjno�� piersi? Sprawa jest skomplikowana, ale pewnych wskaz�wek dostarczaj� najnowsze badania.
Prehistoria jako dziedzina nauki pojawi�a si� oko�o 1860 roku, a prehistorycy rzutowali na pradawne czasy w�asny model spo�eczny i tryb �ycia. To spowodowa�o, �e kobieta sta�a si� niewidoczna.
Zasiedlenie r�nych miejsc na Ziemi wi��e si� z konfrontacj� z bardzo r�nymi �rodowiskami, w tym z rejonami znacznie ch�odniejszymi ni� Afryka czy Arabia. Ludzie musieli wyewoluowa� i naby� nowe adaptacje.
Wrotki bdelloidalne, gatunek pozbawiony samc�w, najprawdopodobniej nie uprawia�y seksu od co najmniej dwudziestu milion�w lat, co nie przeszkodzi�o w powstaniu ponad 450 gatunk�w tych stworze�, kt�re s� wy��cznie samicami. Jak wi�c udaje im si�...
Ewolucja wyposa�y�a kobiety w wiele adaptacji do opieki nad potomstwem. Wi� ��cz�ca mam� z dzieckiem jest wyj�tkowa. Z okazji Dnia Mamy wszystkim mamom gratulujemy sukcesu reprodukcyjnego i sk�adamy najlepsze �yczenia.
Skok ewolucyjny - od �usek do pi�r - nie wymaga du�ych zmian w sk�adzie ani ekspresji genomu - wskazuj� nowe badania.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.