Wypowiedzenie umowy o pracę
Kto może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem?
Każda ze stron umowy o pracę może rozwiązać umowę za wypowiedzeniem.
Dokonać wypowiedzenia umowy o pracę może zatem zarówno pracownik (osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę), jak i pracodawca (jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników).
Kiedy umowa o pracę ulega rozwiązaniu?
Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia.
Jaki jest okres wypowiedzenia umowy o pracę?
Długość okresu wypowiedzenia zależy od rodzaju umowy lub od stażu pracy u danego pracodawcy.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Do okresu zatrudnienia, od którego zależy długość okresu wypowiedzenia, wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła w przypadku, gdy doszło do przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, strony mogą ustalić w umowie o pracę, że w przypadku, gdy pracownik był zatrudniony:
- krócej niż 6 miesięcy – okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc,
- co najmniej 6 miesięcy – okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące.
Czy okres wypowiedzenia można skrócić?
Po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z jej stron, strony mogą ustalić składając zgodne oświadczenia woli (np. zawierając pisemne porozumienie w tym zakresie) wcześniejszy termin rozwiązania umowy; ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.
Pracodawca może skrócić okres wypowiedzenia umowy o pracę jednostronnym oświadczeniem skierowanym do pracownika, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy, jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników. Możliwość ta dotyczy jednak wyłącznie takiego wypowiedzenia, którego okres wynosi 3 miesiące; w takim przypadku okres wypowiedzenia może być skrócony najwyżej do 1 miesiąca.
W razie skrócenia okresu wypowiedzenia pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.
Kiedy zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy?
W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy może nastąpić bez względu na to, która ze stron umowy o pracę dokonała wypowiedzenia. Zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy może jednak wyłącznie pracodawca.
Kiedy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy?
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę:
- pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku, chyba że pracownik uzyska prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
- w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Pracodawca może jednak w powyższych przypadkach wypowiedzieć umowę o pracę, w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Przed wypowiedzeniem konsultacje ze związkiem zawodowym
O zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Zakładowa organizacja związkowa może w ciągu 5 dni zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia, jeżeli uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione.
Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia.
W razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy procedury konsultacji z organizacją związkową nie stosuje się.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.)