Dyskonto
Co to jest dyskonto? Jakie są rodzaje dyskonta? W jakich przepisach prawnych znajdziemy definicję dyskonta?
Co to jest dyskonto?
Dyskonto to pojęcie stosowane w finansach i ekonomii, które odnosi się do obniżania wartości przyszłych płatności w celu uwzględnienia czasu i ryzyka związanego z otrzymaniem tych płatności w przyszłości.
Dyskonto jest związane z ideą, że pieniądz posiadany w przyszłości jest mniej wartościowy niż pieniądz posiadany obecnie. Istnieje kilka powodów, dla których tak się dzieje. Po pierwsze, pieniądz ma potencjał do inwestowania i generowania zysków w okresie między teraźniejszością a przyszłością. Jeśli więc otrzymamy płatność w przyszłości, stracimy możliwość zainwestowania tych pieniędzy. Po drugie, istnieje ryzyko, że płatność w przyszłości nie zostanie zrealizowana, na przykład z powodu niewypłacalności dłużnika lub innych czynników zewnętrznych.
Dyskontowanie jest techniką używaną do określenia wartości pieniądza w przyszłości na podstawie stopy dyskontowej. Stopa dyskontowa jest ustalana na podstawie wielu czynników, takich jak koszt kapitału, ryzyko inwestycji, inflacja i inne czynniki ekonomiczne. Im wyższa stopa dyskontowa, tym mniejsza wartość przyszłej płatności.
Dyskontowanie jest szeroko stosowane w analizie finansowej i podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Przy pomocy technik dyskontowych można obliczyć wartość bieżącą przyszłych płatności, co pozwala porównywać wartości pieniądza w różnych okresach czasu i oceniać opłacalność inwestycji czy projektów.
Jakie są rodzaje dyskonta?
Dyskonto bankowe: Jest to rodzaj dyskonta stosowanego przez banki przy udzielaniu kredytów lub udzielaniu pożyczek. Banki mogą obniżyć wartość nominalną przyszłej płatności, aby uwzględnić koszty i ryzyko związane z udzielaniem pożyczki. W praktyce banki pobierają odsetki od pożyczonej kwoty, a pożyczkobiorca otrzymuje kwotę pomniejszoną o dyskonto.
Dyskonto handlowe: Jest to forma dyskonta stosowana w transakcjach handlowych, szczególnie w przypadku sprzedaży faktur lub weksli. Przedsiębiorstwa mogą sprzedać swoje niezapłacone faktury lub weksle firmom specjalizującym się w ich wykupie. W takim przypadku kupujący fakturę płaci sprzedawcy mniej niż nominalną wartość faktury, co stanowi dyskonto.
Dyskonto obligacji: W przypadku obligacji, dyskonto odnosi się do różnicy między ceną emisyjną obligacji a jej wartością nominalną. Jeśli cena emisyjna jest niższa niż wartość nominalna, różnica ta stanowi dyskonto. Dyskonto obligacji jest związane z wysokością odsetek w stosunku do bieżącej stopy procentowej na rynku.
Dyskonto wyceny przedsiębiorstwa: W kontekście wyceny przedsiębiorstw, dyskonto odnosi się do obniżenia wartości przyszłych przepływów pieniężnych w celu określenia wartości bieżącej przedsiębiorstwa. Techniki dyskontowe, takie jak dyskonto przepływów pieniężnych lub dyskonto zysków, są stosowane do uwzględnienia ryzyka i czasu inwestycji.
Dyskonto gotówkowe: Jest to rodzaj dyskonta stosowanego przy płatnościach gotówkowych lub wcześniejszych terminach płatności. Często spotyka się to w sklepach, gdzie oferowane są niższe ceny dla klientów, którzy płacą gotówką lub dokonują płatności przed ustalonym terminem. Dyskonto gotówkowe zachęca do szybszych płatności i może być stosowane jako strategia marketingowa.
Dyskonto wekslowe: Jest to forma dyskonta związanego z wekslami, które są dokumentami zobowiązującymi dłużnika do zapłaty określonej sumy w określonym terminie. Dyskonto wekslowe jest stosowane, gdy beneficjent weksla decyduje się na sprzedaż weksla innym podmiotom przed jego terminem płatności. W takim przypadku, kupujący weksel płaci mniej niż wartość nominalną, a różnica ta stanowi dyskonto.
Dyskontowanie jest wszechstronnym narzędziem, które pomaga uwzględnić ryzyko i czas w wartości pieniądza w różnych kontekstach finansowych.
Dyskonto w przepisach prawnych
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 5a pkt 12) definiuje dyskonto jako różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu papieru wartościowego przez emitenta a wydatkami poniesionymi na nabycie papieru wartościowego na rynku pierwotnym lub wtórnym, a w przypadku nabycia papieru wartościowego w drodze spadku lub darowizny – różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu a wydatkami poniesionymi przez spadkodawcę lub darczyńcę na nabycie tego papieru wartościowego.
Na podstawie art. 44 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, NBP może przyjmować od banków weksle do dyskonta i redyskonta. Zarząd NBP określa rodzaje weksli przyjmowanych przez NBP do dyskonta i redyskonta oraz uchwala zasady i tryb ich dyskonta oraz redyskonta. W tym zakresie obowiązuje aktualnie Uchwała nr 21/2020
Zarządu NBP z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski do dyskonta oraz zasad i trybu ich dyskonta (Dziennik Urzędowy Narodowego Banku Polskiego rok 2020 poz. 9).
Stopę dyskontową weksli określa Rada Polityki Pieniężnej. Aktualna (maj 2023 r.) wysokość stopy dyskontowej weksli wynosi 6,85% w skali rocznej.