Nie tylko romansami cz�owiek �yje - o mojej literaturze kobiecej

Nie znosz� ksi��ek popularnie nazywanych "literatur� kobiec�?. Bla, bla, bla, nuda, przewidywalno�� i jeszcze raz nuda. Czy "kobieca" znaczy tyle co "o mi�o�ci" tudzie� "odnajdywaniu siebie" po rozwodzie? Chyba nie tylko to interesuje czytelniczki.

Ja mam swoj� "literatur� kobiec�" - w ko�cu jestem kobiet� i czytam ksi��ki. Ta literatura daje mi wi�cej wra�e�, ni� wy�ej wspomniana. Dla przyk�adu - poznajcie trzy z moich ulubionych ksi��ek - o szpiegach, zdradzie i �wiecie, z kt�rym nie spotyka si� zwyk�y zjadacz chleba.

"Druciarz, krawiec, �o�nierz, szpieg"

Fot. Materia�y promocyjne

Pierwsza z powie�ci Johna le Carr� , kt�re wchodz� w sk�ad Trylogii Karli (nazwa nieoficjalna). Ksi��ka ta znajduje si� na li�cie 100 najlepszych powie�ci wszech czas�w Stowarzyszenia Pisarzy Literatury Kryminalnej w Wielkiej Brytanii.

"Druciarz, krawiec, �o�nierz, szpieg " to opowie�� o wielkim skandalu w samym sercu brytyjskiego wywiadu, podczas Zimnej Wojny. Na samym szczycie w�adz tajnych s�u�b wywiadowczych dochodzi do odkrycia istnienia "kreta", dzia�aj�cego na rzecz Zwi�zku Radzieckiego. Z uwagi na bardzo powa�ny charakter dochodzenia, rz�d brytyjski powo�uje �ledczego Georga Smiley'a, wcze�niej przymusowo wys�anego na emerytur�. Dlaczego w�a�nie Smiley? Bo to on b�d�c jeszcze czynnym pracownikiem wywiadu zacz�� podejrzewa�, �e istnieje kto� taki jak "kret", kt�ry przekazuje tajne informacje na Wsch�d.

Ksi��k� czyta si� jednym tchem i ci�ko jest si� od niej oderwa�. Osobi�cie si�gn�am po ni� stosunkowo p�no, bo ju� po obejrzeniu filmowej ekranizacji z Gary'm Oldmanem w g��wnej roli. Nie ma to jednak �adnego znaczenia, bo chocia� wiedzia�am, kto jest zdrajc�, to budowanie napi�cia, opisy postaci i samego dochodzenia s� napisane w spos�b tak mistrzowski, �e czyta�am z zapartym tchem. Teraz czytam drugi tomu - "Jej uczniowska mo��", a w kolejce czeka ju� trzecia - "Ludzie Smiley'a" .

Po sko�czeniu trylogii bior� si� za "Z przejmuj�cego zimna" tego samego autora. Carre za t� ksi��k� dosta� wiele nagr�d w tym "Z�oty sztylet" i "Nagrod� im. Edgara Allana Poe" . W 2006 roku "Publishers Weekly" uzna�o t� pozycj� za najlepsz� powie�� szpiegowsk� wszech czas�w.

"Akwarium"

materia�y wydawcymateria�y wydawcy materia�y wydawcy Fot. Materia�y wydawcy

Powie�� sensacyjna Wiktora Suworowa , by�ego oficera armii radzieckiej i by�ego pracownika GRU (wywiad radziecki). Suworow w roku 1978 zbieg� do Wielkiej Brytanii, gdzie mieszka do dzi�. Za zdrad� Zwi�zku Radzieckiego zosta� zaocznie skazany na kar� �mierci. Wyrok nadal jest w mocy.

W "Akwarium" Suworow opisuje prawdziw� twarz GRU, o kt�rym chyba nie bardzo mieli�my poj�cie, a przynajmniej ja nie mia�am. �ycie ludzkie nie mia�o tutaj �adnej warto�ci, liczy�a si� tylko informacja i cel. Swoich przeciwnik�w GRU eliminowa�o w spos�b kategoryczny. Kara �mierci mia�a przypomina� nieszcz�liwy wypadek.

Co naprawd� ciekawe w tej ksi��ce, to fakt, �e ma ona autobiograficzne w�tki - mo�emy prze�ledzi� ca�� drog� Suworowa. Od zwyk�ego szeregowego �o�nierza, poprzez szkolenie w Specnazie , do obj�cia stanowiska oficera wywiadu radzieckiego. Na mnie szczeg�lne wra�enie wywo�a� prolog, w kt�rym uderza bezlitosna prawda o tych, kt�rzy decyduj� si� wst�pi� w szeregi wywiadu.

"Mamy bardzo prost� zasad�: rubel za wej�cie, dwa za wyj�cie. To znaczy, �e wst�pi� do organizacji jest trudno, ale znacznie trudniej j� opu�ci�. Teoretycznie dla wszystkich jej cz�onk�w przewidziano tylko jedno wyj�cie: przez komin. Dla jednych z najwy�szymi honorami, dla innych ha�bi�ce, ale komin jest jeden."

"Akwarium" czyta�am z przera�eniem, ale te� z du�ym zainteresowaniem, szczeg�lnie opisy szkole�, w tym nauki skakania z jad�cego poci�gu, kt�re do dzi� utkwi�o mi w pami�ci.

Suworow napisa� jeszcze kilka innych powie�ci, ale te ju� mnie nie poci�gaj�. Wiem, �e na podstawie "Akwarium" Antoni Krauze nakr�ci� film pod tym samym tytu�em, w kt�rym mo�na zobaczy� Janusza Gajosa i Henryka Bist� . Niestety, nie mia�am okazji go obejrze�.

"Szko�a wdzi�ku"

materia�y wydawcymateria�y wydawcy materia�y wydawcy Fot. Materia�y wydawcy

Ksi��ka, kt�ra musia�a poczeka� 22 lata na to, �eby mo�na j� by�o dosta� w polskim przek�adzie. Ukaza�a si� u nas dopiero w roku 2010 przez wydawnictwo Buchmann . "Szko�a wdzi�ku" to kolejna historia z okresu Zimnej Wojny. W tym przypadku mamy powie�� o przygodach pu�kownika Sama Hollisa, kt�ry ma rozwi�za� zagadk� �mierci ameryka�skiego studenta na terenie �wczesnego ZSRR.

W trakcie trwania dochodzenia historia zag�szcza si� i nabiera nieco innego kszta�tu. Sam Hollins zostaje wci�gni�ty w wielk� afer� szpiegowsk�, a wszystko dzieje si� na terenie nieprzyjaciela.

"Szko�a wdzi�ku" zosta�a napisana przez Amerykanina i to si� po prostu czuje. Nie jest to zarzut, ale na nas - ludzi, kt�rzy �yli pod skrzyd�ami wschodniego s�siada - pewne opisy mog� nie robi� takiego wra�enia jakie na pewno robi� na Amerykanach. Pierwsze wydanie ksi��ki w Stanach Zjednoczonych mia�o miejsce w roku 1988 i pewnie miota�o uczuciami �wczesnych czytelnik�w.

Podobno ksi��ka ta zosta�a wprowadzona na list� lektur obowi�zkowych w Stanach Zjednoczonych, co niekoniecznie �wiadczy o wysokim szkolnictwie w tym kraju. To jest dobra ksi��ka, ale bez przesady. Ma sporo przerysowa�, kt�re chyba nie powinny by� przedstawione jako prawda o �wczesnym �yciu za �elazn� kurtyn�. Przerysowania tycz� si� te� samych bohater�w. Mamy wyra�ny podzia� na dobrych Amerykan�w i z�ych Rosjan.

Chocia� mam kilka zastrze�e� do tej pozycji, to i tak polecam si� z ni� zapozna�. Czyta si� j� dobrze, akcja jest wartka, a w�tek romantyczny niezbyt m�czy. Wi�c jest wszystko co powinno by� w mojej "kobiecej literaturze". A jakie ksi��ki wy polecacie? Nie musz� by� krymina�y i thrillery, jestem ciekawa, co lubicie.

Wi�cej o: