OBWE, czyli Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (ang. Organization for Security and Co-operation in Europe; OSCE) powstała 1 sierpnia 1975 r., ale początkowo działała jako Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE). Swoje nowe oblicze wraz ze zmienioną nazwą pokazała w 1995 r. Najważniejszym zadaniem tej międzynarodowej organizacji jest zapobieganie konfliktom na naszym kontynencie, zwłaszcza w dziedzinach polityczno-wojskowych, gospodarczo-ekologicznych oraz na płaszczyźnie zwykłych stosunków międzyludzkich. OBWE współpracuje z ONZ, Unią Europejską oraz Radą Europy.
OBWE - co to za organizacja? Jaka jest jej historia?
Decyzję o przekształceniu KBWE w OBWE podjęli szefowie państw i rządów podczas szczytu w Budapeszcie w 1994 r. Uznali wówczas, że współpracy organizacji powinny przyświecać dwie zasady:
- koncepcja kooperatywnego bezpieczeństwa, czyli wzajemnego wspierania się państw w strukturach bezpieczeństwa;
- koncepcja niepodzielnego i wszechstronnego bezpieczeństwa, która dotyczy kwestii polityczno-wojskowych, gospodarczych, a także praw człowieka.
Dla OBWE bardzo ważna jest kwestia ochrony mniejszości narodowych. Na wspomnianym szczycie w Budapeszcie po raz pierwszy po II wojnie światowej temat ten stał się przedmiotem międzynarodowej współpracy - wcześniej był głównie podstawą sporów i dyskusji.
Jednym z aktywnych członków OBWE jest Polska. Co to oznacza? Ano bardzo wiele, bo choćby i to, że może ona liczyć na wsparcie innych państw europejskich w dziedzinach, o których mowa powyżej. Od 1992 r. Warszawa jest siedzibą Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE.
Co to jest OBWE i jakie są jej zadania?
OBWE kształtuje pewne trendy. Decyzje przez nią podejmowane nie są prawem stanowionym, a zatem nie wiążą, ale państwa członkowskie starają się przestrzegać ustanowionych przez OBWE zasad. Czemu zatem służy OBWE? Organizacja stara się pomagać państwom osiągnąć konsensus w sporach np. na tle polityczno-wojskowym, uwzględniając przy tym współpracę między państwami oraz stosunki, jakie je łączą. Ponadto OBWE stara się pomagać państwom członkowskim w osiąganiu porozumień m.in. w kwestiach zbrojeń i bezpieczeństwa. W tym też celu odbywają się konsultacje. Wspólne rozmowy i porozumienia mają pomagać w zapobieganiu konfliktom.
Trzeba przyznać, że od wielu lat organizacja ta nie miała tak trudnych zadań i celów jak teraz, kiedy w Europie trwa rosyjska inwazja na Ukrainę. Tak więc wszelkie rozmowy i porozumienia są wręcz pożądane, by nie eskalować przemocy i konfliktów.
OBWE i państwa członkowskie
OBWE to organizacja o dość licznym składzie. Należy do niej 57 państw, w tym - jak zostało już wspomniane - Polska. Oprócz naszego kraju i innych państw europejskich do OBWE należą m.in. USA, Mongolia, Kazachstan, Turkmenistan, Tadżykistan, Kanada, Uzbekistan, Kirgistan.
Więcej informacji o wyborach 2023 znajdziesz na naszej specjalnej stronie wybory.gazeta.pl.
Szczyt OBWE. Kiedy miał miejsce? Kiedy będzie następny?
W roku 2022 roczne przewodnictwo w Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie pełniła Polska. Na przełomie listopada i grudnia odbył się związany z tym szczyt OBWE w Łodzi. Po Polsce przewodnictwo objęła Macedonia Północna. Tegoroczny szczyt odbędzie się w Skopje w dniach 30 listopada - 1 grudnia.
Wybory parlamentarne monitorowane przez OBWE - co to znaczy?
4 września 2023 r. przedstawiciele OBWE ogłosili, że rozpoczęli w Polsce misję obserwacyjną w celu ustalenia, czy nasz kraj przestrzega przyjętych zasad uczciwego procesu wyborczego. Jak przekazał szef misji, Douglas Wake, przebieg wyborów parlamentarnych monitorować będzie 31 ekspertów - 11 w Warszawie i 20 w innych częściach Polski.
Obserwatorzy będą dokładnie weryfikować fundamentalne elementy procesu wyborczego, takie jak: proces rejestracji wyborców, proces rejestracji kandydatów, działania prowadzone w ramach kampanii wyborczej, praca organów zarządzających procesem wyborczym i odpowiednich organów rządowych, związane z wyborami akty prawne oraz ich wdrażanie, sposób rozstrzygania sporów wyborczych, a także sposób relacjonowania kampanii w mediach. Dokonają oni również oceny uwzględnienia wcześniejszych zaleceń Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR)
- wyjaśnia OBWE na swojej stronie.
Podczas misji zbadana zostanie m.in. kwestia wykorzystania funduszy publicznych na kampanie wyborcze. O obserwację jesiennych wyborów zabiegali byli posłowie Zielonych oraz członkowie pięciu największych ugrupowań w Parlamencie Europejskim. Raport z obserwacji ma zostać opublikowany dzień po wyborach, 16 października.
