Jak głosować za granicą w wyborach parlamentarnych? Najbliższe zostały wyznaczone na 15 października 2023 r. Jeśli planujemy być wtedy poza granicami kraju i chcemy oddać głos, to musimy zdawać sobie sprawę z obowiązujących zasad.
Wybory 2023. Liczne komisje poza granicami kraju
Przede wszystkim obowiązują tutaj takie same wymagania dotyczące udziału w głosowaniu, jak w przypadku procedury odbywającej się w kraju. Na stronie Państwowej Komisji Wyborczej zostaną też podane wszystkie komisje, w których można oddać głos - stanie się to także odnośnie głosowania za granicą. Podczas wyborów w 2019 r. funkcjonowało 320 komisji wyborczych, które zostały zlokalizowane w placówkach dyplomatycznych czy parafiach. Na 2023 r. planowanych jest 400 komisji.
Jak głosować za granicą? Co trzeba zrobić? Gdzie złożyć wniosek?
Osoby, które w dniu wyborów parlamentarnych będą przebywać w innym kraju lub na polskim statku morskim, a chciałyby zagłosować, mają dwie możliwości:
- Wniosek o ujęcie w spisie wyborców
Wyborcy mogą złożyć wniosek o dopisanie do spisu wyborców utworzonego za granicą lub na statku. Wnioski należy składać u konsula kraju, w którym planuje się zagłosować lub u kapitana statku. Ostateczny termin to 10 października. Wnioski składa się w formie papierowej; za pośrednictwem usługi elektronicznej e-wybory; można też wysłać skan własnoręcznie podpisanego wniosku na adres e-mail konsula.
We wniosku należy podać następujące dane:
- imię (imiona) i nazwisko;
- numer PESEL;
- numer ważnego polskiego paszportu (na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw, na terytorium których można wjechać na podstawie polskiego dowodu osobistego, w miejsce numeru paszportu można podać numer ważnego polskiego dowodu osobistego);
- adres pobytu wyborcy za granicą;
- adres e-mail lub numer telefonu komórkowego.
- Zaświadczenie o prawie do głosowania
Druga możliwość to pobranie zaświadczenia o prawie do głosowania. Dokument umożliwia uczestnictwo w wyborach parlamentarnych w dowolnym obwodzie w Polsce, za granicą lub na polskim statku morskim. Zaświadczenie można dostać w dowolnym urzędzie gminy w Polsce, u konsula odpowiedniego dla kraju, w którym zamierzamy głosować lub u kapitana statku. Aby zaświadczenie zostało wydane, należy złożyć wniosek. Czas na to upływa 12 października.
Jak wynika z informacji na gov.pl, nie ma jednego wzoru wniosku o wydanie zaświadczenia - wyborca sporządza go samodzielnie. We wniosku powinny znaleźć się:
- imię (imiona) i nazwisko;
- numer PESEL;
- oznaczenie wyborów, których dotyczy wniosek, np. "wybory do Sejmu i Senatu RP";
- ewentualnie - dane kontaktowe.
Państwowa Komisja Wyborcza wyjaśnia, że wyborca, któremu wydano zaświadczenie o prawie do głosowania zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców w miejscu zameldowania.
"Należy zwrócić szczególną uwagę, aby nie utracić zaświadczenia o prawie do głosowania. W przypadku jego utraty, niezależnie od przyczyny, nie będzie możliwe otrzymanie kolejnego zaświadczenia, ani wzięcie udziału w głosowaniu w obwodzie właściwym dla adresu zameldowania na pobyt stały lub adresu stałego zamieszkania" - zaznacza PKW. Zaświadczenie można odebrać za pokwitowaniem osobiście albo przez upoważnioną pisemnie osobę.
Do 25 września powołane zostaną obwodowe komisje wyborcze (w tym zagraniczne i te na statkach) - do tego dnia ogłoszone zostaną także numery, granice obwodów i ich siedziby. Wykaz obwodów będzie dostępny we wszystkich delegaturach Krajowego Biura Wyborczego oraz na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej pkw.gov.pl, oraz wybory.gov.pl.
Więcej szczegółów można znaleźć w informacji sporządzonej przez PKW.
Jak głosować korespondencyjnie za granicą? Tym razem nie będzie to możliwe
Podczas wyborów parlamentarnych 2023 nie będzie można głosować korespondencyjnie z zagranicy. Inaczej było w wyborach prezydenckich w 2020 r., ale wówczas było to związane z obostrzeniami pandemicznymi. W tym roku głosowanie korespondencyjne jest dostępne tylko na terenie Polski. Kto może z tego skorzystać? Szczegółowe informacje podajemy w tym artykule:
Wybory parlamentarne za granicą - potencjalne trudności
Co jeszcze warto wiedzieć, jeśli chodzi o wybory parlamentarne za granicą? Kontrowersje wywołuje marcowa nowelizacja Kodeksu Wyborczego, która nakazuje przeliczenie głosów w ciągu 24 godzin od zakończenia głosowania. Jeśli któraś komisja nie zdąży, głosy w danym obwodzie zostaną uznane za nieważne bez uwzględnienia ich w protokole. Właśnie w przypadku dużych komisji poza granicami kraju przeliczenie w wymaganym czasie nawet kilkunastu tysięcy głosów może być bardzo trudne.
