W Polsce regularnie słyszy się o odkryciach archeologicznych. Zabytkowe przedmioty wyciągają z ziemi nie tylko poszukiwawcze zabytków czy profesjonalni archeolodzy, lecz także zwykli ludzie. Dzieje się to przypadkowo, np. podczas prac ogrodowych. Tak też było w przypadku Sławomira z Potoka Górnego. 26 kwietnia 2024 roku udał się na pole, żeby zająć się swoją plantacją malin. Doszło tam do szokującego odkrycia.
Sławomir Brzozowski znalazł na polu przedmiot wykonany z krzemienia. Nie wiedział, co to jest, więc zadzwonił do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Lublin Delegatura w Zamościu. Przesłał pracownikom zdjęcie znaleziska e-mailem oraz poinformował o dokładnej lokalizacji. Okazało się, że to fragment dolnej części czworościennej siekiery z ostrzem wykonanej z krzemienia świeciechowskiego. Zabytek miał szaro-brązowy kolor i różnej wielkości białe plamki. Siekiera ma długość 6,5 cm, grubość 2,2 cm, a szerokość ostrza wynosi ok. 6,5 cm. Przekrój wzdłużny jest klinowaty, a przekrój poprzeczny prostokątny. Według naukowców narzędzie pierwotnie mogło mieć długość 19-20 cm. Najprawdopodobniej zostało wykonane przez schyłkowo-neolityczną ludność kultury amfor kulistych.
Całą historię opisał na swoim profilu na Facebooku Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Pracownicy urzędu konserwatorskiego dokonali oględzin terenu 8 maja. Z dużym prawdopodobieństwem siekiera pochodzi z pierwszej połowy 3 tysiąclecia przed naszą erą. Urząd poinformował, że takie znaleziska na terenie województwa lubelskiego są bardzo rzadkie.
Dotychczas odkrywane były przeważnie we wschodniej części naszego województwa oraz na terenie Wołynia i Podola w Ukrainie. Pojawienie się tego typu zabytków w okolicach Biłgoraja jest pewną sensacją, pozwalającą sądzić, że ludność tej kultury penetrowała znacznie większe obszary, niż sądziliśmy dotychczas.
To już trzecia siekiera kultury amfor kulistych znaleziona w okolicach Biłgoraja. Podczas prospekcji powierzchniowej pola natrafiono też na dwa fragmenty nowożytnej ceramiki naczyniowej z XVIII-XIX wieku oraz dwa naturalne okruchy krzemienia narzutowego (polodowcowego). Jeśli masz ochotę, to zagłosuj w naszej sondzie, która znajduje się poniżej.