Kim jest żyrant i kiedy staje się dłużnikiem?

Poręczenie kredytu to coś więcej niż podpis pod dokumentem kredytu hipotecznego lub innego.  To formalne zobowiązanie do spłaty długu, gdy główny dłużnik nie jest w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań. W Polsce, jak i na całym świecie, żyranci są nierzadko wymagani w przypadku kredytów hipotecznych, studenckich czy pożyczek konsumpcyjnych, pełniąc kluczową rolę w całym procesie.

Warunki, które musi spełniać poręczyciel kredytu

Być żyrantem to nie tylko kwestia dobrej woli – to także spełnienie szeregu konkretnych warunków, które są wymagane, by móc legalnie i efektywnie funkcjonować w tej roli. 

1. Pełna zdolność do czynności prawnych - musi on być osobą pełnoletnią i cieszyć się pełnią praw cywilnych, co umożliwia mu samodzielne podejmowanie decyzji prawnych, w tym zaciąganie zobowiązań finansowych.

2. Dobra historia kredytowa - banki i inne instytucje finansowe zazwyczaj wymagają od żyrantów nieskazitelnej historii kredytowej. Oznacza to brak przeszłych problemów z niespłacaniem długów, co jest potwierdzeniem ich wiarygodności finansowej.

3. Stabilna sytuacja finansowa - poręczenie kredytu hipotecznego wymaga od żyranta posiadanie stałego źródłą dochodu wystarczającego do pokrycia ewentualnych zobowiązań wynikających z poręczenia. 

4. Zrozumienie zobowiązań - osoba poręczająca musi być w pełni świadoma zakresu swoich obowiązków i potencjalnych konsekwencji, które wiążą się z poręczeniem kredytu, w tym możliwości przejęcia długu.

Rodzaje zobowiązań, w których wymagany jest żyrant

1. Kredyt hipoteczny - ze względu na wysoką wartość kredytu i długoterminowy charakter zobowiązania, banki mogą wymagać poręczeń, aby zabezpieczyć spłatę pożyczki.

2. Pożyczki konsumenckie - w przypadkach, gdy pożyczkobiorca ma słabą zdolność kredytową lub nie posiada wystarczającej historii kredytowej, żyrant może być wymagany jako forma zabezpieczenia, by móc podjąć zobowiązania finansowe. 

3. Kredyty studenckie - zwłaszcza gdy student nie ma stałego dochodu lub historii kredytowej, żyrant (często rodzic lub krewny) jest niezbędny do zabezpieczenia, by pomóc w ewentualnej spłacie kredytu. 

4. Leasing - w przypadku firm czy przedsiębiorstw, które nie mają jeszcze ugruntowanej pozycji na rynku lub niezbędnych aktywów, żyranci mogą być wymagani, aby pomóc w zabezpieczeniu.

Prawa i obowiązki żyranta

Poręczenia kredytu to bardzo odpowiedzialne zadanie niosące znaczne konsekwencje. 

Obowiązki żyranta:

1. Spłata zobowiązania: głównym obowiązkiem żyranta jest spłata zobowiązania w przypadku, gdy dłużnik główny nie jest w stanie tego zrobić. Żyrant przejmuje pełną odpowiedzialność za dług, włącznie z odsetkami i ewentualnymi kosztami dodatkowymi.

2. Dostarczanie dokumentacji: by móc potencjalnie spłacać zobowiązanie, żyrant kredytu musi dostarczyć wszelką niezbędną dokumentację wymaganą przez kredytodawcę, co może obejmować szczegóły finansowe, zeznania podatkowe oraz dowody na stałe źródła dochodu. Nie może on też występować spisie rejestru dłużników. 

3. Informowanie o zmianach: każda zmiana w sytuacji finansowej, zawodowej czy osobistej, która może wpłynąć na zdolność spłaty długu przez żyranta, powinna być natychmiast zgłoszona kredytodawcy.

Prawa żyranta:

1. Dostęp do informacji: ma on prawo do uzyskiwania wszelkich informacji dotyczących stanu długu, na który się poręczył. Może to być kredyt gotówkowy lub hipoteczny. To obejmuje dostęp do harmonogramu spłat, kwot zaciągniętych pożyczek oraz wszelkich zmian w umowie kredytowej.

2. Ochrona prawna: w przypadku, gdy zostanie zmuszony do spłaty zobowiązania, ma prawo do podjęcia kroków prawnych w celu odzyskania swoich środków od dłużnika głównego. Może to obejmować formalne wezwanie do zap��aty lub postępowanie sądowe.

3. Negocjacja warunków: poręczyciel kredytu może negocjować warunki swojego poręczenia przed podpisaniem umowy, co może obejmować ograniczenie kwoty, za którą się poręcza, lub ustalenie określonych warunków, które muszą być spełnione, zanim zostanie wezwany do spłaty długu.

4. Zakończenie poręczenia: w niektórych przypadkach istnieje możliwość wcześniejszego zakończenia zobowiązań żyranta, na przykład po spłacie określonej części długu przez dłużnika głównego lub po zmianie warunków kredytowych, które minimalizują ryzyko.

Porównanie żyranta z innymi formami zabezpieczenia kredytu

Żyrant to jedna z opcji zabezpieczenia kredytu, jednak nie jedyna. Porównanie żyranta z innymi popularnymi formami zabezpieczenia pomoże zrozumieć jego unikalne cechy oraz potencjalne zalety i wady.

1. Żyrant a hipoteka:

   • Hipoteka: Jest to zabezpieczenie kredytu poprzez nieruchomość. W przypadku niespłacenia kredytu, bank ma prawo przejąć nieruchomość. Hipoteka jest często używana w kredytach hipotecznych.

   • Żyrant: Wymaga osobistej odpowiedzialności finansowej. Żyrant może być potrzebny w przypadku braku wystarczających zabezpieczeń materialnych, a jego obecność może zwiększać wiarygodność kredytową dłużnika.

2. Żyrant a ubezpieczenie kredytu:

   • Ubezpieczenie kredytu: Polisa ubezpieczeniowa, która pokrywa spłatę kredytu w przypadku śmierci, niezdolności do pracy, czy innych okoliczności określonych w umowie.

   • Żyrant: Odpowiedzialność spoczywa na osobie trzeciej, która zobowiązuje się do spłaty kredytu, jeśli dłużnik nie będzie w stanie tego zrobić. 

3. Żyrant a gwarancja bankowa:

   • Gwarancja bankowa: Bank gwarantuje spłatę kredytu, jeśli dłużnik nie wywiąże się ze swoich zobowiązań. Jest to często stosowane w transakcjach biznesowych.

   • Żyrant: Spłata kredytu spoczywa na osobie prywatnej. 

Rozwiązania dla żyranta w przypadku problemów finansowych głównego dłużnika

Jeśli główny dłużnik napotka problemy finansowe, żyrant znajduje się w trudnej sytuacji, ponieważ musi przejąć spłatę długu. Istnieją jednak pewne kroki, które żyrant może podjąć, aby zminimalizować ryzyko i potencjalne straty:

1. Negocjacje z bankiem:

   • Warto nawiązać dialog z bankiem w celu renegocjacji warunków kredytu, które mogą obejmować zmianę harmonogramu spłat, obniżenie rat czy czasowe zawieszenie płatności.

2. Ugoda z dłużnikiem:

   • Możliwe jest zawarcie umowy z dłużnikiem na temat spłaty zadłużenia. Na przykład, żyrant może sfinansować spłatę kredytu, a dłużnik zobowiązuje się do spłaty tej kwoty żyrantowi w dogodniejszym dla siebie terminie.

3. Sprzedaż zabezpieczenia:

   • Jeśli kredyt jest zabezpieczony hipoteką, a żyrant ma prawa do nieruchomości i  możliwa jest sprzedaż nieruchomości w celu spłaty długu.

4. Prawne środki odzyskania długu:

   • W skrajnych przypadkach, gdy dłużnik nie wywiązuje się z umowy zwrotu długu, żyrant może skorzystać z prawnych środków odzyskania długu, w tym z pozwu cywilnego.