Co to jest moment obrotowy?
Moment obrotowy to iloczyn wartości siły pochodzącej od ciśnienia gazów działających na tłok i długości wykorbienia wału korbowego. Wynika z tego, że wartość momentu zależy w największym stopniu od siły wpływającej na tłok. Mimo ponad 100-letniej tradycji w konstruowaniu silników spalinowych, wciąż nie udało się uzyskać idealnej krzywej na wykresie ilustrującym przebieg niutonometrów. Mimo tego, inżynierowie stosują kolektory dolotowe o zmiennej charakterystyce, zmienne fazy rozrządu, a także doładowanie w postaci turbosprężarki lub kompresora. To ostatnie rozwiązanie jest najlepszym dla dynamiki jednostki napędowej.
Jak zmienia się moment obrotowy w zależności od silnik? Od czego zależy moment obrotowy?
Krzywa momentu obrotowego mocno uzależniona jest od rodzaju jednostki napędowej. W benzynowych motorach wartość niutonometrów przedstawia się najmniej korzystnie. W większości przypadków ilość Nm zawiera się w przedziale 120-200. Dodatkowo, maksymalny moment dostępny jest w bardzo wąskim zakresie obrotów. Ich liczba wzrasta proporcjonalnie do wartości pr�dko�ci obrotowej silnika. To oznacza, że dopiero w okolicy 5-6 tysięcy obr./min, mamy największą siłę do wykorzystania.
Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja we współczesnych, doładowanych jednostkach. Już 1-litrowe silniki wsparte turbosprężarką są w stanie generować 160-200 Nm. O ile w przy niskich obrotach wału korbowego wciąż występuje zjawisko „turbodziury”, o tyle przy 3-5 tysiącach obr./min, mamy do dyspozycji maksymalną ilość niutonometrów. To istotnie przekłada się na dynamikę pojazdu. Auto dynamicznie przyspiesza aż do zapędzenia wskazówki obrotomierza pod czerwone pole i żwawo reaguje na każdorazowe wciśnięcie pedału gazu.
Im większa pojemność skokowa pojazdu i ilość powietrza wtłaczanego przez doładowanie, tym więcej Nm można uzyskać. Nic więc dziwnego, że 3-litrowe silniki wsparte podwójnym, a nawet poczwórnym turbo, są w stanie uzyskać nawet 700-800 Nm przy bardzo niskich wartościach prędkości obrotowej.
Moment obrotowy w silnikach Diesla
Równie korzystnie przedstawia się wykres momentu w jednostkach wysokoprężnych. O ile te sprzed 2-3 dekad, pozbawione turbo, cechują się marną dynamiką, o tyle nowoczesne diesle dorównują osiągom sportowym konstrukcjom benzynowym. Ponadto, są w stanie ze stosunkowo niewielkiej pojemności skokowej generować spore pokłady niutonometrów. 1.4-1.6-litrowe silniki oddają do dyspozycji użytkownika około 250-300 Nm w przedziale 1500-3500 obr./min. Podobnie jak w doładowanych motorach benzynowych, większy litraż przekłada się na wyższą wartość momentu.
Nie dziwi też fakt, że jednostki wysokoprężne powszechnie stosowane są w pojazdach ciężarowych i maszynach budowlanych. W ich przypadku nie moc stoi na pierwszym planie, lecz właśnie moment obrotowy. W połączeniu z odpowiednio zestopniowaną skrzynią biegów, istotnie przyczynia się do możliwości transportowych danej maszyny. Potężna wartość momentu uzyskiwanego przy niskich obrotach pozwala holować kilkutonowe przyczepy, a także pokonywać trudne przeszkody terenowe.
Moment obrotowy - na co zwrócić uwagę?
Decydując się na dany pojazd, warto zagłębić się w jego dane techniczne. Od jego maksymalnej mocy ważniejsza jest wartość momentu obrotowego oraz przedział, w którym ją otrzymujemy. Im wyższy moment dostępny w szerszym zakresie, tym przyjemność z prowadzenia samochodu będzie większa. Duża ilość niutonometrów to także bezpieczeństwo w sytuacjach awaryjnych, gdzie trzeba gwałtownie przyspieszyć lub wykonać gwałtowny manewr z gazem wciśniętym w podłogę.
