„Rosja jest obecnie bardzo zależna od Chin” – powiedział 56-letni Stubb we wtorkowym wywiadzie w Helsinkach. „Jeden telefon od prezydenta Xi Jinpinga rozwiązałby ten kryzys”.
Stubb stwierdził też, że gdyby Pekin powiedział - czas rozpocząć negocjacje pokojowe - to Rosja byłaby do tego zmuszona. „Nie mieliby innego wyboru” – powiedział Stubb.
Agencja Bloomberg nie uzyskała we wtorek wieczorem komentarza od chińskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych odnoszącego się do wypowiedzi fińskiego prezydenta.
Neutralne stanowisko Chin czy raczej ciche poparcie Rosji?
Prezydent Chin Xi Jinping w dyskusjach na temat wojny starał się przedstawiać Chiny jako neutralnego aktora, a jego rząd krytykował Rosję za ataki na ludność cywilną i groźby użycia broni nuklearnej.
Jednocześnie Chiny sprzeciwiają się międzynarodowym sankcjom, które mają na celu ograniczenie potencjału wojennego Rosji. Pekin oskarża też Stany Zjednoczone i ich sojuszników o podsycanie wojny poprzez dostarczanie uzbrojenia broniącej się przed rosyjską agresją Ukrainie.
Tymczasem Sojusznicy Ukrainy oskarżają Pekin o wspieranie wysiłków wojennych Rosji i dostarczanie Kremlowi technologii i części do broni oraz pomaganie Moskwie w obchodzeniu ograniczeń w handlu międzynarodowym.
Według statystyk opracowanych przez Bloomberg w zeszłym roku Chiny odpowiadały za około 28 proc. całkowitego handlu Rosji. W 2021 r. udział Chin w rosyjskim handlu stanowił 19 proc. W tym samym okresie udział Unii Europejskiej w rosyjskim handlu spadł do 17 proc. w 2023 r. z 36 proc. w 2021 r.
Rozmowy pokojowe, z których nic nie wynika
W ocenie prezydenta Finlandii Chiny odniosą korzyści z zakończenia „agresywnej i kolonialnej wojny” Putina w Ukrainie. Jednak działania Chin na rzecz pokoju w Ukrainie można określić jako pozorne.
W połowie maja Xi gościł w Pekinie prezydenta Rosji Władimira Putina i wezwał świat do zwołania międzynarodowej konferencji obejmującej zarówno Rosję, jak i Ukrainę, aby rozwiązać to, co określił jako „kwestię ukraińską”. W czerwcu w Szwajcarii odbyło się takie spotkanie, jednak przełomu w sprawie pokoju w Ukrainie nie przyniosło, bo odbyło się bez udziału Rosji i Chin.
Oczekuje się, że Xi i Putin odbędą kolejną rundę rozmów na szczycie Szanghajskiej Organizacji Współpracy, który rozpoczyna się w środę w stolicy Kazachstanu Astanie. Ale czy to przyniesie skutek? Raczej nie.
Twarda postawa prezydenta Finlandii
„Musi chronić zasady międzynarodowe związane z integralnością terytorialną i suwerennością” – stwierdził Stubb. „To właściwa rzecz, którą należy zrobić. To również pokazałoby przywództwo z Chin”.
Najbardziej prorosyjski przywódca Unii Europejskiej, premier Węgier Wiktor Orban, zwrócił się do prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego o zaangażowanie się w rozmowy z Rosją i dążenie do szybkiego zawieszenia broni. Jednak prezydent Finlandii ma inne zdanie na temat rozejmu.
„Naciskanie na zawieszenie broni w tej chwili nie wchodzi w grę, potrzebne są prawdziwe negocjacje pokojowe” – powiedział Stubb. „Jedyną rzeczą, którą Rosja rozumie, jest siła. Dlatego im bardziej możemy teraz pomóc Ukrainie, tym szybciej zakończymy wojnę”.
Stubb nalegał także, aby Europa zwiększyła swoje wsparcie dla Ukrainy, jednocześnie budując własne zdolności obronne w zakresie broni konwencjonalnej, a także przeciwko rosyjskiej wojnie hybrydowej.
W ocenie Stubba Ukraina potrzebuje zarówno pomocy materialnej, jak i wsparcia politycznego, w tym umocnienia drogi do członkostwa zarówno w UE, jak i w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.
Europa musi przejść na gospodarkę wojenną
Prezydent Finlandii uważa, że Europa musi przejść na „gospodarkę wojenną”, łącząc zamówienia na amunicję i broń, aby zapewnić swojemu przemysłowi obronnemu długoterminową perspektywę. Niepokój wzbudza też wojna hybrydowa, jaką Rosja prowadzi z państwami NATO.
Cyberataki, zakłócanie sygnału GPS, naruszenia przestrzeni powietrznej i imigracja z użyciem broni to niektóre formy rosyjskiej wojny hybrydowej, której Finlandia doświadczyła w ciągu ostatnich miesięcy, podobnie jak większość innych krajów wschodniej flanki NATO.
„Za pomocą ataków hybrydowych Rosja próbuje skłonić nas do przesadnej reakcji” – powiedział Stubb. Dlatego Europa musi stworzyć podręcznik przeciwdziałania atakom hybrydowym. Oznaczałoby to stworzenie zarówno planów przywrócenia działania systemów po atakach, jak i usprawnienie komunikacji w celu przedstawienia jednolitego frontu przeciwko Kremlowi.
Finlandia posiada ponad 1300 kilometrów granicy Rosją.
