the_deepest_black's Reviews > Prześniona rewolucja

„Znaczącym suwerennym była dla niej [dla rewolucji francuskiej] Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela oraz idea nowożytnej racjonalności. Tej racjonalności, której proceduralny charakter ustanowił Kartezjusz, a którą ostatecznie zdefiniowali filozofowie Oświecenia. […] W imię tej racjonalności w lipcu 1791 roku uchwalono ustawę znoszącą gildie i cechy. Nie trzeba powtarzać całej historii związku nowoczesnej ratio z pojawieniem się obrotu towarowo-pieniężnego, żeby widzieć, jak mieszczaństwo, jako podmiot woli politycznej, ustanowiło pewien potężny symbol organizujący całe uniwersum nowożytnego myślenia, racjonalność działania, by następnie, odwołując się do niego, sankcjonować konkretne prawa, zmieniające stosunki własności i trudu. Racjonalność działania i równość praw, głęboko zresztą ze sobą związane […]”.

„Ten antagonistyczny stosunek retoryki socjalistycznej do nowoczesnego kapitalizmu i jej paradoksalna bliskość do ‘rycerskiej’ pogardy wobec kupiectwa, charakterystycznej dla imaginarium tradycjonalistycznego, odegra istotną rolę w tworzeniu się amalgamatu legitymizującego społeczną rzeczywistość PRL”.

Alexandre Kojève: „Sam polityk w swoim pragnieniu uznania będzie w pełni zaspokojony tylko wtedy, kiedy jego Państwo obejmie całą ludzkość. [Będzie] chciał rozciągnąć swój autorytet tak daleko, jak to tylko możliwe wewnątrz Państwa, przez zredukowanie do minimum liczby tych, którzy są zdolni jedynie do służalczego posłuszeństwa. […] Będzie skłonny przyznawać prawa niewolnikom, emancypować kobiety, redukować władzę rodzin nad dziećmi, gwarantując im dorosłość tak szybko, jak to tylko możliwe […], a także podnosić poziom kulturalny wszystkich klas społecznych do najwyższego z możliwych”.

###

„Gdy Niemcy wymordowali Żydów, a komuniści unicestwili ziemian, gdy znikły więc dwa potencjalne obiekty ‘rewolucyjnych’ uczuć przedwojennych chłopów, reakcją na nędzę i przemoc stała się wojna ‘wszystkich ze wszystkimi’; stan hobbesowski”.

„Konsekwencją dwóch kluczowych momentów polskiej rewolucji – wymordowania w czasie niemieckiej okupacji żydowskiego mieszczaństwa i zniszczenia przez stalinowski komunizm dominującej pozycji urzędniczych wojskowych i intelektualnych elit o szlacheckiej genezie – było wytworzenie się ogromnej i wielowymiarowej przestrzeni awansu”.

„Etniczni Polacy zajęli w tkance ekonomicznej miejsce dawniej zajmowane przez Żydów”

„Ludzie wywodzący się z ówczesnej wsi, których droga awansu prowadziła przez seminarium duchowne, wnieśli do biskupich pałaców chłopskie imaginarium [uniwersum symboliczne] ukształtowane przez zamęt lat 40”.
„Fizyczne usunięcie ziemian z miejsca, które zajmowali w dawnym imaginarium, tworzyło ‘pustkę symboliczną’. W tę pustkę wchodzili inni ‘notable’”.

„Robotnicy, całkowicie pozbawieni jakiegokolwiek wpływu na świat społeczny, ale też zwolnieni z odpowiedzialności, w swoim obywatelskim statusie niewiele różnili się od dawnych bezrolnych wyrobników wiejskich – skądinąd warstwy, z której najczęściej się wywodzili i od której nie różnili się specjalnie mentalnością”.

„Ogromne masy ludzi zaczęły domagać się podmiotowości politycznej, nie zdając sobie często sprawy co za tym idzie”.

###

„Uparta obrona ‘dobrego samopoczucia’, stale przecież atakowanego przez ukryte ‘wspomnienie’ zła, skłania do hamowania wszelkiego odruchu myśli, który poza ów schemat wybiega. Stąd niechęć do myślenia w ogóle, do analizowania, do intelektualnych wypraw w nieznane – stamtąd zawsze mogą wyłonić się upiory”.

„Jeśli w geście ustanawiającym podmiotowe istnienie czyniliśmy zło […] to sama podmiotowość zaczyna wydawać się zła. Próbą ucieczki od pamięci jest wyrzeczenie się podmiotowości, a przede wszystkim – autonomii myślenia”

„Doświadczenie społeczeństw totalitarnych zaświadcza, że wystarczy dać człowiekowi […] możliwość znęcania się nad bliźnimi, by nie było mu już potrzebne do szczęścia prawie nic więcej”.

Schamienie polskiego społeczeństwa / Folwark – Folwark industrialny – Folwark cyfrowo-medialny – Folwark rozrywkowy