What do you think?
Rate this book
Niedziela, która zdarzyła się w środę
"Przyszłość już nadeszła, owe kilka lat minęło dawno. (Niedziela, która zdarzyła się w środę wyszła pod koniec 1996 roku). Uznaliśmy, że dziś jest to już książka historyczna.
Miałem szczęście być świadkiem, kiedy pewnym ludziom w środę przydarzyła się niedziela. To moja pierwsza reporterska książka. Z czasów, kiedy uwielbiałem pisać o Polsce, kiedy nie prowadziłem jeszcze talk-show w telewizji i kiedy nie miałem pojęcia, że pojadę w jakimkolwiek celu do Czech. Są to reportaże o przeciętności, bo sam pochodzę z przeciętnego miasteczka i, jak mówi mój tata Jerzy Szczygieł, to piękne być przeciętnym. Nowa Polska po upadku komuny postawiła przed przeciętnymi nieprzeciętne zadanie. Dlatego proszę potraktować tę książkę jako relację z zawodów w utrzymywaniu się na powierzchni".Tekstom reportera towarzyszą zdjęcia Witolda Krassowskiego, który w tym samym czasie co Mariusz Szczygieł, między rokiem 1989 a 1997, rejestrował życie nowej Polski. Był to czasy bardzo fotogeniczne, bo ludzkie twarze zmieniały się jak nigdy dotąd. Do tego Witold Krassowski zarejestrował je na prawdziwych negatywach, bo była to epoka sprzed fotografii cyfrowej.
Miałem szczęście być świadkiem, kiedy pewnym ludziom w środę przydarzyła się niedziela. To moja pierwsza reporterska książka. Z czasów, kiedy uwielbiałem pisać o Polsce, kiedy nie prowadziłem jeszcze talk-show w telewizji i kiedy nie miałem pojęcia, że pojadę w jakimkolwiek celu do Czech. Są to reportaże o przeciętności, bo sam pochodzę z przeciętnego miasteczka i, jak mówi mój tata Jerzy Szczygieł, to piękne być przeciętnym. Nowa Polska po upadku komuny postawiła przed przeciętnymi nieprzeciętne zadanie. Dlatego proszę potraktować tę książkę jako relację z zawodów w utrzymywaniu się na powierzchni".Tekstom reportera towarzyszą zdjęcia Witolda Krassowskiego, który w tym samym czasie co Mariusz Szczygieł, między rokiem 1989 a 1997, rejestrował życie nowej Polski. Był to czasy bardzo fotogeniczne, bo ludzkie twarze zmieniały się jak nigdy dotąd. Do tego Witold Krassowski zarejestrował je na prawdziwych negatywach, bo była to epoka sprzed fotografii cyfrowej.
256 pages, Paperback
First published January 1, 1996
About the author
Mariusz Szczygieł
33 books533 followersMariusz Adam Szczygieł is a Polish journalist and writer.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 68 reviews
July 11, 2022
Lata po 1989 roku nie należą do okresu w historii, który lubię. Jednak Mariusz Szczygieł przedstawił je w bardzo interesujący sposób. Przedstawił społeczeństwo próbujące wejść w nowy świat po PRLu.
November 9, 2019
W owym zbiorze krótkich reporterskich form mamy do czynienia z Mariuszem Szczygłem z lat 90. Jak to ze zbiorami bywa - zwłaszcza tymi, które zawierają w sobie teksty z różnych lat pisarsiej działalności autora.
Nie jest to pierwsze wydanie ich w formie książkowej. To kolejne jest jednak wyjątkowe, bo wiele z kwestii porusanych w tych tekstach odnosiło się do przyszłości. Przyszłości, która jest naszą teraźniejszością.
W latach 90. miałam raptem kilka lat. Zapamiętałam je przez to kompletnie inaczej. Dla mnie ta dekada jawi się jako okres fajnych filmów rodem z Ameryki (kto pamięta 'Kosmiczny mecz', no kto!?), różowych lalek Barbie, zmywalnych świecących tatuaży i najlepszych w smaku chrupek o smaku burgerów i hot-dogów. Wystarczy jednak zapytać kogoś choćby o tę 10-15 lat starszego ode mnie, aby opowiedział kompletnie inną historię tego czasu. Raczkująca III RP przypominała Dziki Zachód. Jedni osiągali sukces, drudzy zaliczali bolesne upadki. Kwestia posiadania pracy była sprawą życia i śmierci, a wielu nie umiało odnaleźć się w nowej rzeczywistości. PRL dawał pracę każdemu. W nowej RP trzeba było o nią zawzięcie walczyć, a na miejsce jednego zwolnionego było chętnych przynajmniej 10 innych.
Który rozdział zapamiętam najdłużej? Myślę, że ten dotyczących języka i pojawiających się wciąż i wciąż neologizmów zaczerpniętych z angielskiego. Wielu wybitnych językoznawców drżało wtedy na myśl o tym, jak mogą potoczyć się losy polskiego języka. Cóż, my już dziś wiemy, że dedlajny i inne shopy już na stałe zadomowiły się w naszej potocznej mowie. Tych dwadzieścia kilka lat temu wcale nie było to takie pewne!
Polecam, jeśli macie ochotę na małą podróż sentymentalną w odległe już lata 90. Uwierzycie, że to było dwadzieścia lat temu!? Ależ ten czas leci!
Nie jest to pierwsze wydanie ich w formie książkowej. To kolejne jest jednak wyjątkowe, bo wiele z kwestii porusanych w tych tekstach odnosiło się do przyszłości. Przyszłości, która jest naszą teraźniejszością.
W latach 90. miałam raptem kilka lat. Zapamiętałam je przez to kompletnie inaczej. Dla mnie ta dekada jawi się jako okres fajnych filmów rodem z Ameryki (kto pamięta 'Kosmiczny mecz', no kto!?), różowych lalek Barbie, zmywalnych świecących tatuaży i najlepszych w smaku chrupek o smaku burgerów i hot-dogów. Wystarczy jednak zapytać kogoś choćby o tę 10-15 lat starszego ode mnie, aby opowiedział kompletnie inną historię tego czasu. Raczkująca III RP przypominała Dziki Zachód. Jedni osiągali sukces, drudzy zaliczali bolesne upadki. Kwestia posiadania pracy była sprawą życia i śmierci, a wielu nie umiało odnaleźć się w nowej rzeczywistości. PRL dawał pracę każdemu. W nowej RP trzeba było o nią zawzięcie walczyć, a na miejsce jednego zwolnionego było chętnych przynajmniej 10 innych.
Który rozdział zapamiętam najdłużej? Myślę, że ten dotyczących języka i pojawiających się wciąż i wciąż neologizmów zaczerpniętych z angielskiego. Wielu wybitnych językoznawców drżało wtedy na myśl o tym, jak mogą potoczyć się losy polskiego języka. Cóż, my już dziś wiemy, że dedlajny i inne shopy już na stałe zadomowiły się w naszej potocznej mowie. Tych dwadzieścia kilka lat temu wcale nie było to takie pewne!
Polecam, jeśli macie ochotę na małą podróż sentymentalną w odległe już lata 90. Uwierzycie, że to było dwadzieścia lat temu!? Ależ ten czas leci!
August 19, 2023
ah te osobliwe lata 90te, dziwnie odległe dla mojego XI-wiecznego rozumowania. jest w tym okresie coś tak zagadkowego, czego pojąć nie umiem, ja, urodzona i wychowana już w klasie wyższej, nigdy nie pojmę pola walki jakim była ów dekada dla wszystkich rodzin robotniczych czy klasy średniej, w czasach najsilniejszego wyszczególniania się ram klasowość. ten pęd, ta chciwość, nieszczęsna próba naprawienia wszystkiego, czego dotknęła komuna, w ciągu marnych kilku lat. usilną próba wyparcia tak niedawnej przeszłości i dopasowania się do pędzącego kapitalizmu zachodu. życie zwyczajnego człowieka, wzięte przez szczygła pod lupę, nigdy wcześniej nie było dziwniejsze, bardziej niezrozumiałe, bardziej bezradne, bo jak walczyć z systemem, którego jeszcze dobrze nie ma, a którego się w sumie pragnie. jak się dopasować, jednocześnie uciekając od komunistycznej unifikacji?
May 16, 2021
Na początku byłam trochę zawiedziona, bo niczego nowego się nie dowiedziałam. Ale z każda strona podoba mj się coraz bardziej. Może nie dostałam jakoś dużo nowych faktów, bo okres PRL jednak znam, chociażby z relacji rodziców, ale książka napisana była tak dobrze, że nieraz otworzyła mi oczy jakimś sformułowaniem autora. A to chyba o to chodzi w dobrym reportażu. Najbardziej spodobał mi się rozdział o piramidach finansowych i ten o analizie neologizmów (co jest ciekawe, bo są to wyrazy nowe na lata 90 i możemy spojrzeć z perspektywy czy rzeczywiście się przyjęły).
January 2, 2024
w trakcie czytania tego typu reportaży, przypominam sobie, jak niesamowite jest to, ile historii można wyciągnąć z przeciętnego życia. a tutaj mamy przykłady tego, że ci "przeciętni" ludzie przyzwyczajali się do nowego życia. warto się zapoznać, szczególnie, jeśli kogoś ciekawi, jak to było po prlu.
July 10, 2013
Szczygieł mistrz - tylko tyle i aż tyle. Po tej książce widać jak ten facet zaczynał się rozpędzać. Początkowe teksty może nie gryzą już tak jak te końcowe (mniej więcej od Lichenia) no, ale potem jak przyśpieszył to do tej pory się nie zatrzymał.
May 20, 2024
Ocena: 3,75⭐️
Format: audiobook
Nie do końca moja tematyka, ale czuć tu warsztat autora. No płynie się przez tą książkę, ciekawa forma, dobre tempo, klasa. Na pewno zabiorę się za inne tytuły od tego autora
Format: audiobook
Nie do końca moja tematyka, ale czuć tu warsztat autora. No płynie się przez tą książkę, ciekawa forma, dobre tempo, klasa. Na pewno zabiorę się za inne tytuły od tego autora
February 1, 2020
RE-WE-LA-CJA!
Osoby urodzone na przełomie systemów mają obecnie koło 30 lat, a założę się, że niewielu z nas jest świadomych przełomów, które wtedy w Polsce następowały. Nam się wydaje, ze urodziliśmy się w zupełnym zacofaniu i dopiero my mamy realny wpływ na otwarcie się na wpływy z zachodu. Otóż nie! Szczygieł porusza między innymi tematy religii, seksu, bezrobocia, disco polo, nowych biznesów, neologizmów i neosemantyki. Na bieżąco, bo przecież książka jest z 1996, nie miała szans przejść przez filtr pamięci lub obecnego świata. Myślę, że nawet nasi rodzice, dla których to przecież była młodość, nie mogą pamiętać tych wszystkich szczegółów.
Polecam!
Osoby urodzone na przełomie systemów mają obecnie koło 30 lat, a założę się, że niewielu z nas jest świadomych przełomów, które wtedy w Polsce następowały. Nam się wydaje, ze urodziliśmy się w zupełnym zacofaniu i dopiero my mamy realny wpływ na otwarcie się na wpływy z zachodu. Otóż nie! Szczygieł porusza między innymi tematy religii, seksu, bezrobocia, disco polo, nowych biznesów, neologizmów i neosemantyki. Na bieżąco, bo przecież książka jest z 1996, nie miała szans przejść przez filtr pamięci lub obecnego świata. Myślę, że nawet nasi rodzice, dla których to przecież była młodość, nie mogą pamiętać tych wszystkich szczegółów.
Polecam!
January 8, 2020
Bardzo fajne doświadczenie. Zerknięcie w przeszłość, której częścią się było, z ówczesnej perspektywy, której się nie rozumiało. Niektóre teksty sentymentalne, niektóre ponadczasowe, inne świetnie tłumaczą dlaczego jest jak jest teraz. Ile bagażu okresu gwałtownych przemian pozostało na naszych barkach i czy zmieniła się tylko rzeczywistość, czy my też. A może tak naprawdę nic się nie zmieniło?
January 22, 2024
No nie podobało mi się 😭
Od dawna chciałam ją przeczytać, a okropnie się wynudziłam.
Może z 3 reportaże mi się podobały, a reszta nuuudy.
Książka ma tylko 170 stron, a mnie wymęczyła.
Mam wrażenie, że jednak te reportaże są trochę przestarzałe 🥲
Od dawna chciałam ją przeczytać, a okropnie się wynudziłam.
Może z 3 reportaże mi się podobały, a reszta nuuudy.
Książka ma tylko 170 stron, a mnie wymęczyła.
Mam wrażenie, że jednak te reportaże są trochę przestarzałe 🥲
October 5, 2023
Zbiór felietonów z połowy lat '90. Niby nie tak daleko, niby już się było na świecie, a czuć niesamowity przeskok cywilizacyjny. Jakoś też sentymentalnie ma się wrażenie, że świat był wtedy bliżej ludzi.
January 7, 2023
Sympatyczne mydło i powidło o rodakach, moszczących się w nowej rzeczywistości lat 90.
Duży walor historyczny.
Duży walor historyczny.
February 5, 2023
4,5/5
April 28, 2016
Польща 90-х - зі зламами економіки і людських доль, зі змінами, що видаються катаклізмами, в період переродження, відмивання від пост-совітщини, на шляху до Пол��щі сучасної - через історії "маленьких" поляків вимальовується у збірнику репортера Маріуша Щигела. Вони, ці маленькі поляки, наївні і смішні оповіді яких допомагають зрозуміти глобальні культурні і соціальні зміни, - насправді найкращі оповідачі, найдостовірніші свідки.
Маріуш Щигел порушує теми дуже різні: від люстрації по-польськи і масового безробіття, неможливості налаштуватися на хвилі Свободи, що так несподівано впала на голову, до глобальних прагнень поляків, змін в побути чи мові і навіть польського онанізму. Я читала і думала: А як би виглядала така книга про Україну 90-х? Кримінальна хроніка це була б, розвінчування підкилимних політичних інтриг?І чи зміни, що стосувалися простих українців,всерйоз хвилювали цікавили і хвилювали українську журналістику 90-х? І чи є у нас репортер, який свого часу вихоплював, фіксував цю картинку?
А ще думала про те, що коли закінчиться все те, що зараз триває, на нас теж чекає епоха змін і переосмислень. Може, навіть глибших і болісніших, ніж у 90-ті.Тому, певно, читати цю книгу Маріуша Щигела варто саме зараз. Щоб усвідомити, що буде непросто.
Маріуш Щигел порушує теми дуже різні: від люстрації по-польськи і масового безробіття, неможливості налаштуватися на хвилі Свободи, що так несподівано впала на голову, до глобальних прагнень поляків, змін в побути чи мові і навіть польського онанізму. Я читала і думала: А як би виглядала така книга про Україну 90-х? Кримінальна хроніка це була б, розвінчування підкилимних політичних інтриг?І чи зміни, що стосувалися простих українців,всерйоз хвилювали цікавили і хвилювали українську журналістику 90-х? І чи є у нас репортер, який свого часу вихоплював, фіксував цю картинку?
А ще думала про те, що коли закінчиться все те, що зараз триває, на нас теж чекає епоха змін і переосмислень. Може, навіть глибших і болісніших, ніж у 90-ті.Тому, певно, читати цю книгу Маріуша Щигела варто саме зараз. Щоб усвідомити, що буде непросто.
July 3, 2014
Szczygieł mistrzem jest, wiadomo, ale nie znałam jego reportaży pisanych tuż po transformacji systemowej w Polsce. Czytając "Niedzielę, która zdarzyła się w środę" wracałam więc do czasów, które mocno zatarły się w pamięci i które zresztą nie bardzo mnie interesują. Jeżeli ktoś z racji wieku zupełnie nie pamięta początku lat dziewięćdziesiątych minionego wieku, może się przestraszyć: popularność disco polo i pierwszych McDonaldów, Amway i Licheń, przedsiębiorczość i absolutna bezradność. Nie mam jednak wątpliwości, że trudno o lepiej udokumentowane i bardziej wyraziste teksty opisujące Polskę po przemianie ustrojowej.
October 16, 2021
Чудова збірка репортажів Маруша Щигела, які протягом 1990-х він писав для Gazety Wyborczej (у доброму перекладі Андрія Бондара) - це гарна нагода дізнатися більше про польський досвід потрапляння з соціалізму в капіталізм (такої книги про українські 1990-ті мені особисто дуже бракує - і не про "лихі 90-ті", накинуті зі Сходу, а про всі ті соціальні зміни, які відбулися зі здобуттям Україною Незалежности).
November 11, 2017
Podołkowiec [heart]. Od dziś tak mówię na mój laptop. :-).
Świetne obrazki z czasów transformacji lat 90-tych.
Świetne obrazki z czasów transformacji lat 90-tych.
October 29, 2019
3,5. Reportaż o onanizmie najlepszy
December 31, 2017
Zbiór reportaży opartych na bezpośrednich rozmowach, z zapisem autentycznych dialogów, reporter bardzo często podszywa się pod fikcyjne osobowości, by poznać różne reakcje rozmówców - prowadzi to do uzyskania surowego materiału, swoistego wielogłosu, podanego do dalszej interpretacji czytelnikowi. Taką mnogość "prawd" tworzy tekst, które dobrze i lekko się czyta, ale brakuje mi tu namysłu samego autora nad zjawiskami, których dotyka.
Szczygieł posiada doskonałą umiejętność wyszukiwania bardzo dobrych tekstów, jego antologie są przemyślane, jako interpretator pokazuje głęboką wrażliwość na ukryte znaczenia, tkwiące w otaczającej rzeczywistości - jako reporter stosuje swój styl, który jedynym się bardzo podoba, innym już mniej, w zależności od tego, czego ktoś szuka w tekście - czy tematu do luźnej dyskusji, czy raczej "wysadzenia z siodła", wstrząsu, który każe sięgnąć bardziej do własnego wnętrza niż do dyskusji przy stole. Tego drugiego w tych reportażach nie odnajdziemy, no ale czy zawsze chodzi o to, by tego szukać?
Szczygieł posiada doskonałą umiejętność wyszukiwania bardzo dobrych tekstów, jego antologie są przemyślane, jako interpretator pokazuje głęboką wrażliwość na ukryte znaczenia, tkwiące w otaczającej rzeczywistości - jako reporter stosuje swój styl, który jedynym się bardzo podoba, innym już mniej, w zależności od tego, czego ktoś szuka w tekście - czy tematu do luźnej dyskusji, czy raczej "wysadzenia z siodła", wstrząsu, który każe sięgnąć bardziej do własnego wnętrza niż do dyskusji przy stole. Tego drugiego w tych reportażach nie odnajdziemy, no ale czy zawsze chodzi o to, by tego szukać?
May 26, 2023
Kilka słabszych reportaży, ale ogólnie bardzo fajny zbiór o tematyce przeciętności i próbach z niej wyjścia (przynajmniej ja bym tę tematykę tak określiła). Trochę śmieszne, trochę smutne, zazwyczaj i takie i takie i wszystko świetnie napisane.
Szczygieł to jest jedno z moim najlepszych odkryć ostatnich lat - kiedyś prowadził program, którego nie lubiłam, był taki zbyt popowy i sensacyjny, więc mimo do nagród, nie mogłam się zabrać do jego książek. Teraz widzę w nim tyle głębi, polotu, humoru i emocjonalnej dojrzałości, że mam wrażenie jakby to była inna osoba. Być może to lekcja o tym, że czasem w pracy robimy, co musimy, czasem po to by później tworzyć bardziej to, co nam pasuje. Będę czytać dalej wszystko, co znajdę jego autorstwa.
Szczygieł to jest jedno z moim najlepszych odkryć ostatnich lat - kiedyś prowadził program, którego nie lubiłam, był taki zbyt popowy i sensacyjny, więc mimo do nagród, nie mogłam się zabrać do jego książek. Teraz widzę w nim tyle głębi, polotu, humoru i emocjonalnej dojrzałości, że mam wrażenie jakby to była inna osoba. Być może to lekcja o tym, że czasem w pracy robimy, co musimy, czasem po to by później tworzyć bardziej to, co nam pasuje. Będę czytać dalej wszystko, co znajdę jego autorstwa.
January 26, 2022
Reportaż Mariusza Szczygła miałam przeczytać na zajęcia z gatunków dziennikarskich. Z tego powodu początkowo czułam wobec niego zniechęcenie. Utwory zadawane na zajęcia nie bywają raczej wybitnie ciekawe. Okazało się jednak, że to jest naprawdę przyzwoity reportaż, który dotyczy problemów Polaków po 1990 roku. Czyta się to trochę jak opowieści rodziców, babci czy znajomych osób, które żyły w tamtym czasie i myślę, że to powód, który przybliża nas do tej książki. Odejmuję gwiazdkę, bo nie jest to najlepszy utwór, jaki przeczytałam, ale nie zmienia to faktu, że jest wart uwagi.
May 5, 2023
Oceniam audiobook czytany przez autora. Może i obiektywnie jest to dobry reportaż, ale ton lektora-autora jest wybitnie prześmiewczy, co utrudnia inny odbiór tej książki. Mariusz Szczygieł cały czas brzmi tak, jakby naśmiewał się z tych wszystkich „polaczków”, którzy próbowali na początku lat 90. odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zapewnić sobie i rodzinie lepsze życie. Czy taki był jego zamiar? Wydaje mi się, że nie, ale przez ten cyniczny ton nie potrafię inaczej odebrać „Niedzieli, która zdarzyła się w środę”. Lepiej sięgnąć w tym wypadku po tradycyjną formę.
November 22, 2020
Sam Pan Mariusz przyznał, że te jego pierwsze reportaże były dość oszczędne w środkach wyrazu, ale to akurat lubię w tym zestawie. Pozostaje w ten sposób sporo miejsca dla czytelnika do przemyśleń i interpretacji. Najbardziej podobały mi się 3 ostatnie rozdziały, a z kolei najbardziej przeraziło to, jak wiele w naszym kraju się nadal NIE zmieniło.....
February 9, 2022
3,8 Niektóre lata były dla mnie nie do zniesienia. Za inne jestem niesamowicie wdzięczna. Tematy tak różne, tak nie podobne do siebie. Prostota przekazu i sposób narracji wywracał mnie na drugą stronę - moja twarz wykrzywiała się w grymasie i pożałowaniu. Ale jak inaczej opisywać ludzkie życie i rozterki, jak nie w sposób prosty i nieoceniający.
July 12, 2022
Jedna z tych książek, które ma się ochotę przeczytać jednym tchem. Seria reportaży z lat dziewięćdziesiątych o polskiej transformacji. Od małych ludzkich tragedii związanych z zamykaniem zakładów, przez "popularyzację" onanizmu aż po zmiany w języku. Po zbiór zdecydowanie warto sięgnąć, nawet jeśli nie żyło się w omawianym przez niego okresie.
February 15, 2023
Ciekawa książka, ukazująca w niecodzienny sposób realia czasów transformacji. Podejście autora, pomysłowość w doborze tematów reportaży jest zaskakująca, ale to sprawia, że lektura wciąga. Moje ulubione fragmenty dotyczą tego, czy wszystko jest na sprzedaż, budowy licheńskiej katedry, ogłoszeń w gazetach i wypłat pensji w zamian za zwolnienie się. No i neologizmy z języka angielskiego!
July 17, 2023
Książka, która jest zbiorem reportaży z lat 90' - jak to ze zbiorem, niektóre reportaże lepsze inne gorsze. Tak naprawde im dalej w książkę to ciekawiej, mocniej i można się wczuć jak społeczeństwo próbuje wejść w nowy świat po PRLu.
Moje ulubione to o Disco polo, mordesrtwach, piramidach finansoweych, masturbacji i analizie neologizmów. Reszta była takim tłem.
Moje ulubione to o Disco polo, mordesrtwach, piramidach finansoweych, masturbacji i analizie neologizmów. Reszta była takim tłem.
September 12, 2023
Ostatnio Szczygieł na spotkaniu mówił, że nie wymyśla, w ogóle nie jest w stanie, wszystko w książkach zdarza się naprawdę. Czytając “Niedzielę…” początkowo nie mogłam w to uwierzyć i myślałam o tych słowach raczej jako o promocji reportaży, ale przypomniałam sobie potem jakim jest człowiekiem, postacią [kocham go], więc ostatecznie 5 gwiazdek
Displaying 1 - 30 of 68 reviews