Groty Pak Ou
W pięknym, dalekim Laosie, w Luang Prabang znajdują się niesamowite jaskinie. Dotrzeć do nich można tylko łodziami, które na miejscu czekają na turystów. Po przeprawie, głodnych wrażeń czekają spektakularne widoki – strome ściany jaskini, wpadające do rwącej rzeki NamOu. Jaskinie Pak Ou to dwupoziomowe dzieło – Tham Phoum i Tham Ting. A w ich wnętrzu setki posągów. Każdy z nich inny, wielki i wykonany z innego budulca. Są posągi Buddy i Jego uczniów z piaskowca, drewna, żywicy, albo steatytu, niektóre z nich zdobione bogato płatkami złota, inne lakierowane. Wiele z nich trzyma się w doskonałej formie, inne, nadgryzione zębem czasu, sprawiają wrażenie bardzo ulotnych. Dodatkową atrakcją jest wspaniała miarka czasu, przedstawiająca kaczora, za którym podąża wąż – według buddyjskich mnichów, kiedy wąż dosięgnie ptaka, będzie to oznaczało rychły koniec świata. Przy okazji zmierzania do Pak Ou, można zatrzymać się w niewielkiej wiosce i przyjrzeć z bliska destylacji ryżowej whiskey (tak tak, z degustacją!).
Pak Ou (fot. Arian Zwegers (flickr.com), licencja: CC BY 2.0)
Groty Yungang
W Chinach, w prowincji Shanxi, nieopodal miasta Datong, znajdują się groty Yungang. Wpisane na listę dziedzictwa UNESCO, odwiedzane są przez turystów z całego świata. Pamiętają V wiek naszej ery – wtedy rozpoczęto ich budowę. Cały kompleks jaskiń rozciąga się na długości kilometra. A dla turystów udostępnionych jest 45 wielkich jaskiń i ponad 250 wnęk, wykutych w górskim masywie. Każda z grot i każda z wnęk to miejsce, w którym stoi lub siedzi Budda. W całym kompleksie naliczyć można przeszło 50 tysięcy posągów różnych rozmiarów – od kilkucentymetrowych, aż po kilkunastometrowe. Wiele posągów pokrytych jest wielobarwnymi farbami, co zdecydowanie potęguje doznania estetyczne. A żeby wrażenia były bogatsze, ściany jaskiń i znajdujące się w nich filary są również pokryte rozmaitymi zdobieniami.
Pozostając w Chinach, wspomnieć należy również o wykutych w skale świątyniach Fei Lai Feng. Mieszczące się w pobliżu Świątyni Natchnionego Odosobnienia w Hangzhou, zapraszają turystów bogactwem 300 rzeźb i najbardziej spektakularnej płaskorzeźby Śmiejącego się Buddy, który wg legendy mieści w swoim wielkim brzuchu wszystkie problemy świata.
Groty Yungang Groty Yungang (fot. Jeremy Reding (flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0)
Złota Świątynia Dambulla
W Dambulla, leżącym w samym środku Sri Lanki znajduje się spora świątynia buddyjska, na którą składa się pięć osobnych jaskiń. Swój początek znajdują już w I wieku p.n.e, ale powstawały aż do XVIII wieku. Kompleks dzieli się na trzy główne, największe groty – Dewadżara Wihara (Świątynia Króla Boga), Maharadża Wihara (Świątynia Wielkiego Króla) i Maha Alut Wihara (Wielka Nowa Świątynia) oraz dwie mniejsze – Królowej Somawathi oraz najmniejszej, remontowanej w XVIII wieku. Każda z grot zapada w pamięci na długo – ściany zdobione są wielobarwnymi malowidłami, wykute posągi są bardzo różnorodne i często bogato zdobione. Z kompleksu trudno wybrać najpiękniejszą jaskinię, popularnością cieszy się Świątynia Króla Boga i znajdujący się w niej posąg śpiącego Buddy, który wykuty został z jednego kawałka skały; równie chętnie oglądana jest Świątynia Wielkiego Króla, która posiada najbogatsze zdobienia ścienne, przedstawiające obrazy z życia Buddy i mieszkańców wyspy. Właściwie każda z grot jest inna i w każdej znaleźć można coś niesamowitego.
Jaskinie Ellora
Kolejne magiczne miejsce na świecie kryje się w egzotycznych Indiach, w pobliżu Aurangabad w Maharashtra. 34 cudne klasztory i świątynie, pieczołowicie wykute w bazaltowych skałach, na stromej ścianie wysokiego klifu. Ciągną się przez pas 2 kilometrów. Datę powstania dzieła określa się na przestrzeni 400 lat od 600 do 1000 r.n.e. Tu jednak obok buddyzmu (12 świątyń), sanktuaria poświęcone są również dżinizmowi (pięć świątyń) oraz hinduizmowi (siedemnaście świątyń) – w starożytnych Indiach (wtedy to jaskinie powstawały) bowiem królowała otwartość i nieograniczona tolerancja. Wszystkie świątynie są bogato zdobione, każda zupełnie inaczej. Na szczególną uwagę zasługuje tu precyzja, z jaką budowniczowie rzeźbili w twardej skale, każdy - nawet najdrobniejszy - element, jest dopracowany i wykonany niezwykle starannie.
Jaskinie Ajanta (fot. Ashok Prabhakaran (flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0) Jaskinie Ajanta (fot. Ashok Prabhakaran (flickr.com), licencja: CC BY-SA 2.0)
A jak już jesteśmy w Indiach, całkiem niedaleko Ellory znajduje się Ajanta – mała wioska, w której gdzieś pomiędzy II wiekiem p.n.e a VII wiekiem n.e. mnisi w litych skałach wykuli własnoręcznie 30 grot, a w nich powstały miejsca kultu, świątynie i klasztory. Każda z nich zdobiona oszałamiającymi malowidłami, rzeźbami i freskami – z których, podobnie jak w Ellorze, każdy wprost powala z nóg swoim bogactwem i troską o najmniejsze szczegóły.
Jaskinie Hpo Win Daung
Wędrujemy do Birmy, czyli Mjanma. To tu pomiędzy XIV a XVIII wiekiem powstał kompleks 900 jaskiń, wykutych w piaskowcu. Nad ogromnymi jaskiniami czuwa troskliwie wiele posągów Buddy, obrazując sceny z Jego życia. Niektóre z posągów od ziemi, sięgają sufitu, inne są całkiem niewielkie – każdy ma swój własny charakter. Ale posągi to nie koniec uroku Hpo Win Daung, ściany i sufity jaskiń ozdabiają niesamowite malowidła, opowiadające o życiu Buddy i lokalnych mieszkańców z czasów powstawania jaskiń. Specjaliści oceniają, że to właśnie tu, w Mjanma zbiór dzieł poświęconych Buddzie jest największy w całej Azji Południowo – Wschodniej.
A skoro dotarliśmy do Birmy, należy się zatrzymać także przy jednym z najokazalszych zbiorów buddyjskich posągów. W jaskiniach Pindaya na zwiedzających czeka ponad 9000 symboli Buddy – to posągi, malowidła i obrazy. Wykonane z bardzo zróżnicowanego budulca – od drewna tekowego, przez złoto, brąz i kamień, a uroku całości dodają wyjątkowo bogate zdobienia na ścianach i sufitach jaskini.
Świątynia Kek Lok Tong
W malowniczej Malezji w Ipoh znajduje się wyjątkowa świątynia, zwana Świątynią Wielkiego Szczęścia. Jest miejscem pielgrzymek, wypraw wiernych, kultu, modłów i zwiedzania. W naturalnym anturażu skalnych formacji złocą się piękne, okazałe posągi Buddy. A pomiędzy nimi obejrzeć można również inne bóstwa buddyzmu. Choć kolorem posągi i rzeźby wyróżniają się na tle kamiennych bloków jaskini, całość skomponowana jest tak, jakby bez buddyjskich ozdób jaskinia nigdy nie mogła zaistnieć. Zwiedzanie umilają również dostępne z poziomu jaskini ogrody, z bajeczną zielenią, zarybionymi stawami i przepięknie bujną roślinnością.
![Po trz�sieniu ziemi: „W Nepalu ludzie i g�ry nadal istniej�. I bardzo czekaj� na turyst�w” [ROZMOWA Z EDYT� ST�PCZAK]](https://bi.im-g.pl/im/7d/1c/12/z18992765II,Przedstawiciele-plemienia-Haku--Nepal.jpg)
