Przejdź do zawartości

Oliver! (film)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Oliver!
ilustracja
Gatunek

musical, kostiumowy, dramat, familijny

Rok produkcji

1967

Data premiery

26 września 1968
kwiecień 1971 (Polska)[1]

Kraj produkcji

Wielka Brytania

Język

angielski

Czas trwania

153 min

Reżyseria

Carol Reed

Scenariusz

Vernon Harris

Główne role

Mark Lester
Ron Moody
Shani Wallis
Oliver Reed
Jack Wild

Muzyka

Lionel Bart

Zdjęcia

Oswald Morris

Scenografia

John Box
Terence Marsh

Kostiumy

Phyllis Dalton

Montaż

Ralph Kemplen

Produkcja

John Woolf

Wytwórnia

Romulus Films

Dystrybucja

Columbia Pictures

Budżet

10 000 000 USD

Przychody brutto

77 400 000 USD

Oliver! – brytyjski film muzyczny z 1968 roku w reżyserii Carola Reeda. Film był adaptacją musicalu pod tym samym tytułem z 1960 roku opartego na powieści Oliver Twist autorstwa Charlesa Dickensa[1].

Obraz nagrodzono sześcioma Oscarami, w tym dla dla najlepszego filmu roku[2].

Fabuła

[edytuj | edytuj kod]

Dunstable, wczesny XIX wiek. 9-letni Oliver Twist jest jedną z sierot pracujących w nieludzkich warunkach w warsztacie dla sierot i ubogich. Zostaje z niego wyrzucony, gdy prosi o dokładkę jedzenia. Bedel przytułku, pan Bumble sprzedaje Olivera grabarzowi panu Sowerberry’emu jako pomocnika do przyuczenia. Inny pracownik Sowerberry’ego, Noah Claypole znęca się nad Oliverem. Gdy Oliver mu się stawia za obrażanie matki, trafia go do piwnicy, gdzie ma oczekiwać kary. Widząc, że okno jest otwarte korzysta z okazji i ucieka w kierunku Londynu, licząc na wzbogacenie się tam.

Dotarłszy do Londyndu Oliver zaprzyjaźnia się z młodocianym kieszonkowcem Dodgerem. Wciela on Olivera do gangu młodocianych przestępców dowodzonych przez starego Żyda Fagina. Nocą, gdy chłopcy śpią, Fagin udaje się do tawerny, by spotkać się po odbiór skradzionych dóbr od swego dawnego wychowanka –włamywacza Billa Sikesa. Po jego powrocie Oliver widzi, że Fagin ma sekretną szkatułkę z skradzionymi kosztownościami. Ten wyjaśnia, że to środki odłożone na starość. Nazajutrz w imieniu Sikesa jego dziewczyna i inna wychowanica Fagina – prostytutka Nancy i jej przyjaciółka Bet domagają się należnej zapłaty za skradzione dobra. Po tym Fagin wysyła chłopców na łowy.

Dodger i Charley okradają jednego bogatego dżentelmena, jednak to Oliver zostaje wzięty za kieszonkowca i po pościgu policja go aresztuje. Wściekły Fagin obawia, że chłopiec wszystkich wyda. Nancy udaje się do magistratu, gdzie przerażony Oliver nic nie mówi, zaś księgarz Jessop zeznaje, że kradzieży dokonał kto inny. Bronlow, okradziony dżentelmen, przejęty losem Olivera zabiera go do siebie. Dodger na polecenie Fagina i Sikesa śledzi powóz Bronlowa. Oliver z nowym opiekunem mieszka w bogatej dzielnicy Bloomsbury Square. Uwagę Bronlowa zwraca podobieństwo jego zbiegłej z domu i zmarłej w wieku osiemnastu lat siostrzenicy Emily do Olivera. Sikes zmusza Nancy, by wspólnie z nim uprowadziła Olivera, który zostaje wysłany oddać książki panu Jessopowi.

W melinie Fagina wciąż jest obawa, że Oliver mógł się wygadać. Nancy jest wzburzona zachowaniem reszty i żałuje, że oddała Olivera z powrotem Faginowi, sądząc że chłopiec trafi na złą drogę. Sikes grozi Faginowi śmiercią, że jeśli ktoś go wyda policji. Tymczasem pan Bumble i pani Corney szukający Olivera odwiedzają Brownlowa i informują, że Oliver miał ze sobą medalion swej matki. Brownlow odprawia ich z kwitkiem oskarżając o próbę wyłudzenia. Łączy jednak fakty i domyśla się, że Emily to matka Olivera, którego urodziła w przytułku. Sikes ku zgrozie Nancy zmusza Olivera na wspólnego włamu. Zaniepokojona Nancy udaje się do Brownlowa i przyznaje się do winy, nie wsypując Sikesa. Obiecuje, że przyprowadzi Olivera przy London Bridge o północy.

Tymczasem włam idzie niepomyślnie i Sikes wraca z Oliverem do tawerny. Nancy rozpętuje wśród bywalców taniec, dzięki czemu Oliver niespostrzeżenie umyka pilnujących go Sikesowi i Faginowi. Sikes śledzi Nancy prowadzącą Olivera na umówione miejsce z Brownlowem. Dopada ich i w szale zabija Nancy. Obawiając się aresztowania Sikes porywa Olivera i ucieka z nim do meliny złodziei. Na miejscu zbrodni gapie podążają tropem jego psa Bullseye’a. Fagin na widok nadciągającego tłumu ucieka wraz z chłopcami. W drodze gubi swoje sekretne środki w błocie. W trakcie ucieczki Sikes, używający Olivera jako zakładnika, zostaje zastrzelony przez policję. Fagin rozważa rozpoczęcie uczciwego życia, lecz widząc Dodgera, który jako jedyny go nie upuścił uznaje, że obaj będą złodziejami do końca swych dni. Oliver zaś wraca do domu Bronwnlowa już jako jego wujeczny wnuk.

Obsada

[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[3]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda Kategoria Nominowani Wynik Źródło
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy film John Woolf Wygrana [2]
Najlepsza reżyseria Carol Reed Wygrana
Najlepszy aktor Ron Moody Nominacja
Najlepszy aktor drugoplanowy Jack Wild Nominacja
Najlepszy scenariusz adaptowany Vernon Harris Nominacja
Najlepsza scenografia John Box, Terence Marsh, Vernon Dixon i Ken Muggleston Wygrana
Najlepsze zdjęcia Oswald Morris Nominacja
Najlepsze kostiumy Phyllis Dalton Nominacja
Najlepszy montaż Ralph Kemplen Nominacja
Najlepsza muzyka w musicalu Johnny Green (adaptacja) Wygrana
Najlepszy dźwięk Shepperton Studio Sound Department Wygrana
Nagroda Honorowa za choreografię Onna White Wygrana
American Cinema Editors Najlepszy montaż filmu fabularnego Ralph Kemplen Nominacja [4]
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy film Carol Reed Nominacja [5]
Najlepsza reżyseria Nominacja
Najlepszy aktor Ron Moody Nominacja
Najlepsze kostiumy Phyllis Dalton Nominacja
Najlepszy montaż Ralph Kemplen Nominacja
Najlepsza scenografia John Box Nominacja
Najlepszy dźwięk John Cox, Bob Jones Nominacja
Najbardziej obiecujący aktor Jack Wild Nominacja
Złote Globy Najlepsza komedia/musical Carol Reed Wygrana [6]
Najlepszy aktor w komedii/musicalu Ron Moody Wygrana
Najlepszy aktor drugoplanowy Hugh Griffith Nominacja
Najlepsza reżyseria Carol Reed Nominacja
Najbardziej obiecujący aktor Jack Wild Nominacja
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie Nagroda specjalna Carol Reed Wygrana [7]
Najlepszy aktor Ron Moody Wygrana

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz Żórawski na łamach „Filmu” dał Oliverowi! ocenę pozytywną, określając go „dziełem doskonałym” w kategoriach musicalu. Chwalił m.in. Carola Reeda za odwoływanie się do najlepszych pierwowzorów musicalowych, a także wykorzystanie w obsadzie „najlepszych odtwórców scenicznej wersji musicalu”[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Film 1971 ↓, s. 15.
  2. a b The 41st Academy Awards (1969) Nominees and Winners. Academy of Motion Picture Arts and Sciences. [dostęp 2023-07-18]. (ang.).
  3. Holston 2012 ↓, s. 308.
  4. Amerykańskie Stowarzyszenie Montażystów | 1969. Filmweb. [dostęp 2023-07-18]. (pol.).
  5. Film in 1969. BAFTA Awards Database. [dostęp 2023-07-18]. (ang.).
  6. 1968 26th Golden Globe Awards. The Envelope. [dostęp 2023-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-18)]. (ang.).
  7. a b Żórawski 1971 ↓, s. 5.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]