"W kwietniu 1874 roku paryska publika po raz pierwszy zetknęła się z przełomowym nurtem, który miał na zawsze odmienić europejską sztukę. Impresjoniści pragnęli przedstawić szybkie tempo współczesnego życia za pomocą gwałtownych pociągnięć pędzla, przywiązując jednak większą wagę do subiektywnej percepcji malarza niż realistycznego przedstawienia rzeczywistości" - czytamy w zapowiedzi wystawy. "Francuski impresjonizm przez kolejne dekady zdobywał coraz większą popularność, inspirując artystów w całej Europie. Trwająca do 13 czerwca wystawa 'Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie' w DESA Unicum to dowód na to, że w Polsce nurt ten również zyskał kilku wybitnych przedstawicieli" - dodaje organizator.
Cztery prace Jacka Malczewskiego
Impresjonizm początkowo nie został dobrze przyjęty przez publikę. Pierwsi impresjoniści, w tym Monet, Renoir, Degas, Pissarro, Cézanne czy Sisley i Morisot, spotkali się z niezrozumieniem oraz wykluczeniem ze strony świata sztuki. Musiało upłynąć kilka lat, aby nowy nurt wkroczył na salony. Do Polski przywieźli go dwaj wybitni artyści: Józef Pankiewicz i Władysław Podkowiński. - Prezentowany na wystawie "Odpoczynek w ogrodzie" Podkowińskiego to jeden z serii obrazów, przedstawiających widoki ogrodowe, w których inspiracje francuskim nurtem widoczne są na pierwszy rzut oka - mówi Michał Szarek, ekspert DESA Unicum. Jak zauważają specjaliści, wielu polskich malarzy nie uważało się za impresjonistów i nie są dzisiaj kwalifikowani jako jego przedstawiciele, jednak często tworzyli pod wpływem tego kierunku i czerpali z niego pełnymi garściami w niektórych swoich pracach.
Na wystawie jest prezentowany również "Widok Paryża" Aleksandra Gierymskiego - to jeden z największych rozmiarowo pejzaży z tej grupy. Nie zabraknie także prac Jacka Malczewskiego. Mimo że był określany mianem ojca polskiego symbolizmu, także korzystał z impresjonizmu. - Pełen fantazji świat malarza to kraina fascynująca i magiczna, którą wypełniają najdziwniejsze stworzenia. Artysta odtwarza na swych obrazach zarówno dobre istoty, takie jak pełne łagodności pegazy czy wdzięczne satyry, jak i drapieżne demony - chimery, meduzy i harpie. Rzeczywistość kreowana przez Malczewskiego to fuzja epokowych zdarzeń oraz lęków ukazana pod maską mitów i legend. - mówi Michał Szarek.
Wśród prac Malczewskiego prezentowanych w warszawskim domu aukcyjnym znalazła się m.in. praca "U źródła prawdy", mierząca ponad 1,4 m wysokości i niemal metr szerokości. Przedstawia siedzącą na głazach kobietę - mityczną boginię - której artysta nadał rysy Marii Balowej, swojej ówczesnej kochanki i muzy. Kobieta trzyma w rękach gliniany dzbanek, z którego cieknie strużka wody, zasilając źródło zlokalizowane w kamiennych załomach na dole kompozycji. Z niego zaś wodę czerpie spragniony młody faun.
Najpierw wystawa, potem aukcja
Na wystawie "Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie" można znaleźć 45 prac najwybitniejszych polskich malarzy. Jak podkreślają organizatorzy, w związku z jubileuszową rocznicą impresjonizmu, obchodzoną na całym świecie, nie zabrakło na niej artystów, w których twórczości odnaleźć można wyraźne inspiracje francuskim nurtem: Władysława Ślewińskiego, Juliana Fałata, Jana Cybisa czy Stanisława Żukowskiego. Zwracają też uwagę na motyw orientalistyczny, reprezentowany przez braci Adama i Tadeusza Styków oraz Tadeusza Ajdukiewicza.
Wstęp na wystawę w DESA Unicum jest bezpłatny, ale warto się pospieszyć - jest czynna do 13 czerwca. Tego dnia wieczorem odbędzie się aukcja dzieł. Jeśli w ich posiadanie wejdą nowi właściciele, może to być ostatnia szansa na zobaczenie tych obrazów. Za obraz olejny "Rzeczywistość" Malczewskiego z 1908 roku 8 grudnia 2022 roku ktoś zapłacił 20,4 mln złotych. Wtedy dzieło stało się oficjalnie najdroższym dziełem sztuki sprzedanym na polskim rynku aukcyjnym.
