Nie straszymy Bieszczadami i robakami! My tylko polecamy polskie krymina�y

Anna Kowal (sczytalim): Czy kusiło was ostatnio, żeby rzucić wszystko i pojechać w Bieszczady? Jeśli tak, to sięgając po "Wilczą chatę" Michała Śmielaka (Skarpa Warszawska) przekonajcie się, że to niekoniecznie musi być najlepszy pomysł. Agata przygotowuje się do górskiego maratonu, jednak jej trening w sercu Bieszczad kończy się tragicznie. Najpierw słyszy krzyk kobiety, a potem zostaje napadnięta przez zamaskowanego napastnika i cudem uchodzi z życiem. Ciężko ranna odzyskuje przytomność w chacie tajemniczego Piotra. Szybko odkrywa, że jest on znanym pisarzem kryminałów, a jego najnowsza książka w niepokojący sposób opowiada historię podobną do tej, która ją spotkała. Zaniepokojona nieobecnością Agaty, właścicielka pensjonatu prosi o pomoc swojego partnera, lokalnego policjanta. Kobieta podejrzewa, że zaginięcie dziewczyny jest powiązane z podobną sprawę sprzed dwóch lat…

Ryszard Kozik (sczytalim): W Bieszczady zabiera nas też Przemysław Piotrowski. Jego "Smolarz" (Czarna Owca) to szósty tom cyklu z komisarzem Igorem Brudnym. W Bieszczadach zaginęły dwie turystki. Z powodu tragedii ożywa legenda o ponurym smolarzu. Brudny w górach próbował odzyskać spokój. Gdy podejrzenie pada na jego sąsiada, zajmującego się wypałem drewna Samuela, komisarz jako jedyny kwestionuje jego winę. Przeciwko sobie ma nie tylko mordercę, lecz także miejscowy układ sił, na którego czele stoi polityk będący dla mieszkańców prawie jak bóg...

Anna: "Larwy" Macieja Kaźmierczaka (Muza) to trzeci tom serii z komisarzem Robertem Foksem. W podwarszawskiej miejscowości, na dachu opuszczonego budynku zostają odnalezione zwłoki. Można byłoby uznać, że ktoś popełnił samobójstwo, gdyby nie piętno o tajemniczym kształcie wypalone na skórze ofiary. Foks uważa, że zwłoki może łączyć coś z napadniętą dziewczyną. Jeszcze nie wie, jak wiele tajemnic odkryje w małej, położonej na odludziu miejscowości. W lasach giną przypadkowe osoby, ktoś grasuje po starym cmentarzu, stara leśniczówka okazuje się, pułapką bez wyjścia... Uwaga, tytuł i zapowiedzi autora nie kłamią - w książce jest dużo robali maści wszelakiej…

Ryszard: Podobnie jak w "Robakach w ścianie" debiutantki Hanny Szczukowskiej-Białys (SQN). Autorka stworzyła opowieść z misternie skonstruowaną fabułą i niespodziewanymi zwrotami akcji. Wykreowała postać głównego bohatera, z którym można wiązać duże nadzieje w kontekście ciągów dalszych. A całość wpisała zręcznie w realia Bydgoszczy schyłku XX wieku. W lesie na obrzeżach miasta spacerująca z psem młoda dziewczyna znajduje okaleczone zwłoki mężczyzny. Ponieważ jest schizofreniczką, podejrzewa, że to omamy. Prawda jest jednak nieubłagana - mężczyznę torturowano (całe ciało pokryte jest drobnymi nacięciami, które posypywano solą i polewano octem), następnie zabito, a zwłoki przymocowano do drzewa. Morderca... podpisał też ofiarę i opatrzył napisem "HOMO". Doświadczony komisarz Bondys, wspierany przez nowy policyjny narybek, rozpoczyna śledztwo. Sytuacja zagęszcza się, gdy ginie kolejna osoba. Wzrasta presja, a śledczy podążają fałszywym tropem... Na lekturę czeka już kontynuacja powieści: "Męczennicy na płótnie".

Marta Korycka (marta_korycka_): Julii Łapińskiej kibicuję od czasu jej debiutu w 2022 roku. "Czerwone jezioro" momentalnie wciągnęło mnie w zagadkę kryminalną, świat głównych bohaterów i tajemnice współczesne i te sprzed lat. Gdy ukazała się kontynuacja ("Dzikie psy") byłam pod wrażeniem, że można napisać historię wiarygodnie opowiadajacą o relacjach znanych już postaci (byłego fotografa wojennego Kuby Kralla i podkomisarz Ingi Rojczyk), jednocześnie eksperymentując z formułą kryminału tak, że te dwie książki były mocno inne. Ale równie dobre! Są spójne, chociaż klimat jest w nich bardzo różny. A teraz okazuje się, że można to zrobić udanie po raz kolejny! "Czarny portret" (Wydawnictwo Agora) to opowieść o zaginionym staruszku, demonach z przeszłości, traumie. Pisarka sięga nie tylko po arsenał kryminalny i psychologiczny, ale także mocno grzebie w historii - i to tej "niewygodnej". Łapińska w swoim trzecim kryminale porusza tematy takie jak Lebensborn - idea, wedle której żołnierki Hitlera rodziły dla III Rzeszy nowych obywateli, a uprowadzone polskie dzieci poddawano brutalnej germanizacji. Akcja rozgrywa się bowiem częściowo współcześnie w luksusowym hotelu w Kołobrzegu, a częściowo przed laty w nazistowskim ośrodku w Połczynie-Zdroju.

Anna: Powieść "Miała umrzeć" Ewy Przydrygi (Muza) opowiada o dwóch dziewczynach – Ada pod koniec lat 90. przewodniczyła grupie nastolatków, którzy brali udział w grze w ekstremalne wyzwania. Wejście na kolejne poziomy zadań oznacza balansowanie na granicy życia i śmierci. Pewnej nocy ta granica zostaje przekroczona i ginie niewinny człowiek. Lenę poznajemy 20 lat później. Dziewczyna mierzy się że stanami lękowymi i traumami z dzieciństwa. Kiedy na wernisażu jej prac pojawia się człowiek w przebraniu klauna, pozorny spokój w życiu dziewczyny zostaje całkiem zaburzony. Lena postanawia dowiedzieć się więcej o swoim dzieciństwie… Początkowo miałam wrażenie, że historia, choć tragiczna, to jednak jest dość prosta – ot, dużo ludzi, którzy podejmowali złe decyzje i w konsekwencji spotkał ich tragiczny koniec. Jednak zakończenie pokazało, że czasem to, co oczywiste, nie jest prawdziwe, a wydarzenia, które z pozoru wydawały się jedynie epizodem w całej historii, mają zaskakująco duży wpływ na to, jak potoczyła się akcja.

Ryszard: Wydawnictwo Literackie wznowiło cykl Roberta Małeckiego z Bernardem Grossem w roli głównej. Jeśli jeszcze tego autora nie znacie, to może być dobra okazja… Cykl otwiera powieść "Skaza". Mamy rok 2018 i zwłoki na/w zamarzniętym jeziorze w Chełmży: nastolatek pod lodem i wyjątkowo zadbany bezdomny w łodzi. Chłopaka szybko udaje się zidentyfikować, bezdomnego nie. Śledztwo jest skomplikowane, bo splata się z historią sprzed 10 lat. W tajemniczych okolicznościach zaginęło/wyjechało wówczas małżeństwo Tarasewiczów (zostawiając pełnoletniego co prawda, ale od niedawna syna), właścicieli hurtowni budowlanej, a kilka dni później także zaprzyjaźniona z nimi kobieta. Co łączy oba wydarzenia, ale też nastolatka z bezdomnym? Szukając odpowiedzi na te pytania, Gross stara się ogarniać emocje własne i dorosłego już syna, a także... romansującej pary podwładnych. Kolejne tomy serii to: "Wada", "Zadra" i "Zrost" (jego premiera miała miejsce na początku 2024 roku).

Anna: "Żółć" Małgorzaty Oliwii Sobczak (Wydawnictwo W.A.B.) to czwarty tom cyklu "Kolory zła". Sopot. W mieszkaniu zostają znalezione zwłoki mężczyzny z podciętymi żyłami. ślady znalezione na miejscu, wskazują jednak, że to nie było samobójstwo, a okrutna zbrodnia. Ofiarą był Błażej Konarski, prowadzący szkołę uwodzenia. Prokurator Leopold Bliski wraz z policjantami próbują dotrzeć do prawdy. W trakcie śledztwa na jaw wychodzą liczne sekrety o ofierze i dręczonych przez niego kobietach. Tropy prowadzą do gangu samochodowego, nielegalnych substancji i klubów nocnych. Są też tajemnicze włoski znalezione na ciele denata…

Marta: Jestem wielką fanką całego cyklu, moim zdecydowaniem książki są zdecydowanie ciekawsze niż film - o "Kolorach zła" więcej pisałam tutaj.

Ryszard: Niedawno skończył 40 lat, a już sprzedał milion egzemplarzy powieści kryminalnych – w naszych poleceniach nie mogło zabraknąć książek Wojciecha Chmielarza. Marginesy wznowiły właśnie pierwszy tom jego serii gliwickiej – "Wampira" (co zdaje się zapowiadać, że wkrótce doczekamy się zarówno czwartej powieści, jaki i wznowienia książek "Zombie" i "Wilkołak"). Prywatny detektyw Dawid Wolski ma rozwikłać tajemnicę samobójstwa 20-letniego Mateusza. Nie wierzy w nie matka chłopaka, który studiował socjologię, zamierzał przenieść się na informatykę, chciał zwiedzić świat... Tymczasem pewnej majowej nocy wszedł na dach wieżowca i skoczył. Nie zostawił listu. Sprawa komplikuje się, gdy tajemnice gliwickich zaułków zaczynają splatać się z wirtualną rzeczywistością. Co łączyło Mateusza z zaginioną Alicją, której szuka całe miasto? Czy Mateusz miał coś wspólnego z siecią nastoletnich prostytutek? Dlaczego niektórzy członkowie jego rodziny woleliby ukręcić łeb śledztwu?

Nakładem tego samego wydawcy ukazali się też najnowsza powieść autora - "Zbędni". Pochodzący z Belgii Jules, jedyny gość pola namiotowego, mieszka w kamperze i mimo okropnej pogody nie wyjeżdża z Polski. Po co tu jest i kim jest odwiedzająca go osoba? W Kowarach aspirantka Maria Szulej szuka zaginionej dziewczynki. Ktoś porwał Karolinę, ale nie zgłoszono żądania okupu. Tymczasem rodzina wynajmuje detektywa, by szukał dowodów przeciw matce dziecka. Coś dziwnego dzieje się także w nowym pensjonacie Aliny i Mirka. Jedna z pensjonariuszek pojawia się i znika. Posiłki stawia się pod jej drzwiami, a kobietę otacza aura tajemnicy. Czemu mieszka tu już od tylu tygodni? Pensjonatu nie opuszcza natomiast dorosły syn właścicieli. Boi się wszystkiego, a najbardziej karzącej go za najmniejsze przewinienie matki…

Anna: Czy znacie sprawę "Dzieci z Kurim"? Jeśli jesteście fanami true crime, to odpowiedź zapewne jest twierdząca. To właśnie tą historią inspirowana jest najnowsza książka Jacka Piekiełko "Gdy prawda milczy" (Skarpa Warszawska). Kim jest tajemnicza 13-latka Anička? Czy był ośrodek dla dzieci "Promyczek"? Co to "Ruch Graala"? Przeczytajcie i dowiedzcie się sami, choć jestem przekonana, że w pewnym momencie pomyślicie, iż autora nieco poniosła wyobraźnia… Niestety, rzeczywistość pisze najstraszliwsze scenariusze, a prawda często wychodzi na jaw przez zupełny przypadek.

Marta: Jak jesteśmy przy true crime, polecam "Rakowiska" Magdaleny Majcher (W.A.B.). Autorka pisze o podwójnym morderstwie, którego dopuściła się para nastolatków - to była głośna medialnie sprawa. Pisarka m.in. po przewertowaniu akt i rozmowie ze sprawczynią, stwierdza, że informacje prasowe skupiły się nie do końca na sednie sprawy. Wywiad z autorką przeczytacie tutaj.

Ryszard: Jeśli Lubicie książki Maxa Czornyja, mam dla Was dwie propozycje od Filii. Pierwsza to "Wszyscy jesteśmy mordercami". Profesor etyki Klaus Martin i jego żona padli ofiarami brutalnej napaści. To zdarzenie pociąga za sobą falę dramatycznych wydarzeń – "gniewu zrozpaczonego człowieka nie da się powstrzymać, on musi się wypalić w ogniu zemsty". "Każdy z nas jest zdolny do zbrodni. Wy również. Jeśli macie jakiekolwiek wątpliwości, stracicie je po lekturze tej książki. Przekonajcie się sami. Ta książka pogrywa z czytelnikiem, każąc mu stanąć twarzą w twarz z własną moralnością" - kusi wydawca. "Ted Bundy. Umysł mordercy" to kolejna książka Czornyja, w której "wchodzi" do głowy zbrodniarza. Tym razem wciela się w jednego z najsłynniejszych seryjnych morderców. Bundy był tak czarujący, że nikt nie wierzył w to, że mógł popełnić jakąkolwiek zbrodnię. A on nie tylko mordował. Dokonywał masakr, pozował ciała niczym kukły i odgrywał z nimi makabryczne sceny. Opisywanie zbrodni z perspektywy zbrodniarzy wydaje się mocno ryzykowne, ale Max Czornyj potrafi to robić, jak mało kto.

Anna: "Uzdrowisko" Konrada Chęcińskiego (Mova) to drugi tom cyklu z oficerem Piotrem Wernerem w roli głównej. Rok 1986. Wieś Dobrowola, nazywana Uzdrowiskiem, słynie w okolicy z malowniczego jeziora i ośrodka wczasowego. Wszystko zmienia się po tajemniczym zaginięciu 15-latki. Justyna Dobrowolska miała dostarczyć list do ekskluzywnej willi, w której wypoczywali komunistyczni oficjele. Jedyny ślad jej obecności to rower oparty o ogrodzenie. Ekipa poszukiwawcza zastaje pusty i zamknięty dom. Jego ostatni lokator rozpłynął się w powietrzu. Rok 2005. Na camping w Dobrowoli przyjeżdża Piotr Werner. Prowadzi nieoficjalne śledztwo dotyczące listów z pogróżkami, które nawiązują do porwania sprzed lat. Niewiele później na tarasie wilii zostają znalezione zwłoki nieznanej kobiety…

Ryszard: "Źródło" Jędrzeja Pasierskiego (Czarne) to siódmy tom cyklu, którego główną bohaterką jest komisarz Nina Warwiłow. W wąwozie w Beskidzie Sądeckim pasterz znajduje ciała znanego podr�nika i jego żony. Nina zostaje ściągnięta do Doliny Popradu. Nad potokiem na miejscu zbrodni brakuje plecaka i aparatu ofiary. Ktoś porozwieszał też na drzewach rosnących między schroniskiem a wsią Rytów szarfy, jednak nikt nie wie, co oznaczają. Śledztwo rozciąga się od Nowego Sącza aż po opuszczone hale pasterskie i prowadzi Ninę do Rytowa – osady położonej wysoko w górach, gdzie osiedliła się nietypowa społeczność. To tu wiedzie najszybsza droga, jaką mógł podążać morderca. Czy powróci on na miejsce zbrodni? To bardzo prawdopodobne, ponieważ zostawił tam szczególny ślad…

Anna: Główny bohater "Krótkiego pożegnania" Mariusza Czubaja (Znak), Błażej Janczar jest człowiekiem z dużym bagażem. Po ojcu pozostała mu kolekcja winylowych płyt, po pracy w policji senne koszmary, a po starszej siostrze - zagadka jej śmierci. Jego świat wywrócił się do góry nogami dziewięć lat wcześniej, kiedy zabił człowieka. Mamy 2023 rok, w krwawą rocznicę wydarzeń sprzed lat, Błażej otrzymuje niespodziewaną ofertę pracy od człowieka, któremu się nie odmawia. Czyżby dostał szansę od losu na pomszczenie zamordowanej siostry?

Ryszard: Bohaterka powieści "Pustać" Agaty Zamarskiej (Filia), Ada jest szczęśliwie zakochana w Kamilu. Ich związek wydaje się spełnieniem jej wszystkich marzeń. Gdy chłopak zabiera ją do rodzinnego miasteczka, aby przedstawić rodzinie i przyjaciołom, dziewczyna jest przekonana, że już nic nie jest w stanie zepsuć ich związku. Niestety, przyjaciele Kamila okazują się mniej przyjaźni, niż Ada się spodziewała. Dziewczyna czuje, że traci grunt pod nogami. Gdy wszyscy spotykają się w domku letniskowym "Pustać", sytuacja wymyka się spod kontroli, a jedna z osób sięga po nóż…

Marta: W "Karnawale" Alicji Sinickiej (W.A.B.) też mamy grupę znajomych w domku, ale zimą, 20 lat temu. Amelia cudem ocalała z tragedii niczym z "Krzyku", która rozegrała się w 2002 roku na wyspie Czarci Ostrów. Teraz jednak okazuje się, że znów pojawia się zagrożenie - prawie jak w serii filmów "Oszukać przeznaczenie". Nie bez powodu powołuję się na te klasyki horroru, bo autorka umiejętnie wykorzystuje te (i nie tylko te) popkulturowe elementy, by stworzyć dzięki temu swój - bardzo wciągający i jednak oryginalny - thriller. I pisze tak obrazowo, że byłby z tego dobry film…

Anna: Polecam "Moje wielkie, greckie morderstwo" Tomasza Duszyńskiego (Skarpa Warszawska). W pensjonacie Zorba ginie Kostas Papadopoulos. Jego zwłoki odnajdują goście, którzy przylecieli do Grecji na ślub Katarzyny Masłowskiej, m.in.: autor kryminałów, ksiądz i emerytowana aktorka. Pisarz wraz z żoną, córką i innymi gośćmi rozpoczynają prywatne śledztwo. To oficjalne prowadzi inspektor Nikolaos Katastropoulos, znany z zamiłowania do białych garnitur�w, słomkowych kapeluszy i chodzenia boso...

Marta: Zbiorowe samobójstwo trójki nastolatków, które według prokuratora Konrada Kroona niekoniecznie jest samobójstwem, to już wystarczająco intrygująca zagadka, a to dopiero początek. "Wszystko, co widziałeś" Cyryla Sone (Znak Koncept) to bardzo, bardzo wciągająca powieść, rozrastająca się w zaskakujących kierunkach i serio czuć przez skórę, że autor wie lepiej od wielu innych, o czym pisze - w końcu doświadczenie zbierał jako prokurator. A przy tym nie jest to sucha, "techniczna" i naszpikowana specjalistycznym nazewnictwem narracja, a ciekawa literacka koncepcja z dobrymi dialogami. Uwaga, to tom zamykający cykl, więc rozważcie najpierw sięgnięcie po pierwsze trzy, jeśli chcecie zrozumieć wszystkie niuanse.

Ryszard: Wydawnictwo W.A.B. wznowiło w nowej szacie graficznej trylogię Jakuba Szamałka – Leochares. Otwiera ją powieść "Złoty pył". Ateny, schyłek lata 430 roku p.n.e. Miasto oblegają wojska Spartan. Tymczasem Leochares - agent w służbie greckiej demokracji, „spec od spraw niemożliwych" - musi stawić czoła niebezpiecznej siatce szpiegowskiej i groźbie zniszczenia miasta od środka. Perykles, najważniejszy z ateńskich polityk�w i równocześnie jego pracodawca, mierzy się ze s woimi ambicjami i pokusą zdobycia jeszcze większej władzy. Kolejne tomy cyklu to: "Gorzkie wino" i "Woskowa maska".

Anna: "Zemsta" Jacka Ostrowskiego (Skarpa Warszawska) to najnowsza powieść o śledztwach Zuzy Lewandowskiej. Pod Płockiem zamordowano mającą mnóstwo wrogów. Zuza zmaga się z wyjątkowo zawiłym śledztwem i prywatnymi problemami. Konfrontuje się też z prokuratorem Leszkiem Jarzębowskim. Czy Lewandowska znów przechytrzy przestępców? Czy znów uda jej się ośmieszyć kapitana Mariańskiego?

Ryszard: "Eksponat" (Prószyński i S-ka) to nowa powieść Katarzyny Puzyńskiej. Emerytowana policjantka Klementyna Kopp wyrusza w podróż życia. Ma jednak wyjątkowy talent do wplątywania się w kłopoty, nawet gdy jest w miasteczku Last Stop na Florydzie. Widzi, jak dwóch mężczyzn atakuje drobną kobietę. Chce pomóc napadniętej, a w rezultacie nie tylko odnajduje tajemniczego topielca, ale również zostaje wplątana w intrygę zataczającą kręgi od dalekiej Montany na północy, przez hałaśliwe ulice Nowego Jorku, klimatyczny Boston, do niebezpiecznych rejonów Orlando. Bogaty pisarz organizuje na swojej prywatnej wyspie nowatorski nocny bieg ultramaratoński. Zaproszenie przyjmują najwybitniejsi zawodnicy i ich trenerzy. Jednak Ernest Miller nie wie, że każdy z gości skrywa mroczny sekret. Już przed startem brakuje jednej osoby, a na trasie aż się roi od niebezpieczeństw…

Marta: O, ja od kilku lat zawsze zabieram ze sobą na urlop kolejną część "Lipowa" Puzyńskiej! A na koniec jeszcze kilka słów o "Krwawej Toskanii" Grzegorza Kapli (Sonia Draga). Zaczyna się zaskakująco, bo bardzo romantycznie. Szybko jednak okazuje się, że nie będzie przyjemnie. Są groza, śledztwo i tajemnica związana z rytualnymi morderstwami, są obrazowe sceny s*ksu, ale jest też fajnie pokazany światek praskich chłopaków, którzy żyją z dnia na dzień i tym, czy ich drużyna piłkarska wygra mecz. I zderzenia jednego z nich - Abgara - z bardzo włoską rzeczywistością.