Ravêr zerreki

Processor

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Prosesor

Sürétê prosesorı bı MHz wegêrênê. Ewro şar en tayın (minimum) 1,4 GHz prosesor kompitorandê xü dı gürweynenê. Prosesor ju leteyê CPU o.

Dı (2) qedemedı kompitor gürweyeno:

Leteyê sere antox: Qererê gürwey u ê düzeni dano

Leteyê aritmetik: Hésab keno u amoreno.

Frekans: Peymıtenı bı hertz a amorenê. Yani saniye dı çend fıni frekans doş beno. Saniye dı milyonê hertz beno megahertz. Her çendı megahertz kompitor dı vêşi bo, kompitor héndı rew gürweyeno.

Prosesor senin ameyo pêser

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

1- Leteyê BUSS (BİU): Enfermasyon, xeber u qodi RAM (mezgdê gürwey) ra ano. Prosesor Élaqa (kominikasyonê) bı RAM’a bı rayê kretzi kı ser qertê may (motherboard) dı estê u cı rê vanê buss bı inana kewno dewre.

2- Leteyê BUSS: Leteyê buss enfermasyon u qodi bı dı raya rışeno u no zı her fını dı şeno 64 BIT qontrol bıkero. Raya juwêrı şıno reseno mezgdê cach u uca dı 8 K hécım gêno. Raya dıdını zi şıno reseno CM (Configuring Manager) o zi qodi gürweyneno kı ka prosesor bıgürweyeyo senin enfermasyni bı resno sistem.

3- ALU weçeynayox: Verê qodi CM dı pawenê, qısmê binı ê prosesor yani ALU weçeynayox qereê kar ardenda enfermasyoni dano ka kamcin letey kompitori dıha efektif bıgürweyo.

4- Nımıtox (buffert) u qodwendox: Ju nımıtox mualumat gêno u şıno pey qodan gêyreno. Êy qodi kı nımıtox gêyreno qodê kı bı ALU weçeynayox beli kerdo. Nımıtox, qodê ALU weçeynayoxi deşifre keno u dıma açarneno qodê proxramiö kı proxram bışo êy mualumati aritmetik u mantıqi bıwano u bızano.

5- Leteyê ca vırnayenda amori: Heger desimal u ca vırnayenda amoran bıwazê vırnê, mesela: 33,3 gerek bırışê ju spesialist u nêy rê vanê prosesorê ê zere u êy rê zi vanê ‘leteyê ca vırnayenda amori’.

6- ALU’yê amorê cıtı: No leteyê kompitori dı, mualumat dı (2) lete dı yani aritmetik u mantıq dı héme enfermasyon bı ‘cıtamor’ o. Her lete 32 bit’a enfermasyon şıno reseno qodwendoxı. ALU gürweyê xü bı mualumatana ano ca. No mualumati CM ra yeno u CM zi ze kıtabo u cırê vanê ‘defterê sicili’.

7- Mezgdê cach qandê enfermasyoni: Êy dı héb letey yani aritmetik-mantıq u leteyê ca vırnayenda amori xeberê en peynêyêni rışenê kompitor CM. Cüwab u xeberê en peynêyêni bı leteyê buss (BİU) rışenê RAM, yani mezgdê gürweyê kompitori.

  • Kıtabê Faruk İremet "Allmänt IT" (bı Swêdki).