Chcesz jechać firmowym samochodem na wakacje? Zobacz, czy możesz odliczyć VAT i co z kosztami

Ile można odliczyć VAT, ile zaliczyć do kosztów podatkowych

Przypomnijmy, że zasadniczo VAT można odliczać od wydatków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. W przypadku samochodów wykorzystywanych do celów mieszanych podatnicy musieliby określać, w jakiej części wykorzystują pojazd do celów firmowych, a w jakiej do celów prywatnych. Mało tego należałoby to udowodnić. W 2014 r. wprowadzono zmiany w ustawie o VAT, upraszczające zasady rozliczania VAT od samochodów osobowych.

Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT w przypadku samochodów wykorzystywanych do celów mieszanych od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, w tym eksploatacyjnych, można odliczyć 50 proc. podatku naliczonego wykazanego na fakturze.

— Ustawodawca założył więc, że w przypadku pojazdów używanych dla celów mieszanych, czyli zarówno na potrzeby działalności gospodarczej i na cele prywatne, nie jest konieczne udowadnianie związku dokonanych zakupów z prowadzoną działalnością gospodarczą — stwierdza Radosław Żuk.

Jak dodaje Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy InFakt, podobny ryczałt wprowadzono w podatku dochodowym. W efekcie przepisy pozwalają zaliczać 75 proc. wydatków związanych z eksploatacją samochodu osobowego do kosztów podatkowych.

— To powoduje, że przedsiębiorca nie zastanawia się, czy i jakie wydatki służyły wyjazdom prywatnym, a jakie służbowym — mówi Piotr Juszczyk. W efekcie, jak tłumaczy ekspert, jeśli przedsiębiorca jeździ cały tydzień służbowo, to rozlicza wydatki w ustalonej przez ustawodawcę proporcji (odlicza 50 proc. VAT i zalicza 75 proc. wydatku do kosztów), a nie 100 proc. Z drugiej strony, jeśli użyje pojazd prywatnie, czyli np. odbierze dziecko z przedszkola, to dalej zastosowanie znajduje ta proporcja.

Czytaj też: To będzie hit dla przedsiębiorców. Wielu będzie zaskoczonych

Co z wyjazdem na urlop — można odliczyć połowę VAT od paliwa i zaliczyć do kosztów?

W sprawie wyjazdu samochodem na urlop i rozliczania podatków eksperci nie są zgodni. Dominuje jednak podejście, że nie ma możliwości odliczenia VAT od paliwa, który zużyjemy do jazdy samochodem na wakacje. Nie ma też kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem Piotra Juszczyka, co innego bowiem gdy przedsiębiorca jedzie do klientów, a po pracy np. jedzie po zakupy lub odbiera dziecko ze szkoły – wtedy mamy faktycznie użytek mieszany, a co innego wyjazd na wakacje w kraju. Wtedy, zdaniem Piotra Juszczyka, jest jasne, że samochód służy wyłącznie do celów prywatnych, a więc odliczenie VAT i rozliczenie wydatków w kosztach nie jest możliwe. — W mojej ocenie nadużyciem byłoby ujęcie w kosztach paliwa w trakcje wyjazdu przedsiębiorcy na wakacje, bo nie ma tu związku, choćby pośredniego, z działalnością – uważa Piotr Juszczyk. Wyjazdy stricte prywatne nie mają związku z przychodami lub zabezpieczeniem źródła przychodów oraz nie są związane z działalnością opodatkowaną VAT. W efekcie:

• jeśli podatnik wykorzystuje samochód osobowy wyłącznie do działalności gospodarczej, ma prawo (po spełnieniu dodatkowych warunków) odliczyć 100 proc. VAT i zaliczyć cały wydatek do kosztów uzyskania przychodów,
• jeśli podatnik wykorzystuje samochód do działalności mieszanej, to ma prawo odliczyć 50 proc. VAT i zaliczyć 75 proc. wydatku do kosztów,
• jeśli podatnik wykorzystuje samochód wyłącznie do jazd prywatnych, np. na wakacje, to nie ma prawa do odliczenia VAT ani do 75 proc. kosztów.

Piotr Juszczyk dodaje jednak, że w przypadku prywatnych przejazdów np. na wakacje nie można rozliczyć w podatkach wydatków na paliwo lub parking. Co innego jednak wydatki na zapłatę np. rat leasingowych czy też napraw pojazdu. – Skoro samochód służy do celów mieszanych, to raty czy naprawy samochodu, który po powrocie z wakacji będzie wykorzystywany do działalności, można powiązać z tą działalnością i odliczać 50 proc. VAT oraz zaliczyć w 75 proc. do kosztów— stwierdza Piotr Juszczyk.

Innego zdania jest jednak Radosław Żuk. Ekspert tłumaczy, że obecne przepisy dotyczące samochodów wykorzystywanych do celów mieszanych oznaczają, że raz zyskuje fiskus (jazdy służbowe podatnika), a raz podatnik (przejazdy prywatne). — Tym samym nie powinno budzić żadnych wątpliwości, że wszelkie wydatki związane z pojazdami firmowymi, w tym również ponoszone w trakcie przejazdów wakacyjnych powinny umożliwiać odliczenie VAT w 50 proc. — uważa Radosław Żuk.

Zgadza się z tym również Marta Szafarowska, doradca podatkowy i partner w Gekko Taxens. — Rozwiązania ryczałtowe de facto zwalniają podatnika z obowiązku każdorazowej analizy czy ten konkretny wydatek poniesiony był w związku z wyjazdem czysto służbowym, czy też czysto prywatnym. W mojej ocenie powinno to działać analogicznie w odniesieniu do wydatków, które związane są z czysto prywatnymi jazdami pracowników. Fakt ten jest bowiem uwzględniony w ryczałtowych ograniczeniach prawa do odliczenia VAT oraz zaliczania wydatków do kosztów podatkowych — uważa Marta Szafarowska.

Inna sprawa — dodaje ekspertka — że w przypadku przedsiębiorców i udostępnianych przez nich pracownikom samochodów służbowych najczęściej obowiązuje zasada, że w trakcie urlopów pokrywają wydatki związane z samochodem służbowym z własnej kieszeni. — Tym samym, w większości przypadków pracodawcy nie finansują bieżących kosztów eksploatacji samochodów wykorzystywanych w trakcie urlopów pracowniczych — wskazuje Marta Szafarowska.

Co z VAT w przypadku wyjazdu samochodem za granicę?

Zdaniem eksperta, inaczej będzie jedynie w przypadku wyjazdu samochodem za granicę. — Zasady odliczania VAT w przypadku kosztów ponoszonych poza granicami Polski (paliwo, przejazdy drogami płatnymi) będą odmienne. Tego typu wydatki są opodatkowane zagranicznym VAT. Podatnik musiałby więc sprawdzić, czy zasady obowiązujące w danym państwie umożliwiają odzyskanie VAT — mówi Radosław Żuk.

Autor: Łukasz Zalewski, dziennikarz działu prawnego Business Insider Polska