Spis treści
Ilość gromadzonych i przetwarzanych przez Nas mediów jest ogromna to już nie dziesiątki a setki gigabajtów danych (a będzie tego jeszcze więcej). Wykonujemy zdjęcia, nagrywamy filmy, czasem dźwięk, odtwarzamy, przeglądamy i odsłuchujemy. To wszystko sprawia, że zarządzanie plikami pochłania co raz więcej czasu. Dodatkowo sprawę komplikuje rozsianie tych wszystkich mediów — bo nie jedno urządzenie je przechowuje a kilka. Ale na szczęście są sposoby aby w tym wszystkim się nie zagubić i nieco zadanie sobie ułatwić. Jednym z rozwiązań jest tzw. centrum mediów czyli miejsce z poziomu, którego zyskamy możliwość przejrzenia zgromadzonych mediów. Miejsce, które niezależnie od użytego medium (obraz, dźwięk) i formatu pozwoli na odtworzenie zawartości plików.
Wróć do spisu treściCzego potrzebujemy?
Nasze centrum multimedialne zbudujemy na bazie minikomputera Raspberry Pi. Popularnie nazywanego "maliną".
Ponieważ ta seria komputerów jest wydawana regularnie od wielu lat na rynku obecnych jest wiele modeli, od najstarszych konstrukcji po najnowszą wersję z 5 w nazwie.
Poniższa tabela zawiera podstawowe informacje o czterech modelach, które sprawdzą się w projekcie. Nie jest tajemnicą, że wybierając wersję ostatnią zyskujemy najwięcej. Poszczególne wersje różnią się procesorem, co ma przełożenie na liczbę rdzeni i taktowanie, nie bez znaczenia jest również ilość dostępnej pamięci RAM. Ale to nie koniec różnic gdyż w każdym z modeli użyto innego układu graficznego. Zastosowany układ ma wpływ na rozdzielczość obrazu, wyświetlaną ilość klatek na sekundę czy liczbę monitorów jaką można podłączyć.
Komputery posiadają różną liczbę interfejsów, które dodatkowo różnią się typem. Najlepiej to widać na przykładzie złącza HDMI.
Ostatnia różnica tkwi w interfejsach łączność i to tych przewodowych jak i radiowych.
| Raspberry Pi 3 Model B | Raspberry Pi 3 Model B+ | Raspberry Pi 4 model B | Raspberry Pi 5 | |
|---|---|---|---|---|
| Wydanie | 2016 r. | 2018 r. | 2019 r. | 2023 r. |
| SoC | Broadcom BCM2837 | Broadcom BCM2837B0 | Broadcom BCM2711 | Broadcom BCM2712 |
| CPU | 4 rdzenie ARM Cortex-A53 1,2 GHz | 4 rdzenie ARM Cortex-A53 1,4 GHz | 4 rdzenie ARM Cortex-A72 1,5 GHz | 4 rdzenie ARM Cortex-A76 2,4 GHz |
| GPU | VideoCore IV (400MHz) | VideoCore IV (400MHz) | VideoCore VI (500MHz) | VideoCore VII (800MHz) |
| Pamięć RAM | 1GB LPDDR2 | 1GB LPDDR2 | 1GB, 2GB lub 4 GB (w zależności od wersji) LPDDR4 | 4GB lub 8GB (w zależności od wersji) LPDDR4X |
| Łączność | Wifi 4 Bluetooth 4.1, BLE 4 x porty USB 2.0 Fast Ethernet | Wifi 4/5 Bluetooth 4.2, BLE 4 x porty USB 2.0 Gigabit Ethernet z wykorzystaniem USB 2.0 (max. 300 Mb/s) | Wifi 4/5 Bluetooth 5.0, BLE 2 x USB 2.0 / 2 x USB 3.0 Gigabit Ethernet | Wifi 4/5 Bluetooth 5.0, BLE 2 x USB 2.0 / 2 x USB 3.0 Gigabit Ethernet 1x PCIe 2.0 |
| Wideo i dźwięk | 1 x złącze HDMI, 1 x złącze MIPI DSI 1 x złącze MIPI CSI 4 polowe wyjście audio/wideo | 1 x złącze HDMI, 1 x złącze MIPI DSI 1 x złącze MIPI CSI 4 polowe wyjście audio/wideo | 2 x micro HDMI (4K) 1 x złącze MIPI DSI 1 x złącze MIPI CSI 4 polowe wyjście audio/wideo | 2 x micro HDMI ports (4K60) 2 x 4-lane MIPI (DSI/CSI) |
| Multimedia | HDMI HD 1080px / 30 fps | H.264, MPEG4 (1080p30) H.264 (1080p30) OpenGL ES 1.1, 2.0 | H.265 (4kp60) H.264 (1080p60) H.264 (1080p30) OpenGL ES 1.1, 2.0, 3.0 | H.265 (4K60 decode) OpenGL ES 3.1 Vulkan 1.2 |
| Slot na karty SD | Slot na kartę pamięci microSD (z zainstalowanym systemem oraz jako pamięć na dane) | |||
| Zasilanie | 5V/2,5A DC (micro USB) 5V DC (GPIO) | 5V/2,5A DC (micro USB) 5V DC (GPIO) PoE przy pomocy dodatkowej nakładki | 5V/3A DC (USB typ C) 5V DC (GPIO) PoE przy pomocy dodatkowej nakładki | 5V/5A DC (USB typ C) PoE+ przy pomocy dodatkowej nakładki |
W większości przypadków urządzenie będzie umiejscowione w pobliżu telewizora, aby uniknąć niepotrzebnej plątaniny kabli dobrze jest zamknąć urządzenie w obudowie. Walory estetyczne tego rozwiązania połączone z funkcjonalnością nie są bez znaczenia. Na rynku dostępne są obudowy oryginalne oraz oferowanych jest szereg rozwiązań innych producentów. Jak np. obudowa pokazana na zdjęciu poniżej, która dostarczana jest wraz z dodatkową płytą pozwalającą na zamontowanie dysku SSD (2,5 cala, SATA).
Zestaw przewodów HDMI lub micro HDMI w zależności od użytego modelu urządzenia, przewód audio jeśli planujecie podłączyć Raspberry Pi do wzmacniacza bądź soundbara, przewód zasilania (po dokupieniu kompatybilnej płytki jest możliwość zasilenia urządzenia za pomocą kabla sieciowego), skrętka gdy "malina" z routerem będzie łączyła się za pośrednictwem standardu Ethernet.
Opcjonalnie klawiatura, najlepiej wyposażona w touchpad np. Microsoft All-in-One Media, Savio KW-03 czy LOGITECH K400. Obsługa interfejsu KODI możliwa jest również za pomocą pilota.
Wróć do spisu treściInstalacja KODI
Hardware to za mało, niezbędne jest oprogramowanie. System, który sprzętem będzie zarządzał. Do tego celu wykorzystamy KODI.
Raspberry Pi informacje przechowuje na karcie microSD, aby zainstalować system niezbędny jest czytnik kart SD wraz z adapterem microSD — SD. Czytnik może być z komputerem zintegrowany lub być urządzeniem zewnętrznym podłączanym do komputera za pomocą przewodu USB.
Rozpoczynamy od instalacji systemu Raspberry Pi OS. Najłatwiej jest go zainstalować przy użyciu narzędzia Raspberry Pi Imager. Program można pobrać ze strony producenta.
Aby utworzyć nośnik z systemem należy wykonać trzy kroki. Krok pierwszy to wybór posiadanego modelu płytki. Narzędzie oferuje wsparcie dla wszystkich modeli producenta.
Krok drugi to wybór systemu. Warto zaznaczyć, że aplikacja oferuje bezpośrednią instalację nie tylko oficjalnych systemów, ale również tych pochodzących z niezależnych źródeł. Głównie są to platformy open-source.
Krok ostatni to wybór nośnika na którym zostanie zapisany system.
Przed instalacją systemu narzędzie pozwala spersonalizować go. Wśród dostępnych opcji odnajdziemy: ustawienia konta (login oraz hasło), hostname, ustawienia sieci Wi-Fi, lokalizacja czy dostęp zdalny za pośrednictwem SSH.
Po zatwierdzeniu ustawień nośnik zostanie sformatowany (wszystkie znajdujące się na nim dane zostaną usunięte) i zostaną przekopiowane pliki systemu.
Czas tworzenia nośnika zależy od rozmiaru pliku obrazu, szybkości karty SD i gdy czytnik jest podłączony z komputerem za pośrednictwem przewodu użytego standardu USB.
Po wykonaniu wszystkich operacji, przygotowany nośnik można umieścić w urządzeniu.
Po podłączeniu wszystkich przewodów i włączeniu zasilania zostaje uruchomiony system Rasberry Pi OS.
Aktualizacja systemu oraz instalacja Kodi zostanie wykonana za pomocą poleceń terminala. Pierwszym poleceniem jest sudo apt update, komenda aktualizuje repozytoria (miejsca z których są pobierane aktualizacje).
Krokiem następnym jest wydanie polecenia sudo apt upgrade, zostanie przeprowadzona aktualizacja systemu.
Ostatnie polecenie sudo install kodi, instaluje program. Skrót do niego zostanie umieszczony w menu. Otwarcie go uruchamia aplikację KODI.
To niejedyny sposób instalacji KODI, można ją przeprowadzić już na etapie tworzenia nośnika. Wystarczy, że zamiast Raspberry Pi OS wybierzemy LibreELEC. Reszta czynności pozostaje bez zmian.
Przygotowany nośnik umieszczamy w "malince". Przy pierwszym starcie systemu nastąpi rozszerzenie partycji po czym zostanie uruchomione KODI. Przywita nas kreator, który wstępnie konfiguruje narzędzie. Pierwszym pytaniem kreatora jest wybór języka.
Drugi ekran pozwala określić nazwę hosta, pod nią urządzenie będzie widoczne w otoczeniu sieciowym.
Następny ekran konfiguruje połączenie z siecią. Możemy wykorzystać przewód bądź połączenie Wi-Fi. Typ i szybkość połączenia zależą od użytego modelu Raspberry PI np. model 3 nie oferuje połączeń przy użyciu standardu Wi-Fi 5 a reszta modeli już tak.
Kolejny ekran konfiguruje udostępnianie oraz dostęp zdalny. Włączamy usługę Samba (udostępnianie plików) oraz gdy planujemy łączyć się z konsolą systemu uaktywniamy pole SSH.
Ostatni ekran jest podsumowaniem ustawień, kreator kończy swoje działanie.
Zanim przejdziemy do uruchomienia systemu jedna bardzo istotna uwaga dla osób, które KODI będą łączyć z zewnętrznymi urządzeniami dźwiękowymi np. soundbar, słuchawki. Aby aktywować analogowe źródło dźwięku należy odkomentować w ustawieniach systemu dwie linijki. Otwieramy nośnik instalacyjny i odszukujemy plik o nazwie config.txt. Po jego otwarciu usuwamy znaki # rozpoczynające linie pokazane na rysunku poniżej.
KODI jest gotowe do użycia
Nie bez przyczyny pokazaliśmy dwa sposoby instalacji narzędzia. Gdy zdecydujesz się na pierwszy otrzymasz "więcej Linuxa" oznacza to, że Raspberry Pi będziesz mógł użyć do innych zadań. Nic nie stoi na przeszkodzie, abyś przeglądał Internet, redagował/czytał teksty przy użyciu LibreOffice, programował czy nawet grał. W tym trybie KODI w systemie jest zainstalowane i działa jak każda inna aplikacja. Tak naprawdę tylko od Ciebie zależy w jaki sposób wykorzystasz potencjał urządzenia.
Instalacja jako LibreELEC drugie przeznaczone jest dla osób, które Raspberry PI wraz z KODI użyją jedynie do budowy centrum multimedialnego. Wybór tego rozwiązania korzystnie wpływa na szybkość działania aplikacji — system posiada jedynie niezbędne komponenty do tego, aby móc uruchomić KODI, a i jego wielkość jest znacznie mniejsza w porównaniu do tego, gdy zostanie wybrana opcja numer jeden. Ilość zużywanych zasobów sprawia, że obsługa KODI nie jest problemem, gdy wykorzystamy starsze wersje "maliny".
Wróć do spisu treściKonfiguracja i użytkowanie KODI
Po instalacji systemu pierwszym ekranem na który powinniśmy się udać są ustawienia sieci (wybieramy kolejno Ustawienia —> O systemie —> Sieć). Odczytujemy adres IP urządzenia. Tu mała uwaga, warto zadbać o to, aby KODI w sieci było dostępne pod stałym niezmiennym adresem IP, to dla naszej wygody, bo będziemy z nim łączyć się wiele razy. Możemy wykonać to dwojako – przypisujemy urządzeniu ręcznie adres IP (wraz z pozostałymi adresami) lub w routerze, w opcjach serwera DHCP, wykonujemy rezerwację (łączymy adres MAC KODI z ustalonym adresem IP). Od tej pory nasz serwer multimedialny nie zmieni przydzielonego mu adresu IP.
Jeśli chcemy zmienić typ połączenia np. z przewodowego na Wi-Fi lub przypisać ręcznie adresy IP należy wybrać LibreELEC a następnie Połączenia. Z listy dostępnych połączeń wybieramy te, które nas interesuje a następnie Edytuj.
Jeśli nie będą widoczne połączenia bezprzewodowe należy udać się na kartę Sieć i sprawdzić czy włączona jest opcja Aktywne w sekcji Sieć bezprzewodowa.
Znając adres IP możemy bezpośrednio połączyć się z KODI i na użytym nośniku danych zacząć zapisywać pliki multimedialne. Struktura katalogów jest na tyle oczywista, że nie jest problemem, gdzie jakie pliki powinny zostać umieszczone (zdjęcia do katalogu Pictures, pliki video do Videos itd.).
Bezpośredni dostęp do systemu plików KODI jest możliwy dzięki aktywacji (kreator pierwszego uruchomienia) opcji Samba. Gdy tego nie zrobiliśmy na starcie stosowne ustawienie znajdziesz na karcie Usługi po wyborze z ekranu startowego kafelka LibreElec.
Połączenie SSH, Bluetooth. Jak włączyć?
Powracamy do rady związanej z dźwiękiem aby jego źródłem był port analogowy w Ustawieniach systemu na karcie Dźwięk należy wybrać Headphones.
Organizacja mediów polega na przypisaniu ich do wspólnej biblioteki. Pliki pochodzące z wielu źródeł są dostępne w wspólnej lokalizacji. Określenie źródła można wykonać na ekranie po wyświetleniu danej biblioteki – należy kliknąć w przycisk Przejdź do przeglądarki plików lub Ustawienia —> Media —> Biblioteka —> Nazwa źródła, a następnie Dodaj źródło. Źródłem może być katalog na dysku lokalnym, ale również udostępniony zasób sieciowy np. katalog mediów znajdujący się na NAS.
Następnym krokiem jest określenie zawartości. Klikamy na źródle prawym przyciskiem myszy i z menu wybieramy opcję Zmień typ zawartości w pozycji Folder zawiera określamy typ mediów. Poniżej znajdują się ustawienia dodatkowe takie jak: preferowany język, pobieranie miniatur, ocena itd.
Po określeniu źródła dostęp do danej pozycji możliwy jest poprzez bibliotekę.
Katalog wspieranych przez KODI mediów jest bardzo szeroki:
Pliki video: AVI, MPEG, WMV, ASF, FLV, MKV/MKA (Matroska), QuickTime, MP4, M4A, AAC, NUT, Ogg, OGM, RealMedia RAM/RM/RV/RA/RMVB, 3gp, VIVO, PVA, NUV, NSV, NSA, FLI, FLC, DVR-MS, WTV, TRP and F4V.
Pliki audio: MIDI, AIFF, WAV/WAVE, AIFF, MP2, MP3, AAC, AACplus (AAC+), Vorbis, AC3, DTS, ALAC, AMR, FLAC, Monkey's Audio (APE), RealAudio, SHN, WavPack, MPC/Musepack/Mpeg+, Shorten, Speex, WMA, IT, S3M, MOD (Amiga Module), XM, NSF (NES Sound Format), SPC (SNES), GYM (Genesis), SID (Commodore 64), Adlib, YM (Atari ST), ADPCM (Nintendo GameCube), CDDA.
Obrazy: BMP, JPEG, GIF, PNG, TIFF, MNG, ICO, PCX, Targa/TGA and WebP
Pliki lektora: AQTitle, ASS/SSA, CC, JACOsub, MicroDVD, MPsub, OGM, PJS, RT, SMI, SRT, SUB, VOBsub, VPlayer
Metadane: APEv1, APEv2, ID3 (ID3v1 and ID3v2), ID666 and Vorbis, Exif, IPTC (including GeoTagging)
A to nie wszystko, bo KODI dodatkowo potrafi odtwarzać media z nośników Blu-ray Disc, CDs, DVDs, DVD-Video, Video CDs (VCD/SVCD/XVCD), Audio-CD (CDDA). To wszystko możliwe jest po podpięciu zewnętrznego napędy Blu-ray/DVD. Media można również odtworzyć bezpośrednio z pendrive bądź zewnętrznego dysku twardego.
Ale to nadal nie wszystko, bo funkcjonalność KODI może być zwiększona poprzez instalację rozszerzeń. A tych jest naprawdę sporo. Wszystkie one zostały przypisane do odpowiednich kategorii i tak np. mamy rozszerzenia klientów telewizji, dodatkowe kodeki, obsługa i wiele innych.
KODI i YouTube
Do tych najpopularniejszych rozszerzeń należą te, które pozwalają na dostęp do YouTube bezpośrednio z interfejsu KODI. Rozszerzenie zainstalujemy po wybraniu Dodatki —> zainstaluj z repozyterium —> wszystkie repozytora. Alternatywą jest kliknięcie na ikonę Szukaj i wybranie z menu opcji Szukaj w serwisie YouTube, gdy system nie znajdzie dodatku zaproponuje jego instalację.
Po pobraniu dodatku i jego konfiguracji (określeniu jakości wyświetlania filmów, napisów oraz języka) po wpisaniu danej frazy zostanie wyświetlona lista znalezionych filmów. Wystarczy wybrać ten interesujący, aby rozpocząć jego oglądanie.
Bardzo fajnym dodatkiem jest Pogoda, który będzie wyświetlał prognozę dla zdefiniowanego obszaru.
Wróć do spisu treściPrognoza pogody w KODI
Po wyborze z menu pozycji Pogoda, system przeniesie nas do okna instalacji rozszerzenia. Możemy wskazać interesujący nas serwis pogodowy (ja użyłem Gismeteo).
Dodatek zostanie zainstalowany. Po jego uruchomieniu należy określić lokalizacje. Jeśli nie zadziała opcja Current Location tzn. lokalizacja będzie błędna (ustalana na podstawie ISP) definiujemy ją ręcznie.
Informacje pogodowe są wyświetlane w głównym oknie systemu.
Netflix i inne dodatki w KODI
KODI pozwala również instalować dodatki ze źródeł zewnętrznych jest np. rozszerzenie pozwalające na dostęp do Netflix. Ale są to rozwiązania tworzone przez osoby trzecie i instalacja tego typu narzędzi wiąże się z ryzykiem. Bo to trochę tak jakbyśmy na telefonie z Androidem instalowali oprogramowanie spoza oficjalnego sklepu. Nigdy do końca nie wiemy, jakie są prawdziwe intencje autora programu i czy przypadkiem nie wystawiamy się na niebezpieczeństwo.
Wróć do spisu treściSterowanie za pomocą smartfona
Na koniec pozostawiam "wisienkę". Centrum można sterować z poziomu telefonu za pomocą aplikacji Kore. Jest to oficjalne narzędzie. Aby użyć aplikacji należy na to pozwolić – uaktywniamy opcję Zezwalaj na zdalne sterowanie przez HTTP (określamy nazwę użytkownika oraz hasło) oraz włączamy ustawienie Zezwalaj zdalnym programom na sterowanie aplikacją.
Teraz należy udać się do sklepu Google Play z aplikacjami i pobrać Kore. Podczas pierwszego uruchomienia aplikacja wykryje odtwarzacz i się z nim połączy. Jeśli tak się nie stanie, parametry połączenia ustalamy sami. Tak też się stało w moim przypadku a wszystkiemu winnym były ustawienia sieci – mój router klientom Wi-Fi przyznaje adresy IP z innej puli niż przewodowym (inna podsieć) i dlatego smartfon nie odnalazł odtwarzacza. Ale po korekcie ustawień wszystko zadziałało. Aplikacja połączyła się z centrum.
Aktywując protokół HTTP zyskaliśmy jeszcze jedną możliwość, możemy KODI sterować za pomocą przeglądarki. Wystarczy tylko w pasku adresu wpisać adres urządzenia (nie zapomnij dodać numeru portu np. 192.168.88.15:8080).
KODI jest bardzo wdzięcznym systemem, są pewne niedoróbki (np. czasem film się nie włączy) ale jako całość wszystko działa bardzo sprawnie. Dzięki KODI połączymy nasze cyfrowe zbiory a dostęp do nich będzie możliwy z poziomu jednego systemu. To największa zaleta tego rozwiązania.
