Recenzja ksi��ki: Leksykon zabytk�w architektury Mazowsza i Podlasia

Recenzuje: SiM

Czy w dobie wszechobecnego internetu jest jeszcze sens wydawania ró�nego rodzaju leksykonów? Jest, pod warunkiem, �e zawieraj� one informacje rzetelne i naprawd� obszerne, oraz �e wzbogacone zostaj� mnogo�ci� pi�knych, du�ych i barwnych fotografii wykonanych przez profesjonalistów. Niestety, cho� rzetelno�ci informacji zawartych w „Leksykonie zabytków architektury Mazowsza i Podlasia” nie mo�na nic zarzuci�, to s� one czasem zbyt skrótowe, a uzupe�niaj�ce je zdj�cia pozostawiaj� miejscami wiele do �yczenia. Dlatego publikacja Jacka �abickiego to pozycja ciekawa, lecz do najbardziej udanych w ofercie Wydawnictwa Arkady ona nie nale�y.  

Uk�ad hase�, jak to w leksykonie, jest alfabetyczny. �abicki jednak zastosowa� dalej klucz geograficzny – zabytków w publikacji szuka� musimy wed�ug miasta, w którym si� one znajduj�. W pierwszej cz�ci ksi��ki odnajdujemy miejscowo�ci le��ce w województwie mazowieckim, w drugiej za� zapoznamy si� z zabytkami Podlasia.

Co wydaje si� do�� naturalne, im wi�ksze jest miasto, tym wi�cej miejsca po�wi�ca mu autor. Rzadko tylko zdarza si�, �e szczególnie ciekawe obiekty omówione zostaj� bardzo obszernie. Najwi�cej miejsca w ksi��ce po�wi�cono oczywi�cie Warszawie, ale wraz z autorem odwiedzimy tak�e Tarczyn i Choroszcz, Nowogród i �yrardów, Sejny i Sierpc… Si�� rzeczy, dominuj� w publikacji �abickiego ko�cio�y, dworki i pa�ace, rzadziej autor wspomina o cmentarzach czy pomnikach. Jak wskazuje tytu�, �abicki skupia si� bowiem na architekturze. Skrótowo prezentuje histori� danego miasta i wskazuje, kto by� architektem konkretnych zabytków.

I tu pojawia si� pewien problem. W niektórych przypadkach autor prezentuje rzeczywi�cie histori� danego zabytku, o mie�cie wspominaj�c skrótowo. Zdarza si� jednak, �e niemal ca�� notk� zajmuje opis miasta i �abicki tylko wspomina, �e znale�� w nim mo�na jaki� ciekawy budynek. Z jednej strony chce autor wyczerpa� temat, z drugiej jednak – ma �wiadomo�� tego, �e obj�to�� ksi��ki nieco go ogranicza, st�d musi dba� o skrótowo��. Bywa wi�c, �e je�li porównamy informacje zawarte w ksi��ce �abickiego z informacjami dost�pnymi w internecie… informacje sieciowe oka�� si� bardziej wyczerpuj�ce.

Kolejny problem to wybór zawartych w ksi��ce fotografii. Owszem, znale�� tu mo�na kilka prawdziwych pere�ek, dominuj� jednak zdj�cia co najwy�ej przeci�tne. Z�a kompozycja, niezbyt korzystny dla zabytku k�t, przeci�tne nasycenie barw – to najcz�stsze b��dy pope�niane przez fotografów, którzy zamie�cili swe zdj�cia w publikacji �abickiego. O wiele ciekawszym uzupe�nieniem leksykonu wydaj� si� rzuty zabytkowych obiektów architektonicznych, podczas ogl�dania których mo�na równie� prze�ledzi� etapy rozbudowy.

„Leksykon zabytków architektury Mazowsza i Podlasia” to wi�c publikacja, która pozwoli uzyska� wst�pny i bardzo ogólny obraz architektury tych regionów osobom, które w badaniach naukowych czy pracy zawodowej zajmuj� si� histori� lub architektur� w�a�nie. To ksi��ka przygotowana do�� starannie, lecz niepozbawiona b��dów. Natomiast warto pami�ta� o tym, �e nie jest to typowy przewodnik czy nawet kompendium informacji przydatnych turystom lub osobom chc�cym w wolnej chwili zwiedzi� najciekawsze miejscowo�ci Mazowsza i Podlasia – tych szuka� trzeba w innych publikacjach.