Bia�e p�atki, z�oty �rodek. Historie rodzinne
Pawe� Piotr Reszka

"Bia�e p�atki, z�oty �rodek. Historie rodzinne." Pawe� Piotr Reszka
Zbi�r reporta�y publikowanych w Du�ym Formacie i Gazecie Wyborczej z kilku ostatnich lat. Mocne historie , kt�re bardzo poruszaj�, wywo�uj� tak bardzo du�o r�nych skrajnych emocji,od z�o�ci,po w�ciek�o�� czy niemoc i bezsilno��. Tym bardziej trudno si� to czyta, �e s� to opowie�ci z ,, naszego podw�rka,, ,czyli nasze rodzime strachy z szafy czy piwnicy, kt�re potrafi� wyle�� z ciemno�ci i bole�nie nas ugry�� w ty�ek. Nie mo�na o tych historiach zapomnie�, nie da si� od�o�y� ksi��ki na p�k� i zapomnie�, emocji si� nie da od�o�y� bo te reporta�e to przede wszystkim emocje. Pawe� Piotr Reszka w tych wywiadach pokazuje �wiat jaki jest, bez kolorowania i owijania w bawe�n�, aby upadek nie by� bolesny, pokazuje nam samo z�o i czeka co my z tym z�em zrobimy. Ja mia�am �zy w oczach, przekle�stwa na ustach a niekiedy siedzia�am i nie potrafi�am przewr�ci� kolejnej strony. Wysz�am poturbowana jak po wypadku,i okaleczona emocjonalnie.
Ale czy by�o warto przeczyta� te reporta�e? Tak! Czasem trzeba nam zimnego kub�a wylanego na g�ow�, aby przystan��, przesta� biec w pogoni, zastanowi� si� nad krucho�ci� �ycia. Takiej dawki emocji nie dosta�am ju� dawno, ju� dawno �adna ksi��ka mnie tak nie sponiewiera�a emocjonalnie.
Mimo wszystko a mo�e w�a�nie dlatego serdecznie Wam polecam t� lektur�.

Dzi� o zbiorze reporta�y, kt�ry zrobi� na mnie wielkie wra�enie… „Bia�e p�atki, z�oty �rodek. Historie rodzinne” autorstwa Paw�a Piotra Reszki od @wydawnictwo Agora.

Zbi�r reporta�y ukazuje �wiat wype�niony zaniechaniami, zbrodniami ludzi zwyczajnych, brakiem uwa�no�ci na drugiego cz�owieka… �wiat kaleki systemowo, rodzinnie… ludzko.

XXI wiek

- zag�odzone przez rodzic�w dziecko

- wyp�dzanie z�ego ducha za pomoc� egzorcyzm�w

- gimnazjalista, kt�ry si� powiesi� „najprawdopodobniej z g�odu”

To bolesna lektura, kt�ra uwiera, kt�rej nie mog�am przeczyta� w jeden wiecz�r. Z ka�d� stron� narasta�o zdziwienie, oburzenie, przera�enie… a w g�owie pi�trzy�y si� pytania: Dlaczego si� tak sta�o? Kto ponosi win�? Gdzie byli bliscy? Dlaczego oprawca otrzyma� taki (nieprzystaj�cy do zbrodni) wyrok? Gdzie by�y organy, kt�rych g��wnym celem winno by� otoczenie opiek� potrzebuj�cych? Dlaczego s�siedzi odwracali wzrok?

Patologia… ale taka cicha, taka po cichu oplataj�ca ludzi, stopniowo doprowadzaj�ca do tragedii. W wielu przypadkach… mo�na by�o powstrzyma� oprawc�w, otoczy� wsparciem ofiary, wesprze� niewydolnych wychowawczo rodzic�w.

Jednak znajdziemy w tym przera�aj�cym obrazie ludzkiej znieczulicy tak�e prawdziwie dobrych ludzi, kt�rzy codziennie mierz� si� z trudno�ciami i samotnie im stawiaj� czo�a. Walcz� samotnie (bo nie mog� liczy� na wsparcie) o przysz�o��, o bliskich… o cz�owiecze�stwo.

Gor�co polecam lektur� zbioru „Bia�e p�atki, z�oty �rodek. Historie rodzinne”

Funkcjonariusze bagatelizuj� spraw� znikni�cia nastolatka i wi�cej m�wi� ni� faktycznie robi�. Rodzice g�odz� swoj� niepe�nosprawn� c�rk�, a w domu panuje taki ba�agan, �e po dziecku chodz� robaki. Choroba psychiczna dla rodziny staje si� oznak� op�tania. Oszu�ci wy�udzaj� pieni�dze od starszych os�b.

�

Pawe� Piotr Reszka szokuje. Oddaje g�os ofiarom, przest�pcom, �wiadkom i specjalistom, a oceny post�powa� trudno u niego szuka�. Pr�buje obiektywnie podej�� do spraw, o kt�rych zdecydowa� si� napisa� i skupia si� na cudzych s�owach, kt�re uda�o mu si� zebra�. Dzi�ki temu ca�o�� jeszcze mocniej uderza i zdaje si� by� jeszcze nam bli�a. W swoich kr�tkich reporta�ach, kt�re wcze�niej ukazywa�y si� w ,,Du�ym Formacie" oraz ,,Gazecie Wyborczej", m�wi o sprawach, kt�re czytalnika gniot� i dusz�. System zawodzi, rodzina nie zawsze daje bezpiecze�stwo, s�siedzi odwracaj� oczy. Ludzie ze swoimi problemami zostaj� sami, a dzieci nie wiedz�, czym jest szcz�liwe dzieci�stwo.

�

Reszka w tym zbiorze reporta�y ukazuje wiele oblicz ludzkiej zgnilizny i oboj�tno��. Ka�dy kolejny tekst budzi wiele emocji i nie potrafi� ich oceni�. Wiem tyle, �e tego autora chc� czyta�. Bo potrafi z wyj�tkow� wra�liwo�ci� pisa� o ludziach. Bo nie boi si� temat�w trudnych i stara si� nikogo nie ocenia�.

�

Wiadomo, by�y teksty lepsze i gorsze, ale ca�o�� jest intryguj�cym kawa�kiem dobrej roboty.

�

Niekt�re z reporta�y w zbiorze nominowano do nagrody Grand Press.

Dom wi�kszo�ci z nas kojarzy si� z czym� mi�ym. Cz�sto, kiedy ju� ,,wyfruwamy" z rodzinnego gniazda z rozrzewnieniem wspominamy jak grali�my z rodzicami w plansz�wki, tata uczy� nas je�dzi� na rowerze, po przyj�ciu ze szko�y czeka�a na nas zupa pomidorowa, czy wsp�lnie ogl�dali�my ulubione seriale. Niestety, to co dla nas jest zwyczajne, normalne dla niekt�rych ludzi jest czym� w rodzaju mitu o Arkadii. W�r�d nas �yj� osoby, kt�re, b�d�c naznaczone dosadn� i brutaln� etykiet� ,,patologia", bytuj� na marginesie �ycia spo�ecznego. To ludzie kt�rych unikamy, a je�li dowiemy si�, �e w ich �yciu dosz�o do tragicznych wypadk�w, kwitujemy t� wiadomo�� s�owami: ,,czego mo�na si� by�o po nich spodziewa�", ,,to by�o do przewidzenia". Nikt z nas nie b�dzie docieka� jakie wydarzenia doprowadzi�y do nieszcz�cia, i czy mo�na by�o mu zapobiec. Patologia, to patologia. Tymczasem Pawe� Reszke w swojej ksi��ce ,,Bia�e p�atki, z�oty �rodek. Historie rodzinne" g�os oddaje w�a�nie tym ludziom, kt�rych my skre�lili�my i od kt�rych si� odseparowali�my.
Napisane przez autora reporta�e oparte s� na podstawie akt s�dowych, zezna� i opowie�ci samych sprawc�w, ich ofiar, czy �wiadk�w, s�siad�w, znajomych, rodziny. Poznajemy tu historie matek-dzieciob�jczy�, alkoholik�w, kt�rzy z ka�dym kolejnym wypitym kieliszkiem tracili kontakt z rzeczywisto�ci� i zatracali si� w oparach pijackiego szale�stwa, �on i dzieci, kt�re latami by�y maltretowane, poni�ane, czy g�odzone. Przeczytamy wypowiedzi policjant�w, pracownik�w opieki spo�ecznej, os�b, kt�re teoretycznie powinny pomaga� i wspiera� m. in. ofiary przemocy domowej, a bardzo cz�sto traktowa�y je przedmiotowo chowaj�c brak empatii za kurtyn� wi���cych im r�ce przepis�w.

Czytaj�c te reporta�e cz�sto zastanawia�am si� jak do takich sytuacji mog�o doj��. Czy win� za te tragedie mo�emy obarcza� tylko "domowych kat�w" i przedstawicieli instytucji, kt�re cz�sto tylko w teorii pomagaj� s�abszym i pokrzywdzony?
A mo�e my, przez to, �e tak ochoczo pr�bujemy nie widzie� pewnych sytuacji, r�wnie� do�o�yli�my swoj� cegie�k� chocia�by do samob�jczej �mierci ch�opca, kt�ry od lat g�odowa�, bo matka wszystkie pieni�dze wydawa�a na alkohol, lub pozbawionej �rodk�w do �ycia dzieciob�jczyni, kt�rej m��, postrzegany jako ,,zaradny cz�owiek", cieszy� si�, �e on zawsze ma got�wk� w portfelu.
Si�� zgromadzonych w ksi��ce reporta�y jest postawa samego autora, kt�ry nie ocenia, a jedynie relacjonuje i przedstawia fakty. A my czytaj�c czujemy, jak opisywane historie uwieraj� nas, cz�sto obna�aj�c nasz konformizm i brak zrozumienia dla drugiego cz�owieka, wczucia si� w jego sytuacj�, niezale�nie od tego jak daleka by ona by�a od naszego systemu warto�ci.
My�l�, �e zgodzicie si� ze mn�, �e dobre reporta�e, takie jak zgromadzone w tej ksi��ce, potrafi� wgry�� si� w nasze umys�y, serca i zmusi� nas do otwarcia oczu na otaczaj�c� nas rzeczywisto��. W tym wypadku na prawd�, kt�ra m�wi, �e w XXI wieku wci�� nie potrafimy zadba� o najs�abszych, dzieci, kobiety, osoby starsze, kt�re po cichu cierpi� zamkni�te w swoich domach niczym w wi�zieniach.

Wstrz�saj�ca? Oczywi�cie. Czy co� zmieni? Niestety nie. W kraju, w którym d��y si� do wypowiedzeniem konwencji antyprzemocowej, bo przecie� nie jest nam potrzebna. Przecie� u nas �wi�ta Rodzina, do której wtr�ca� si� nie mo�na. A przepraszam. Jedna instytucja mo�e - ko�ció� katolicki. J�draszewski g�osi, �e zamiast do psychologa trzeba do spowiedzi, a kobiety maj� nie�� swój krzy�. I tak dzia�a to chore pa�stwo, które �ycie kobiet odda�o klechom. To ksi��ka o opresyjnym systemie patriarchalnym, który zakazuje nowoczesnej edukacji (i b�dzie jeszcze gorzej po pismach JP2). To ksi��ka o ludzkiej oboj�tno�ci. Bo niewa�na troska o drugiego cz�owieka, wa�ne �eby pój�� do ko�cio�a i odb�bni� na pokaz ró�ne rytua�y, których si� nie rozumie. I mo�na napisa� jeszcze dziesi�tki takich reporta�y. I nic to nie zmieni.