Jaros�aw Iwaszkiewicz

Jaros�aw Iwaszkiewicz - biografia, �ycie i tw�rczo��

Jarosław Iwaszkiewicz urodził się 20 lutego 1894 r. w Kalniku na Ukrainie. Na chrzcie nadano mu wprawdzie imię Leon, ale rodzice zaczęli mówić na niego od dzieciństwa Jarosław – i tak już zostało. Gdy miał osiem lat, umarł jego ojciec. Matka przeniosła się z dziećmi do Warszawy. Jednak nie zagrzali tam długo miejsca – w 1904 r. przeprowadzili się do Elizawetgradu na Ukrainie. W tym samym roku Iwaszkiewicz zaczął naukę w gimnazjum.

Jarosław Iwaszkiewicz - młodość

Mija pięć lat. Jest rok 1909. Znowu zastajemy rodzinę Iwaszkiewiczów w innym miejscu. Tym razem zamieszkali w Kijowie. Jarosław poznał w tym czasie Karola Szymanowskiego i zostali przyjaciółmi. Dwa lata później pisarz, który sam był jeszcze uczniem, dostał pracę nauczyciela domowego w Byszewach pod Łodzią. W 1912 r. zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Kijowie. Był także słuchaczem szkoły muzycznej i konserwatorium kijowskiego. Studia ukończył w 1918 r. W czasie ich trwania, w r. 1915, zadebiutował w kijowskim czasopiśmie "Pióro" wierszem "Lilith". Rok później dostał pracę w kijowskim teatrze Stanisław Wysockiej.

Iwaszkiewicz i „Skamander"

Rok 1918 jest dla niego bogaty w wydarzenia. Wiosną wstąpił do III Korpusu Polskiego. Latem rozpoczął artystyczną współpracę z Szymanowskim. W październiku przyjechał do Warszawy. Tam wraz z innymi poetami grupy poetyckiej "Skamander" 29 listopada wziął udział w pierwszym wieczorze poetyckim w "Kawiarni pod Pikadorem". W czasopiśmie grupy, "Pro Arte et Studio",  drukował "Oktostychy". Rok później zostały one wydane w formie książkowej (inne publikacje książkowe pisarza wymienię w bibliografii). W 1920 r. podjął pracę w "Kurierze Polskim" (do r. 1923). W tymże roku został sekretarzem zarządu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz wstąpił do wojska (jego kompania jednak nie brała bezpośredniego udziału w walkach). Dwa lata później, 12 września 1922 r., wziął ślub z Anną Lilpop. W 1923 r. dostał posadę sekretarza marszałka sejmu Macieja Rataja, natomiast w 1924 r. rozpoczął współpracę z "Wiadomościami Literackimi" i został szczęśliwym ojcem (córeczka Maria). Następny rok był dla niego również bogaty w doświadczenia. Wyjechał na półroczne stypendium do Paryża. Tam wziął udział w kongresie PEN Clubów. Podjął próbę studiów w Szkole Języków Wschodnich. Dostał Nagrodę Wydawców za "Hilarego syna buchaltera", wydał też kolejne dwie pozycje ("Księżyc wschodzi" i "Kasydy zakończone siedmioma wierszami"). W 1926 r. wziął udział w Kongresie Unii Intelektualnej w Wiedniu. Przebywał także w Berlinie i Paryżu. Rok później umarła jego matka. Zaczął też pracę w Wydziale Prasowym MSZ, został kierownikiem referatu propagandy sztuki. Funkcję tę sprawował przez pięć lat.

Jarosław Iwaszkiewicz, Stawisko

Następny, 1928, rok przynosi inne emocje. W poprzednim był smutek śmierci matki. W tym przyszła radość narodzin - zawitała na ten świat druga córka- Teresa. Pisarz z rodziną zamieszkał w nowym domu, który nazwał Stawiskiem. W 1932 r. wyjechał do Kopenhagi jako sekretarz poselstwa Rzeczpospolitej Polskiej. Funkcję tę pełnił do 1935 r, po czym został oddelegowany w podobnej roli do Brukseli.

W 1939 r. pisarz wrócił do Stawiska. Tam zastaje go wojna. Do 1944 r. spędzał czas w tym właśnie miejscu jako Leon Iwaszkiewicz, właściciel firmy ogrodniczej Stawisko. Z ramienia Rządu RP w Londynie zajął się działalnością socjalną wśród artystów. Podczas Powstania Warszawskiego zginęła jego siostra. Po Powstaniu jego dom stał się przystanią dla licznych uchodźców.

Redaktor Iwaszkiewicz

Po zakończeniu wojny Iwaszkiewicz został redaktorem naczelnym "Życia Literackiego". Objął też na cztery lata kierownictwo literackie Teatru Polskiego w Warszawie. W 1947 r. zaczął redagować kolejne czasopismo- "Nowiny Literackie". W latach 1949- 1956 piastował stanowisko wiceprezesa Związku Literatów Polskich. W międzyczasie, w 1953 r. otrzymał funkcję przewodniczącego Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju. Wiązało się to z koniecznością odbywania licznych oficjalnych podróży (na co Iwaszkiewicz, oczywiście, nie narzekał - zawsze lubił poznawać nowe miejsca). W 1954 r. przewodniczył delegacji pisarzy polskich na II Zjazd Pisarzy Radzieckich. Wygłosił wtedy przemówienie, w którym wyraźnie podkreślał odrębność literatury polskiej. Rok później przejął po Adamie Ważyku stanowisko redaktora naczelnego "Twórczości" i pracował tam aż do śmierci. Również do końca życia, ale od r. 1959, był prezesem zarządu głównego Związku Literatów Polskich. Kolejne lata upływały mu pod znakiem licznych publikacji. W 1979 r. w uznaniu zasług dla literatury zostaje doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym samym roku przeżył tragedię - dzień przed Wigilią umarła jego żona. Pisarz szybko podążył w jej ślady. Zmarł bowiem 2 marca 1980 r.

Kalina Beluch

Jarosław Iwaszkiewisz - bibliografia:

1919 Oktostychy
1920 Zenobia Palmura
1921 Legendy i Demeter
1921 Siedem bogatych miast nieśmiertelnego Kościeja
1922 Dionizje
1923 Hilary syn buchaltera
1923 Wieczór u Abdona
1924 Złodziej idealny
1925 Księżyc wschodzi
1925 Kasydy zakończone siedmioma wierszami
1926 Pejzaże sentymentalne
1927 Kochankowie z Marony
1929 Księga dni i księga nocy
1930 Zmowa mężczyzn
1931 Powrót do Europy
19333 Lato 1932
1933 Panny z Wilka
1934 Czerwone tarcze
1936 Młyn nad Utratą
1937 Lato w Nohant
1938 Pasje błędomierskie
1938 Inne życie
1939 Maskarada
1945 Zbiór opowiadań Bitwa na równinie Sedgemoor, Kongres we Florencji, Matka Joanna od Aniołów, Gospodarstwo, Stara cegielnia
1945 Ciemne ścieżki
1945 Plejady
1945 Książka o Sycylii
1946 Młyn nad Lutynią
1946 Nowa miłość i inne opowiadania
1946 Wiersze wybrane
1947 Nowele włoskie
1947 Spotkania z Szymanowskim
1947 Światła małego miasta
1948 Ody olimpijskie
1949 Chopin
1951 Jan Sebastian Bach
1951 Odbudowa Błędomierza
1952 Wycieczka do Sandomierza
1952 Dziewczyna i gołębie
1954 Listy z podróży do Ameryki Południowej
1954 Opowieści zasłyszane
1954 Ucieczka Felka Okonia
1955 Warkocz jesieni
1956 Sława i chwała (tom 1)
1957 Ciemne ścieżki
1957 Książka moich wspomnień
1958 Sława i chwała (tom 2)
1959 Gawęda o książkach i czytelnikach
1959 Wesele Pana Balzaca
1960 Tatarak i inne opowiadania
1961 Rozmowy o książkach
1962 Gniazdo łabędzi
1962 Sława i chwała (tom 3)
1967 Krągły rok
1967 Kosmogonia
1967 Róża
1968 O psach, kotach i diabłach
1968 Rozmowy o książkach (cz. 2)
1970 Xenie i elegie
1971 Książki i ludzie
1971 Ludzie i książki
1974 Sny. Ogrody. Serenite
1974 Śpiewnik włoski
1976 Album tatrzańskie
1976 Noc czerwcowa, Zarudzie, Heydenreich
1976 Petersburg
1977 Mapa pogody
1977 Szkice o literaturze skandynawskiej
1977 Podróże do Polski
1977 Podróże do Włoch
1978 Tano
1979 Listy do Felicji