Jump to ratings and reviews
Rate this book

Zrób sobie raj

Rate this book
Poprzednia książka Mariusza Szczygła o Czechach – „Gottland” – została przełożona na dziesięć języków, zdobyła w Brukseli nagrodę dla najlepszej europejskiej książki roku, w Polsce otrzymała pięć nagród, z Nike Czytelników na czele, a dziennik „Le Figaro” napisał: „To nie jest książka, to klejnot”.
W przeciwieństwie do „Gottlandu”, który opowiadał o Czechach między rokiem 1882 a 2003, „Zrób sobie raj” jest książką przede wszystkim o Czechach współczesnych. To opowieść o narodzie, który stworzył sobie kulturę jako antydepresant. Jeśli – jak twierdzi Michel Houellebecq – nasze czasy najlepiej charakteryzuje słowo „posępność”, to Czesi w interpretacji Szczygła są społeczeństwem, które tę posępność umie imponująco usunąć z pola widzenia.
„Zrób sobie raj” jest opowieścią o tym, co zafascynowało autora w czeskiej kulturze. W kulturze radości smutku. Śmiech jest tu pokazany jako maska tragicznej bezradności. Reportera Szczygła najbardziej fascynują Czesi, którzy nie wierzą w Boga. „Jak się państwu żyje bez Boga?” – to pytanie, czasem wyrażone wprost, a czasem ukryte, jest refrenem tej książki, łączącej osobisty pamiętnik z esejem, felietonem i reportażem.
„Jeśli to nie jest zmyślone, to mogło zdarzyć się tylko w Czechach” – pisze Mariusz Szczygieł. „Zrób sobie raj” może być też czytany jako kolekcja takich przypadków.

292 pages, Paperback

First published October 20, 2010

About the author

Mariusz Szczygieł

33 books533 followers
Mariusz Adam Szczygieł is a Polish journalist and writer.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
904 (35%)
4 stars
1,139 (45%)
3 stars
407 (16%)
2 stars
62 (2%)
1 star
12 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 137 reviews
Profile Image for Mateusz.
17 reviews4 followers
September 27, 2012
Neighbours don't get much more dissimilar than Poles and Czechs. Despite being closest geographical neighbours, with historical connections stretching a thousand years into the past, and with a shared memory of a 20th century dominated by Nazi and Communist oppression, if an outsider were to look at the two nations he could be excused for thinking they inhabit different planets.

The former specialise in vodka, the latter in beer. The former are fervently religious (for modern European standards at least), the latter ardently atheist (for modern European standards at least). The former live to remember their past, the latter to indulge in the present. The former suffer from a persistant 'chosen nation' complex, the latter try, perhaps a little suspiciously too hard, to prove how down-to-earth they are. To onlookers the spirit of the former might appear closest to a Greek tragedy, while that of the latter to a, well, Czech comedy.

Mariusz Szczygiel's book is a fascinating glimpse across the neighbourly fence, a collection of essays by a Pole fascinated by the lands to Poland's south-west. Part love declaration, and part psychoanalysis of the often overlooked darker depths of the Czech collective consciousness, it is a mesmerising and frequently hysterically funny read (see Szczygiel's insight into the insistence of Czech distributors dto advertise any given play or film as a comedy, even if they are marketing a violent Holocaust family drama).

The author at times puts his emphasis on the religious differences between the two countries, but he does not let this limit him or determine the scope of his book. What we get is an eye-opening collecion of essays and anegdotes showing how one people can evolve in history into two nations seemingly dispossesed of any palpable common characteristics.
Profile Image for Kinga.
493 reviews2,462 followers
September 3, 2021
Szczygieł, as is his habit, writes about Czechia. It’s actually surprising to me how little we in Poland know about Czechia and the Czechs, considering they are our neighbour and closest linguistic cousin (well, them and Slovaks). Of course, we do know more than your usual Western-European (not to mention a Northern-American), but still, I feel, it’s not enough.

To a certain segment of Polish people Czechia is made of stuff from our dreams; it’s the antithesis of everything we hate about Poland. Czechia is famous for being one of the most atheistic countries in the world (72% declare themselves as irreligious), which for some of us, living in the oppressing Catholicism of Poland sounds excellent.

The Czechs also seem to want to make everything funny, as if they are almost afraid of being serious for five minutes. I, too, try to make a joke of various things, the more serious they should be the better. This is something that I inherited from my father.

The Poles in general love to be serious. They love pathos and they love dying for their country. Polish patriotism is mostly toxic. It needs “memory and graves”. It needs misery and suffering, the more suffering, the better.

The Czechs again seem to be very easy going when it comes to their country and as Szczygieł mentions they seem to have the only anthem he found that doesn’t seem to talk about wars, enemies, and isn’t in any way a marching call. (Even Australia, who has a fairly benign anthem, calls for ‘advancement’ of their country). The Czech anthem just says that this is their home, and it’s beautiful. And that’s it.

My favourite quote from the book is this:
/This is a quote from one of the people the author interviewed./

“Oczywiście nie jestem jakąś antysemitką, czy coś podobnego, żeby nie lubić Polaków, ale Pan powie, dlaczego jak na świecie jest gdzieś dziura to ją wypełnią Polacy? Co to za naród? Dlaczego taki wędrujący? Ta Anglia, to przecież mówią, że tam już Polska jest. Czy to przyzwoite, że naród tak nie usiedzi spokojnie na miejscu?”

In my (poor) translation:

"So I’m not an anti-Semite or anyone that would dislike Polish people, but tell me, why is that if there is a hole anywhere in the world, the Poles would go and fill it out? What kind of nation is that? Why so nomadic? That England, they say, it’s basically Poland now. Is it decent for a nation to not know how to stay put?”

This is the end of my review, written for you in September 2021 in London, UK.

Profile Image for Mag.
392 reviews57 followers
February 23, 2011
Now that I’ve read Szczygiel’s collection of essays on Czech people, Make Yourself a Pradise, I must say, I like the Czechs- the self professed most atheist society in Europe. It doesn’t really matter that it’s not entirely true, Estonians and Swedes are. Yet, this is how they feel, and this is what they boast of.
Szczygiel devotes a lot of space to Czech atheism. He examines it with tangible and visible disbelief- he is Polish after all. What fascinates him is not only how the Czechs cope in daily life without God, but also lack of reverence shown to Czech priests and Christian icons- Christ having sex, no first page covers for Pope Ratzinger visiting the Czech Republic, life not religious in any way, not even in the way of burial.

He introduces us to an unbelievably colourful cast of Czech characters, who happen to be real people: philosophers, photographers, writers, sculptors, and through them introduces us to the Czech national character, so different from the character of the neighbouring Poland. Whereas the Czechs like to laugh and laugh at themselves, are easy going, unassuming, valiant yet easy, the Poles are awfully solemn and full of pathos.
Yes, they have their problems too. They are not very fond of the immigration from Asia, and they have their own contingent of skinheads, yet, citing after Szczygiel- in the Czech Republic 'pohoda' is most important. "Pohoda” - good mood, calm, sunny disposition, coziness of space, peaceful relationships. In short, do not be unpleasant.
“Pohoda” likes beer.
Profile Image for Filip Olšovský.
261 reviews22 followers
March 6, 2019
Snažil sa jeden Slovák celý svoj život slovami popísať, v čom som tí Česi takí iní, až nakoniec ten najlepší opis našiel v poľskej knihe.
205 reviews36 followers
September 1, 2017
(3.5 *, ale jednak za malo na 4, wiec skonczylo sie na ***... tak to jest, jak ma sie wygorowane oczekiwania wobec okreslonego pisarza ;))
Profile Image for Dušan Mrkvička.
22 reviews5 followers
September 28, 2016
I do not know what makes Mariusz Szczygieł such a celebrity in the Czech Republic. He is invited to talk shows, his books become best sellers, and whenever I have a chance to hear him speak, he sounds... reasonable. Somehow the topic he explores, which is why Czechs are the way they are, and also who they actually are, never seemed to interest me, and for this reason I have never read his famous Gottland (also because of the stupid title).

I came across Zrób sobie raj pretty much by accident. Tochman's Bóg zapłać, a book consisting of long, depressive but mostly touching magazine articles, left me with a feeling that there is a great strength in what seems to be a renaissance of exhaustive and well-written journalism. Szczygieł is said to be one of the same school, so it seemed like a good idea to pick one of his books to see if this is true. Unfortunately, I have picked the wrong book, as Zrób sobie raj is another book about Czechs, Gottland 2 if you like.

There is nothing wrong with that (well, I wouldn't pick the topic, but never mind). What is wrong, is that Zrób sobie raj seems like a book written for the sake of selling some copies while the Gottland hype is on. I found it hard to find a structure, but if there is one, it can be divided into two main topics:
1. Whom Czechs adore and why
2. How the hell are they able to live without God and not kill each other twice a day

Let's look at each of those separately, even though they are weirdly mixed throughout the book.

A collection of celebrities (sort of)

Firstly, how did he choose who to include? It feels that the author had some kind of list in his head, and then he included those whom he had persuaded for interview. The length of these texts vary greatly (the shortest being two pages long, while the longest stretches way over twenty pages I believe), the style is always different (somehow always conforming with the style of the particular celebrity - weird for Teige, vulgar for Bondy...) and the structure of the texts lacks consistence (even if this was a collection of magazine articles, which it as far as I know isn't, there is simply no bond at all).

But most importantly, I just fail at trying to understand why is he writing about these people? Why them? I doubt these are the most famous people in Czech Republic, or at least the Most important people in their respective field. Certainly the people are quite interesting to read about, but that is about it. It says nothing about Czechs and I feel quite ashamed knowing that people outside Czech Republic now think that all Czechs adore Halina Pawlowska.

No God, no morals

Probably less entertaining, but definitely more important part of the book is trying to answer the following question: How do Czechs live without God. Even though Szczygieł is trying really hard, Even though he gives so much space to opinions he obviously doesn't share (Catholicism is like communism etc.), I do not feel he came even close to the answer. The problem is that, despite spending so much time in the so-called most atheistic country in the world, he still didn't manage to step out of his Christian mindset and you can see it towards the end of this part, when he is, more than anything, defending religion.

I have to admit that the chapter about dying and burying people, and the approach towards death in general, is excellent and probably highlight of the book.

In search of national identity (if there was one)

The reason why I am so harsh about Szczygieł is not because I feel offended or think he had good idea but got lost along the way. What bothers me most is that I believe he is asking completely wrong question and he is trying to build a bridge in a place where there is neither river nor cliff. He is trying to understand what it is being Czech like and then explain in to Poles, but I do not think there is such a thing as Czechishness. In a country of ten million you probably get some specific aspects of human nature that are more common than outside the ten million, but these are negligible in comparison to the vast amount of differences these ten million people have. A random Czech is probably as different from another random Czech as he is different from a random Pole, or Slovak, or German.

Szczygieł is running around, trying to answer a question which doesn't exist. I just don't see the point.
Profile Image for Basia Bocian.
57 reviews79 followers
February 28, 2012
Mariusz Szczygieł nie próbuje nas zwodzić, nie ukrywa przed nami kim jest, coming outu dokonuje już w pierwszym rozdziale. Właśnie tak. Znany i lubiany dziennikarz, przyznaje się do bycia czechofilem. Co więcej, na fali szczerości, która takim coming outom zwykle towarzyszy, postanawia napisać książkę o swoim ulubionym kraju, "bez napinania się", nie koniecznie obiektywnie, możliwe, że chaotycznie.
Na swoją obronę ma jedynie myśl Oscara Wilda: "najbardziej nie lubimy ludzi, którzy mają takie same wady jak my", dlatego on lubi Czechów. Bo mają inne wady.
W "Zrób sobie raj" znajdziemy próbę analizy wszystkiego tego, co uważamy za czeskie: od sławnego kolektywnego ateizmu po, wydawałoby się, wiecznie Czechom towarzyszące poczucie humoru.
Dla mnie jednak, "Zrób sobie raj", to nie tylko książka o Czechach, ale także książka o nas, Polakach. Nie ma chyba narodu, który by był bardziej do Czechów niepodobny niż Polacy, "którzy na świat patrzą ze swoją wadą wrodzoną, bo w jednym oku siedzi nam etos, a w drugim patos". Polacy są jak negatyw Czechów (albo Czesi jak negatyw Polaków, jak kto woli), co innego nas cieszy, co innego jest dla nas najważniejsze. Ci, którzy mają dość kroczenia przez życie, w wiecznej gotowości oddania go za Boga i Ojczyznę, pociechy szukają u rubasznych Czechów, gdzie na ojczyznę można się spokojnie wysikać*, a papieża nazwać ludobójcą. Należy jednak uważać, bo na miejscu może okazać się, że Czesi też mają swoje wady. Tylko inne niż nasze.
I o tym właśnie jest ta książka. Albo i nie. "Może jest jeszcze o czymś, ale to już zostawiam Państwu".

* patrz http://www.mariuszszczygiel.com.pl/47... (David Černy sika na państwo czeskie)
** wszystkie cytaty - "Zrób sobie raj" Mariusz Szczygieł
Profile Image for Monika.
268 reviews26 followers
December 13, 2021
Jeżeli taki jest raj, to ja tego sobie nie zrobię.

Czechofilem też raczej nie zostanę, chociaż książka jest ciekawa.
Profile Image for Piotr.
Author 1 book
July 8, 2013
Po przeczytaniu (właściwie wysłuchaniu audiobooka) stwierdzam, że już dawno powinienem sięgnąć po książki Mariusza Szczygła. Zrób sobie raj jest jedną z niewielu pozycji, która rozbawiła mnie na tyle, że zdarzyło mi się parsknąć śmiechem, zwykły uśmiech bardzo długo nie schodził z mojej twarzy. Autor opisuje swoje kontakty z ludźmi sztuki z Czech (głownie) ale także ze zwyczajnymi mieszkańcami tego uroczego kraju. Występuje tu cała plejada ciekawych, krwistych postaci, pojawiają się również interesujące aspekty czeskiej kultury opisywane z perspektywy Polaka i Czechofila (jak sam określa siebie autor), szczególnie zainteresowała mnie kwestia czeskiego ateizmu oraz obrządków pogrzebowych jak również stosunku Czechów do śmierci. Okazuje się, że mimo tego, iż jestem wielkim fanem sztuki filmowej naszych południowych sąsiadów, jest wiele spraw, o których miałem dotychczas dość blade pojęcie. Książkę zdecydowanie polecam, a sama edycja audio w wersji czytanej przez autora dostarcza dodatkowych wrażeń związanych z emocjami pisarza, w którego głosie słychać niekłamaną sympatię do narodu Czeskiego. Acha i jeszcze jedno, mimo tego, że nie jestem zwolennikiem powtórnego czytania raz przeczytanych pozycji, już teraz wiem, że w tym wypadku na pewno stanie się inaczej.
Profile Image for Radek Gabinek.
438 reviews41 followers
September 4, 2016
Jak dobrze, że poznałem twórczość tak sympatycznego i pozytywnie nastawionego do świata człowieka, jakim jest Mariusz Szczygieł. Jego reportaże to jest ładunek tak energetyzujący, że człowiek nawet po najgorszym dniu, przy największej chandrze, która go dotknie potrafi zdobyć się na uśmiech ( i to najczęściej nie pojedynczy ) z dziką przyjemnością oddając się ich lekturze. Dziękuję Panie Mariuszu i sorry, że tak późno się na Panu poznałem :) Tak jak Wojciech Tochman potrafi mnie rozłożyć na łopatki emocjonalną bombą odnośnie krzywdy ludzkiej ( za co absolutnie żalu do niego nie mam, bo to też jest potrzebne ), tak Mariusz Szczygieł pomaga uwierzyć w człowieka i w jego pozytywną stronę. Tak jest również przy okazji książki "Zrób sobie raj ", którą każdemu serdecznie polecam.

Wizerunek Czechów w moich oczach do momentu kiedy sięgnąłem po tą książkę kształtował się tysiące kilometrów od prawdy. Od dzieciństwa wdrukowywano mi przekonania na temat tego narodu, które sugerowały jakoby byli oni sierotami, takimi chłopcami do bicia, bezpłciowi, infantylni wręcz. Kiedy sięgam do pierwszych wspomnień, to uruchamia mi się wizja "czeskiego metala", który chodzi w klapkach, ma dziwną fryzurę ( krótko z przodu, długo z tyłu), a do tego bardzo często twarz jego zdobi komiczny wąs. Jako młody chłopak często się naigrywałem z naszych sąsiadów z za miedzy i wcale nie byłem w tym odosobniony. Myślę, że większość Polaków robi sobie z Czechów najzwyczajniej w świecie "jaja". Dlaczego tak się dzieje, a może warto powiedzieć: Dlaczego się działo? Pewnie za wszystko jest odpowiedzialne to typowo "polskie" zamiłowanie do patosu, do tego co wypada, a co nie, do traktowania wszystkiego "na poważnie". Brakuje nam często jako narodowi dystansu do siebie i otaczającej rzeczywistości, a już przede wszystkim do naszej historii i tożsamości narodowej. Mariusz Szczygieł doskonale nam wytyka te wady w swojej książce i słusznie zaznacza, że akurat tych naszych wad Czesi nie posiadają i to wzbudza moją wielką sympatię do nich.

Wiele można się dowiedzieć na temat specyfiki czeskiego społeczeństwa z tego zbioru i fajnie snuje swoją opowieść Mariusz Szczygieł, z tą swoją umiejętnością opowiadania jakby tak przy okazji, od niechcenia, do kawy, a jednocześnie przekazuje tyle ciekawych wiadomości i dotyka kwestii tak mocno egzystencjalnych. To prawdziwy dar i jakby nie brzmiało to górnolotnie, to nie umiem patrzeć na jego literackie dokonania w inny sposób. Myślę, że każdy otwarty umysł będzie miał nie lada satysfakcję płynąca z lektury " Zrób sobie raj". Wiele tu jest kwestii o których mógłbym w tej opinii napisać, ale myślę że nie warto zbytnio sugerować bo być może każdy zwróci uwagę na coś innego i posiłkując się inną z książek autora, której recenzję znajdziecie u mnie tutaj, być może każdy znajdzie swoją prawdę. Moja prawda jest taka, iż Czesi z pozoru idą na łatwiznę, a w rzeczywistości charakteryzują się sporą inwencją jeśli chodzi o szukanie sensu w życiu i budowania własnego świata wartości. Z Polakami jest odwrotnie - my zdajemy się dużo deklarować, a w praktyce myślę sobie, że jesteśmy daleko za naszymi bliskimi sąsiadami . Pewnie, że można mi zarzucić uogólnianie, ale ja pragnę zwrócić uwagę tylko na pewien trend, który dzięki Mariuszowi Szczygłowi odkryłem, a może po prostu mi o nim przypomniał. Smutne jest to, że gdzieś się zagubiliśmy jako naród i mocno zamknęliśmy się podczas gdy inni ( w tym wypadku Czesi ) poszli mocno do przodu. Oni nie przypisują sobie nieswoich zasług w obalaniu systemu, nie silą się na wyjątkowość dziejową własnego narodu, co jest naszą wadą niestety. Z tego też względu nam ciągle coś przeszkadza iść do przodu, a oni korzystają z życia.

No dobra, to ja będę kończył...a na koniec powiem to jeszcze raz...co za cudna, choć niepozorna książka :)

osinskipoludzku.blogspot.com
860 reviews4 followers
December 30, 2018
Po dwóch latach w końcu przyszedł czas abym wziął się za lekturę tej książko która właśnie wtedy dostałem w prezencie pod choinkę. „Połknąłem” to pozycje w ciągu ponurego grudniowego wieczoru. Świetnie się bawiłem czytając. Równolegle do czytania co jakoś czas googlowałem życiorysy poszczególnych osób wspominanych w książce. Nie poprzestawałem jednak tylko na życiorysach. Oczywiście musiałem tez odnaleźć miejsca, zdjęcia rzeźb, opisy ksiazek które pojawiają się w książce. Także czas czytania „brutto” dość mocno się wydłużył ale to jest potrzebne w przypadku tej książki, szczególnie dlatego aby w pełni się ją delektować.
Mariusz Szczygieł wykonał kawał dobrej roboty. Napisał świetną książkę o moim ulubionym kraju. Tez zaliczam się do czechofilów, lubię zwiedzać ten kraj. Mam w sobie tez trochę ducha czeskiego. Na pewno cechą wspólną jest wpływ zaboru austryjackiego w zakres którego wchodziły Czechy oraz moje rodzinne okolice. Oglądanie czeskiego wieczerniczka w dzieciństwie tez odbiło się jakoś na mojej psychice. Ale myśle że w pozytywny sposób.
Mariusz Szczygieł pisze w tej książce o rzeczach które są mi dobrze znane, z drugiej strony opisuje rzeczy które znałem ze słyszenia lub w ogóle nie znałem, także naprawdę warto było wziąść się za tą lekturę.
Osobistości tacy jak David Černy, Halina Pawlowska, Jan Saudek, Egon Bonda to ekscentryczne, wyjątkowe osoby, może nie do końca są przeciętnymi Czechami, ale oddają w jakimś tam stopniu duch czeskiej kultury I historii.
Przy okazji lektury tej książki poznałem historie pewnego przystanku autobusowego w Libercu.
Także czas ciągnąć atmosferę „klidku” (spokoiku) I ruszyć na piwko, knedle, kapustę I wieprzka do czeskiej knajpy. „Na zdravi”.
Profile Image for Rézina Dějová.
359 reviews38 followers
April 23, 2021
Udělej si ráj je opravdu nejspíše knížka pro polské "čechofily", jakkoliv mě nepřestává fascinovat, že takoví lidé opravdu existují.

Pro našince (mne) je ale čtení o generalizovaném národním charakteru, který dobře znám, strašná nuda. Polákovi může převážně lhostejný vztah Čechů k Bohu a víře (o kterém M. S. píše rád) fascinovat a připadat jim skoro exotický, ale český čtenář nad tím jen pokrčí rameny.

Szczygiel je navíc fascinován osobnostmi české popkultury, které mi jsou spíše nesympatické (Bondy, Saudek, Kocábová, Pawlowská) a myslím si, že pokud jde o rozhovory se zástupci Čechů z řad celebrit, mohl pořídit lépe.

(Poslouchala jsem audioknihu namluvenou Martinem Preissem. Jejímu provedení nelze nic vytknout.)
Profile Image for Veronika Folentová.
41 reviews36 followers
October 15, 2017
Já si pěstuji vzpomínku z pisoáru (na stanici metra Náměstí republiky v Praze). Když jsem se podíval na zeď, spatřil jsem na modré cedulce, kterou sem někdo přilepil ještě v minulém století, vybledlý nápis: "Pěstujte náhodnou laskavost a nesmyslně krásne činy."
Profile Image for Filip.
1,062 reviews41 followers
November 30, 2022
I have mixed feelings about this book. On one hand it's terribly chaotic, jumping from topic to topic. On the other hand, most of the stories are pretty interesting and this composition allows it to cover a wide range of topics. On one hand some of the snippets are pretty boring and repetitive, on the other it is really fun. On one hand it's a bit too vulgar for my tastes, on the other - sometimes this vulgarity works.

To quote Chernobyl: "Not great, not terrible." Still, WAAAY better than the previous book I've read from this author ("Nie ma").
Profile Image for Ondřej Puczok.
757 reviews31 followers
August 17, 2015
Kniha psaná pro Poláky o Češích a přesto s nadšením kupována Čechy. Oproti knize Gottland náhled ne historický, ale na dobu psaní knihy (již 5 let od prvního vydání, což je znát z výběru především populárních témat), přesto jsou některé kapitoly zajímavé i pro nás Čechy (Moraváky a Slezany), jak nějak může vypadat pohled na nás z vnějšku...

A čtyři poznámky:
ad bůh č. 2) Kult Jágra po 5 letech od vydání knihy stále trvá, jeho "malíček" je stále králem každého mistrovství světa v hokeji, toho letošního nevyjímaje.
ad 1968) Když se člověk baví s Poláky, často se oni sami ozvou, zda si jejich zapojení do okupace pamatujeme. Kniha českou reakci popisuje naprosto přesně: "„Neblázni, prosím tě!“ odpovídali mi. „Za to Poláci nemohli. Kdybychom my dostali od Rusů rozkaz napadnout Polsko, taky bychom jeli.“"
ad revoluce) Popis klidné Sametové revoluce se zdá být ještě o řád více český, když si člověk uvědomí, že se jí v prvních dnech říkalo Veselá revoluce.
ad pohoda) Když jsem asi dva měsíce přebýval v Katowicích a okolních městech, často jsem měl problém s překladem nejdůležitějšího českého slova - pohoda. V knize je jeho důležitost správně zdůrazněna :) A pokud někdo ví, jak se pohoda řekne polsky, budu velmi rád...
Profile Image for Kristýna Huclová.
287 reviews2 followers
May 15, 2020
3,5*
Hezky se to čte, bavila mě různorodá forma jednotlivých kapitol. Naopak, z čeho jsem byla trochu rozpačitá, byla podle mého celková nesourodost knížky. Kapitoly, ve kterých se autor věnuje slavným/významným/kontroverzním osobám (aniž by se nějak zajímal o jejich pohled na víru), střídají kapitoly, kde se snaží nějak uchopit český ateismus, potažmo vztah k víře (katolické). I když možná spíš popsat než uchopit. Autor vlastně nikde nic moc nekomentuje, jenom čtenáři předkládá všelijaké příhody a situace, na základě kterých by si pak čtenář měl udělat názor na české pohanství sám. Je velmi zřetelné, že je to psané primárně pro Poláky. Jednak autor místy vysvětluje některé reálie až moc podrobně, jednak pak českému čtenáři musí nutně chybět polská zkušenost, aby dostatečně docenil, proč autor zmiňuje zrovna tuhle příhodu a co je na ní tak vtipného/zajímavého/šokujícího. Za sebe tedy nemůžu říct, že bych se díky téhle knížce o Češích dozvěděla nebo uvědomila si něco nového (pominu-li kapitolu o Egonu Bondym, ale zde své mezery ve vzdělání dávám za vinu školním osnovám).
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Juraj Konik.
44 reviews10 followers
August 22, 2021
Szczygiel je dokonalým pátračom po príbehoch a zistil veci, ktoré radšej nemali zostať zabudnuté. Aj po Gottlande objavil nädherné veci. Bondy, Teige, Pawlovská, Saudek, David Černý, Milena Jesenská a hlavne jej divoká dcéra. Ale kúzlo prichádza až potom, keď si Szczygiel vymyslí vždy nový a prekvapivý spôsob rozprávania, vplieta hlboké aj banálne aj smiešne aj krásne myšlienky do veľkých dejinných zvratov a osobných príbehov. A potom s odstupom vyrozpráva, že Česi prestali robiť pohreby. V jednom z desiatich prípadov je to možno nuda, ale tých deväť je fascinujúcich.
Profile Image for DaViD´82.
762 reviews78 followers
May 1, 2012
Gottland byl pro všechny, tohle je pro Poláky. I zrcadlo to tentokrát nastavuje především jim a jejich pohledu na svět, spíše než nám. Čili opět výtečné, jen zcela jinak než minule. Pátá "hvězda" především za pasáž o pohřbívání v Česku.
Profile Image for Izabela Karbowiak.
114 reviews3 followers
January 11, 2019
Czytałam Gotland, wciągnął mnie od pierwszej strony i byłam zauroczona. Zrób sobie raj jest ciekawą książką, zwłaszcza odpowiedzi Czechów na pytania wierzących Polaków ale miałam momenty znużenia tematem. Jednak polecam przeczytać bo każdy znajdzie coś dla siebie.
Profile Image for Vityska.
484 reviews101 followers
August 5, 2016
Ох, ці дивні чехи!..
Така емоція -здивування-зачудування-захоплення і навіть трішки відрази - зринає першою, коли перегорнеш останню сторінку. Маріуш Щигел, поляк-чехофіл, зумів показати цю країну такою, якою більшість із нас її раніше не бачила (навіть якщо там і бувала).

За що дуже люблю творчість Щигела, так це за те, що про країну/явище/епоху він розповідає не з допомогою якихось глобальних фактів, а через суб'єктивні, часто дуже приватні історії окремих людей. А ще люблю за те, що він фокусується на нетипових темах. Тому замість того, щоб прочитати про регіональні особливості країни, про чарівну архітектуру міста над Влтавою чи бодай про пиво, ми читаємо, наприклад, про особливі стосунки чехів із Богом, сміхом і смертю.

Щигел демонструє нам галерею фрікуватих образів знакових для Чехії митців, знайомить із філософом-поетом і співцем лайна Еґоном Бонді, сміхотливою письменницею з величезним бюстом Галиною Павловською, скульптором, який помістив свого президента в прямому сенсі у дупу (інсталяцію таку зробив, ага) Давідом Черним та багатьма іншими.

Але автор відкриває читачам не лише творчість цих богемних персон, а й відкриває нам чехів як народ чи, якщо хочете, як націю. Що я досі знала про них? Виявляється, майже нічого. Точно не знала, що чехи - то одні з найбільших у Європі атеїстів,і вони не воюють з Богом, вони його просто ігнорять. Тому приїзд Папи Римського до Чехії лишається практично непоміченим - якщо не рахувати дискусій про позицію католицизму щодо використання презервативів і перфоменсу, в якому фігурує зображення Святого Отця з гумовим виробом на голові.

А ще, виявляється, чехи дуже люблять сміятися. Сміятися навіть і особливо над собою - над своєю країною, президентом, співвітчизниками. Притаманного полякам гонору у них немає ні сліду, тож жартом їх не образиш. Причому жартівники вони ще ті - як видається з книжки, гумор у них часто нижче пояса. Тож не дарма, каже Щигель, чехи в Європі мають репутацію "сміхотливих бестій".

Тож цілком логічно,що сумувати вони не люблять - яка-небудь драма в кінопрокаті матиме бодай-якийсь успіх, якщо її назвуть "сумною комедією". З цієї ж причини вони намагаються закритися від найбільшої скорботи - тої,яка пов'язана зі смертю. Тому в Чехії все менше проводять поховальних церемоній. Рідні перекладають турботи за тіло похоронним агенствам, а ті, без зайвого шуму відправляють його на кремацію. Це й дешевше, і не так сумно. Правда, деякі родичі потім не завдають собі клопоту забрати урну з крематорію. Отакі от пироги:)

Ключик до загадкової чеської душі,можливо, міститься у головній пісні держави - національному гімні. Якщо у всіх інших європейців вони більш поважні, пафосні, героїчні, кличуть до бою чи на боротьбу або до Бога звертаються, то у чехів все простіше. Вони співають про те, яка прекрасна їхня країна. Що вона - це рай на земл��.

Тож навіщо вірити в Бога, якщо ти уже живеш у раю?:)
Profile Image for Oleksandra Simochko.
5 reviews1 follower
March 27, 2021
Майже рік живу у Празі і для мене книжка була дуже цікавою з погляду пізнання чеського менталітету. Багато моментів мене відверто шокували, але водночас потішили. Оскільки такий стиль життя, як обрали чехи, мені дуже навіть пасує. Prostě být v pohodě!
Profile Image for Laura Bilíková.
127 reviews52 followers
January 31, 2022
Nesmierne vtipná kniha drobných reportáží od milovníka českej kultúry. Ale nebojte sa, ozaj v dobrom. Mariusz Szcygieł nachádza rôzne kuriozity v časopriestore Českej republiky, sofistikovane prepája svoje komplexné vedomosti so situačným humorom. Výborne sa to číta.

Nájdete v nej kúsok z umeleckého sveta, histórie, jedla, politiky, popkultúry, návštevy pápeža i bežného každodenného života. Ďakujem za toto preniknutie a pochopenie susedného národa, v ktorom sa neraz strácam.
Displaying 1 - 30 of 137 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.