Jump to ratings and reviews
Rate this book

Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca

Rate this book
Pod koniec stycznia 1959 roku grupa turystów, głównie studentów i absolwentów Politechniki Uralskiej, postanowiła uczcić kolejny zjazd KPZR zdobyciem góry Otorten w Uralu Północnym. Wyprawa zakończyła się tragicznie i w wyjątkowo zdumiewających okolicznościach. Obozujący na zboczu turyści rozcięli swój namiot, wybiegli w uralską noc, rozpalili ognisko. Nikt nie przeżył nocy – niektórzy zmarli z powodu hipotermii, u innych znaleziono liczne urazy, ślady krwotoku z nosa, sporych rozmiarów sińce na twarzy, złamania. Do dziś nikt nie wyjaśnił tej sprawy, a samo śledztwo z 1959 roku było równie zagadkowe, jak tragedia. Prokurator zamknął je nagle, a w sprawozdaniu napisał, że przyczyną śmierci turystów była „potężna siła”.

Dziś w Rosji badaniem tej sprawy zajmuje się kilkanaście tysięcy osób, w tym Fundacja Pamięci Grupy Diatłowa. Napisano na ten temat kilkanaście książek, nakręcono filmy dokumentalne, opublikowano tysiące artykułów. Co roku w rocznicę wydarzenia na Uniwersytecie Uralskim odbywa się konferencja poświęcona pamięci ofiar.

Tajemnicza śmierć dziewięciorga turystów i niespodziewanie zakończone dochodzenie to idealny punkt wyjścia do snucia teorii spiskowych. Ale Alice Lugen poszła w zupełnie inną stronę. Historia wyprawy służy jej do opowiedzenia o biurokratycznym chaosie, zimnowojennej histerii i zakulisowych politycznych rozgrywkach. Zamiast horroru z paranormalnym tłem dostajemy biurokratyczny thriller, który nie przypadkiem przywołuje na myśl głośny serial o tragedii w Czarnobylu.

280 pages, Paperback

First published April 15, 2020

About the author

Alice Lugen

1 book2 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
615 (27%)
4 stars
1,154 (52%)
3 stars
387 (17%)
2 stars
49 (2%)
1 star
3 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 266 reviews
Profile Image for Alex.andthebooks.
475 reviews2,359 followers
November 20, 2021
Wow.
Makabryczna i niezwykła historia tragedii oraz tego, jak powieści Orwella wcale nie muszą być literacką fikcją.
Profile Image for Tymciolina.
238 reviews82 followers
February 5, 2023
Witamy w krainie gdzie to, co owiane tajemnicą państwową ginie.

Tragedia na przełęczy Diatłowa rozpala ludzką wyobraźnię do dziś. Dzikie ostępy. Dziesiątki hipotez. Miliony artykułów. Dwa śledztwa. Atmosfera tajemnicy. Rytualne mordy. Materiał wprost stworzony na sensacyjną historię. Alice Lugen stroni jednak od tanich sensacji, ufoludków i kwiożerczych potworów. Rozebrała zagadkową śmierć dziewięciu osób na zboczach góry Chołatczachl na czynniki pierwsze. Przeprowadziła dokładne śledztwo dziennikarskie (doprawdy czapki z głów). Walcząc z rosyjską biurokracją, w pocie czoła zebrała dla czytelnika masę faktów i poukładała je w czytelną całość. Przedstawiła własną hipotezę, stroniąc od jednoznacznych sądów. Konkluzji na tacy nie podała. Jednak dla czytelnika i tak jest wszystko jasne. Winne było państwo, które kryło i kryje przyczyny tragedii, bo ZSRR może i upadło, ale jego duch jest wiecznie żywy. W rezultacie Lugen stworzyła reportaż dobry jak chleb.

Oczywiście książka nie przypadnie wszystkim do gustu. Jezeli ktoś oczekuje bajeczki, sensacji, krwi, relacji ze śmierci, teorii spiskowych, zerojedynkowych historii, pewnych rozwiązań będzie zawiedziony.

Ja byłam zachwycona. Polecam!
Profile Image for teach_book.
386 reviews630 followers
April 10, 2021
4,5 🌟

Tragedia turystów była idealnym punktem wyjścia do snucia teorii spiskowych. Autorka przez pryzmat tego wydarzenia pokazała, jaki chaos panuje w rosyjskiej biurokracji, jak niewiele trzeba do rozgrywek politycznych mając przy tym ludzi za nic.

Jest to bez wątpienia jeden z lepszych reportaży, jakie czytałam. Było rzetelnie, ciekawie, przerażająco i konkretnie.

"(..) człowiek będący zbyt blisko władzy i klęczący przed nią na kolanach nie zauważa, że żyje w kraju bezprawia, ponieważ jest bez reszty pochłonięty czynnością, przy której większość zamyka oczy. A nawet gdyby je otworzył i dostrzegł co nieco, nic na ten temat nie powie, ponieważ usta ma zajęte zupełnie czymś innym."
Profile Image for Maćkowy .
362 reviews105 followers
September 6, 2020
Przede wszystkim całkowicie zgadzam się z opinią na temat tej książki z Tymcioliną i jeśli Tragedia na przełęczy Diatłowa was interesuje, to zachęcam do jej przeczytania, bo jest krótsza i konkretniejsza, niż moja:

https://www.goodreads.com/review/show...

Ale nie po to człowiek czyta, żeby potem nie opisać:

Tragedia ekipy Diatłowa, do której doszło podczas próby zimowego zdobycia szczytu Otroten w Północnym Uralu, to jedno z najbardziej tajemniczych i tragicznych wydarzeń w historii turystyki górskiej. Śmierć dziewiątki młodych ludzi, po dziś dzień pozostaje tajemnicą i tak samo mocno przyciąga poważnych badaczy, jak amatorów czapeczek z folii aluminiowej, a przez ponad 60 lat, jakie od niej minęło obrosła taką legendą i tak wielką ilością teorii, że samo oddzielenie faktów od bredni musiało być tytaniczną pracą Badaczom sprawy na pewno nie ułatwiał rząd, kolejno ZSRR, później Federacji Rosyjskiej, przez bardzo długi czas nie dopuszczając zainteresowanych, ani do miejsca tragedii, ani do materiałów i akt ze śledztwa prowadzonego w sprawie.

Alice Lugen w swojej książce dokonała wręcz tytanicznej pracy, aby wszystkie fakty o tragicznej wyprawie, najpierw zebrać do kupy, potem oddzielić fakty od fikcji, a na końcu jeszcze złożyć w świetny do czytania i niezwykle wciągający tekst. Lugen po kolei przedstawia nam bohaterów dramatu: od nieszczęsnych studentów i ich zrozpaczone rodziny, przez prokuratorów, aż po partyjnych i wojskowych notabli. Oprócz dokładnego przebiegu wyprawy i późniejszej akcji ratowniczej w książce dostajemy też szersze spojrzenie na to jak idiotycznym tworem, był sam Związek Radziecki, co wydaje się być kluczowym czynnikiem, mającym wpływ na powstanie legendy Przełęczy Diatłowa.

Książka jest niezwykła. Chociaż objętościowo niepozorna, bo liczy zaledwie 280 stron jest niezwykle treściwa i zdaje się wyczerpywać temat. Dzięki konkretnemu stylowi, nieco suchemu, bo pozornie, autorka głównie referuje akta sprawy i materiały źródłowe, czytając to opracowanie, miałem autentyczne poczucie niepokojącej fascynacji losami tych młodych ludzi, ich rodzin, nieskutecznego wymiaru sprawiedliwości i organów śledczych i ich niemocy wszechwładzy jakieś nienazwanej wprost siły - systemem - który rządził obywatelami z wręcz boską mocą i bez zważania na czyjekolwiek życie, o uczuciach, czy godności jednostek nawet nie wspominając - w Rosji chyba po dziś dzień pozostaje niezmienne.
Profile Image for Trzcionka.
762 reviews81 followers
January 28, 2022
2,5/5
Nie powiedziałabym, że była to fascynująca lektura. Na pewno w dość solidny sposób opisuje uczestników i wydarzenia jakie miały miejsce na Przełęczy oraz dość obiektywnie przedstawia przebieg prowadzonych śledztw. Niemniej wydaje mi się, że nie ma w tej książce wiele więcej niż w artykułach prasowych. No może prócz całkiem obszernego tła historycznego przy którym odpływałam myślami gdzie indziej. Nie pomogło też sporo powtórzeń, ale można to przeboleć.
Książka, co raczej oczywiste, nie rozwiewa żadnych wątpliwości którymi owiana jest ta historia, ale też niewiele sugeruje co do prawdopodobnych losów grupy turystów. Osobiście wolałabym jednak by autorka porwała się na jakaś analizę i ocenę i dziwię się że tego nie zrobiła, bo brzmi jak dość odważna osoba. Przypuszczam, że mimo pojawiających się tu i tam słów oburzenia i krytyki ze strony autorki, książka miała na celu jedynie zebranie wszystkich informacji o tej tragedii w jednym miejscu i nic ponad to. Przez to, mimo braku większych wad, wypada poprawnie, ale przeciętnie.
Profile Image for Gosia | bookietnica.
166 reviews194 followers
March 25, 2021
Historia mrożąca krew w żyłach, z każdą kolejną stroną piętrząca w czytelniku pytania co właściwie jest prawdą, a co zdecydowanie nią nie jest.
Profile Image for BukowyCzytajnik.
197 reviews
January 27, 2023
Druga przeczytana książka w tym roku i druga oceniona na 5 gwiazdek... okayy let's go, i love be me.
Nie wiem dlaczego tak długo zwlekałam z przeczytaniem tego reportażu a wybór audiobooka to był strzał w dziesiątkę!
Profile Image for NerwSlowa.
721 reviews53 followers
June 22, 2020
Przyznaję, że chyba spodziewałam się jednego spójnego reportażu, w którym pod koniec wszystkie sekrety zostaną ujawnione, a zagadka wyjaśniona. Tymczasem dostałam zaskakująco głęboki opis pewnej historii dziewięciu osób, ale także realiów, w których miała ona miejsce, oraz tego, w jaki sposób cała sprawa stała się pewnym reporterskim/badawczym/internetowym fenomenem.

Tym razem nie napiszę zbyt wiele - bo musiałabym wdawać się w szczegóły, które Autorka na pewno opisała o wiele lepiej ode mnie. Ze strony czytelniczej powiem jedynie, że jest to reportaż świetny: logicznie skonstruowany, poparty ogromnym researchem, porządkujący wszystkie, niezliczone i nierzadko sprzeczne ze sobą informacje na temat całej sprawy, który nie ma na celu wyjaśnienia okoliczności, a głównie ich w miarę chronologiczne i jak najpełniejsze (w miarę możliwości) przedstawienie. Paradoksalnie właśnie to staje się największym atutem tej książki: bo pozwala zyskać perspektywę "z boku", umożliwiającą przyjrzenie się różnym aspektom bez naciskania na jedną, określoną perspektywę. Czyta się to błyskawicznie, w napięciu większym niż przy niejednym thrillerze (albo: "thrillerze"), niecierpliwie przerzucając kolejne strony.

Bardzo, bardzo polecam, bo to prawdopodobnie będzie jedna z ważniejszych książek non-fiction 2020 roku.
Profile Image for Rudoróż.
50 reviews16 followers
May 5, 2020
Nie znałam tej historii. Nie chciałam zagłębiaćsię w teorie, zanim nie przeczytam książki.
I strasznie się z tego cieszę. Być może dla kogoś, kto wcześniej historię znał i się nią interesował, nie będzie niczym odkrywczym a wręcz wtórnym, ale dla mnie sztos.

Bardzo niepokojąca matnia radzieckiej biurokracji, utajniania, dreptania w kółko, bez możliwości odnalezienia odpowiedzi. Zdecydowanie zostaje w głowie.
Profile Image for Jakub.
742 reviews70 followers
May 12, 2020
"Tragedia na przełęczy Diatłowa" zdecydowanie na ekran by się nadała. Dramaturgia samego wydarzenia w połączeniu z drobiazgowym ukazaniem urzędniczo-politycznego zamętu oraz solidną metodologią czynią tę narrację atrakcyjną. A mówiąc prosto i w skrócie: jest to bardzo dobre przedstawienie poruszającej historii.
Profile Image for shubiektywnie.
293 reviews325 followers
April 14, 2022
4,5
Bardzo dobry reportaż. Społeczno-polityczne tło pozwoliło zrozumieć, jakim cudem tak głośna sprawa została zamieciona pod dywan. Dużo to mówi też o samym ZSRR.
Profile Image for denudatio_pulpae.
1,420 reviews31 followers
December 12, 2021
23 stycznia 1959 roku wyruszyła wyprawa mająca zdobyć szczyt Otorten w północnym Uralu. Jej uczestnikami byli studenci i absolwenci Uralskiego Instytutu Politechnicznego w Swierdłowsku oraz dużo starszy od nich Siemion Zołotariow. Grupie przewodził Igor Diatłow. Byli to turyści doświadczeni, zaprawieni w tego typu wyprawach, jednak coś poszło bardzo nie tak. W nocy z 1 na 2 lutego doszło do tragedii, w której zginęło dziewięcioro uczestników, a przyczyny tragedii nie wyjaśniono po dziś dzień.

Tragedia na przełęczy Diatłowa budzi wiele kontrowersji. Przyczyn tego stanu jest wiele. Jedną z nich jest to, że prokurator Lew Iwanow stwierdził, że przyczyną śmierci turystów była „potężna siła”, cokolwiek to oznacza, a akta sprawy zostały objęte zamkniętą klauzulą, co było równoznaczne z tym, że praktycznie nie było do nich dostępu aż do 2009 roku. W ZSRR takie postępowanie było normą, jeżeli można było coś zamieść pod dywan – zamiatało się, by nie burzyć idealnego obrazu.

Alice Lugen wykonała ogromną pracę, przygotowując tę książkę. Aby uniknąć taniej sensacji musiała przefiltrować informacje i przedstawić je w jak najbardziej neutralny sposób. Z wyczuciem wplotła tło społeczne oraz mentalność panującą wtedy w ZSRR, dzięki czemu łatwiej nam jest zrozumieć, dlaczego sprawy potoczyły się tak a nie inaczej. Dzięki tej książce tragedia na przełęczy Diatłowa nie będzie już dla mnie pustym hasłem, kojarzącym się tylko z wszelakimi teoriami spiskowymi.
8/10
Profile Image for Ewa (humanizmowo).
572 reviews99 followers
December 17, 2022
Mam słabość do absurdalnych, tragicznych i niezrozumiałych wydarzeń z Rosji. Ten przedziwny kraj opisany w książkach przyprawia mnie o dreszcze.
369 reviews
April 9, 2023
Rewelacyjnie napisana, wstrząsająca, niesamowicie intrygująca. Żałuję, że tak długo zwlekałam z czytaniem.
Profile Image for Czyta_bo_lubi.
260 reviews72 followers
April 24, 2020
Przede wszystkim zacznę od tego, że dla mnie Wydawnictwo Czarne to gwarancja rzetelnego i wysokiej jakości reportażu.

Tragedia na Przełęczy Diatłowa nie jest tu wyjątkiem. Mało tego. Książkę czyta się jak rewelacyjnie napisany thriller. Historia, którą opisuje autorka jest tak niesamowicie tajemnicza i pełna zagadek, że ciężko nie zarwać dnia nad jej lekturą.

Jednak mieć rewelacyjną historię to jedno. Umieć ją ciekawie przedstawić czytelnikowi to drugie. Ta sztuka udała się autorce bardzo dobrze. Reportaż jest naprawdę dobrze napisany. Ciekawy i jak powtórzę nie raz - wciągający.

Autorka odnosi się do wielu źródeł. Zarówno tych w pełni uwiarygodnionych, jak i do najbardziej fantazyjnych wersji niektórych badaczy tej sprawy.

Sam zainteresowałem się tą historią po przejrzeniu zapowiedzi Wydawnictwa. Wcześniej nie miałem o niej pojęcia. Naprawdę co kilka stron głowiłem się nad tym, która z wersji jest najbliżej prawdy i co tak naprawdę się tam wydarzyło.

Reportaż wzbudził we mnie wiele uczuć i pobudził do myślenia. A przede wszystkim bardzo zaciekawił. Bardzo dobra i solidna lektura, którą każdemu będę z pewnością polecał. Po pierwsze ze względu na temat, po drugie na solidne podejście do sprawy samej autorki. Podobało mi się to, że pozostaje obiektywna i nie hołduje jednej wersji wydarzeń. Ponadto wyczerpująco opisuje tło zdarzeń i odmalowuje rzeczywistość tamtych czasów. Jeszcze raz, bardzo gorąco polecam.
Profile Image for MaRysia (ostatnia_strona).
272 reviews107 followers
May 26, 2021
Mimo, że jest to reportaż, czułam się momentami jakbym czytała horror. Ilość niewiadomych i dziwnych poszlak sprawiała, że często miałam gęsia skórkę.

Poza tym, jest to bardzo rzeczowy i dobrze napisany reportaż. Autor zrobił ogromny research za co jestem mu bardzo wdzięczna. Rozmawiając ze znajomymi o owej tragedii natknęłam się na dużą ilość głosów mówiących, że był to nieszczęśliwy wypadek, albo silny wiatr. Pytałam skąd mają takie informacje, odpowiadali, że z podcastów. Dlatego tutaj mam prośbę, jeśli znacie tę historię z Internetu, nie bójcie się sięgnąć po tę książkę. Zapewniam, że dostaniecie dużą ilość nieznanych faktów, a przede wszystkim dowody obalające naiwne teorie.

Nie zrozumcie mnie źle, książka nie dostarcza jednego rozwiązania tej sprawy. Tragedia na przełęczy jest na tyle zawiła, że dojście do prawdy po tylu latach jest bardzo utrudnione. Jednak autor dostarcza nam ogromną ilość rzeczowych dowodów dzięki którym możemy wyrobić sobie obraz owego zdarzenia i, jak już wspomniałam, obalać krążące po Internecie teorie o lawinach, albo UFO.
Profile Image for Dobiasz.
117 reviews22 followers
June 16, 2020
Jako miłośnik teorii spiskowych znam sprawę wyprawy Diatłowa od lat. Alice Lugen zaskoczyła mnie in plus swoim rzeczowym i chłodnym profesjonalizmem. Relacjonuje to co wiemy o wyprawie i przebieg śledztwa, natomiast nie wdaje się w dyskusje z licznymi teoriami na temat przyczyn tragedii (te najbardziej odjechane, jak UFO czy duchy wręcz pomija), ani nawet nie przedstawia autorskiej lub jej zdaniem najbardziej prawdopodobnej rekonstrukcji wydarzeń z feralnej nocy. Uważam to podejście za uczciwe, choć z pewnością budzące pewien niedosyt. Ale zawiedzeni fani Archiwum X mogą sięgnąć do innych publikacji na ten temat, których w księgarniach i sieci jest na pęczki.
Profile Image for Anna.
191 reviews14 followers
May 16, 2020
Nie polubiliśmy się.

Oczekiwałam po niej reportażu, który będę czytała z zapartym tchem. Książka, która jest krótka i powinna zostać przeczyta w dzień max dwa, u mnie była wielokrotnie odkładana.

Jest napisana rzetelnie, tego nie można jej odmówić. Jednak w dużej mierze skupia się na niewydolności ZSRR i jego absurdach. Co akurat dla mnie nie jest żadna nowością.

Z mojego rekonesansu dokonanego przed czytaniem, w trakcie i po mogę powiedzieć, że osoby znające tą historie nie znajdują tutaj nic nowego.
Profile Image for lentasa.
101 reviews2 followers
May 1, 2022
Ciekawe czy kiedykolwiek ta zagadka zostanie rozwiązana.
138 reviews9 followers
February 5, 2024
Większą szkoda ze nie udało się do tej pory uzasadnić śmierci osób które zginęły
Bardzo polecam chociaż mam niedosyt
Profile Image for Rafal Jasinski.
888 reviews49 followers
April 22, 2020
Książka ta - powstała przy pomocy niezależnej Fundacji Pamięci Grupy Diatłowa - jest prawdopodobnie najbardziej aktualną i jednocześnie najbardziej wiarygodną publikacją dotyczącą dramatycznych zajść, jakie nastąpiły podczas wyprawy na Otorten. Autorka nie pomija żadnych - czasem wyjątkowo fantastycznych - teorii i hipotez, jednak celem jej - celem, trzeba dodać udanym i osiągniętym z ogromnym poświęceniem i subtelnością - jest przedstawienie tła społecznego, historycznego i politycznego, bohaterów dramatu oraz postaci zaangażowanych w dochodzenie a także spięcie wszystkich wątków tragicznych wydarzeń z roku 1959.

Książka Alice Lugen będąc rzetelnym reportażem, podsumowującym wszystkie znane hipotezy i zebrane informacje, pochłania bez reszty niczym prawdziwy kryminał i wzrusza w warstwie przedstawienia prawdziwego ludzkiego dramatu - tych, którzy zginęli na Przełęczy Diatłowa i ich bliskich oraz przyjaciół, pragnących sprawiedliwości i poznania prawdy - zdemaskowania trwającej od ponad sześćdziesięciu lat manipulacji. Polecam!
Profile Image for hopeforbooks.
556 reviews187 followers
September 17, 2021
"Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca" Alice Lugen to zdecydowanie najlepsze co ostatnio przeczytałam. Jest to reportaż o wyprawie grupki studentów na Ural Północy, która zakończyła się tragicznie i do dziś nie wiadomo, co rzeczywiście się wydarzyło. Świetnie napisany reportaż, który nie daje jednego rozwiązania, ale pozwala zapoznać się ze sprawą i poznać skalę chaosu, bałaganu i niedopowiedzeń. Wstrząsający i jednocześnie niezwykle ciekawy. Bardzo polecam!
Profile Image for Polianna (moze_booka).
204 reviews22 followers
January 30, 2023
3,5/5
Zebranie wszystkich najważniejszych informacji o tej tragedii, plus rozbudowany wątek społeczno - polityczny, który ma wpływ na całą historię. Pełno różnych teorii mogących być przyczyną tragedii, ale autorka nie pokusiła się o własne analizy i wyjaśnienia ich od najmniej prawdopodobnego, do najbardziej pasującego.
Reportaż raczej dla laików w temacie i tych którym nie przeszkadzają powtórzenia.
Profile Image for Joasia.nowicka.
29 reviews
September 8, 2023
Ile razy w trakcie jej czytania kopara mi opadła i kręciłam głową z rezygnacją i wielkim poczuciem frustracji to nie miara. Naprawdę dobry reportaż i czyta się bardzo szybko!!
Displaying 1 - 30 of 266 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.