Jump to ratings and reviews
Rate this book

Gombrowicz - Diary #1 of 3

Dziennik 1953-1956

Rate this book
Wyjątkowe, nie znajdujące porównania w polskiej literaturze dzieło, które od półwiecza nie straciło na aktualności. Z osobistych utarczek Witolda Gombrowicza z całym światem powstał dziennik, który przekracza wszystkie możliwe granice, wywołuje tematy przemilczane i te, którymi żył i nadal żyje świat.

371 pages, Hardcover

First published January 1, 1970

About the author

Witold Gombrowicz

102 books937 followers
Gombrowicz was born in Małoszyce, in Congress Poland, Russian Empire to a wealthy gentry family. He was the youngest of four children of Jan and Antonina (née Kotkowska.) In 1911 his family moved to Warsaw. After completing his education at Saint Stanislaus Kostka's Gymnasium in 1922, he studied law at Warsaw University (in 1927 he obtained a master’s degree in law.) Gombrowicz spent a year in Paris where he studied at the Institut des Hautes Etudes Internationales; although he was less than diligent in his studies his time in France brought him in constant contact with other young intellectuals. He also visited the Mediterranean.

When he returned to Poland he began applying for legal positions with little success. In the 1920s he started writing, but soon rejected the legendary novel, whose form and subject matter were supposed to manifest his 'worse' and darker side of nature. Similarly, his attempt to write a popular novel in collaboration with Tadeusz Kępiński turned out to be a failure. At the turn of the 20's and 30's he started to write short stories, which were later printed under the title Memoirs Of A Time Of Immaturity. From the moment of this literary debut, his reviews and columns started appearing in the press, mainly in the Kurier Poranny (Morning Courier). He met with other young writers and intellectuals forming an artistic café society in Zodiak and Ziemiańska, both in Warsaw. The publication of Ferdydurke, his first novel, brought him acclaim in literary circles.

Just before the outbreak of the Second World War, Gombrowicz took part in the maiden voyage of the Polish cruise liner, Chrobry, to South America. When he found out about the outbreak of war in Europe, he decided to wait in Buenos Aires till the war was over, but was actually to stay there until 1963 — often, especially during the war, in great poverty.

At the end of the 1940s Gombrowicz was trying to gain a position among Argentine literary circles by publishing articles, giving lectures in Fray Mocho café, and finally, by publishing in 1947 a Spanish translation of Ferdydurke written with the help of Gombrowicz’s friends, among them Virgilio Piñera. Today, this version of the novel is considered to be a significant literary event in the history of Argentine literature; however, when published it did not bring any great renown to the author, nor did the publication of Gombrowicz’s drama Ślub in Spanish (The Wedding, El Casamiento) in 1948. From December 1947 to May 1955 Gombrowicz worked as a bank clerk in Banco Polaco, the Argentine branch of PeKaO SA Bank. In 1950 he started exchanging letters with Jerzy Giedroyc and from 1951 he started having works published in the Parisian journal Culture, where, in 1953, fragments of Dziennik (Diaries) appeared. In the same year he published a volume of work which included the drama Ślub (The Wedding) and the novel Trans-Atlantyk, where the subject of national identity on emigration was controversially raised. After October 1956 four books written by Gombrowicz appeared in Poland and they brought him great renown despite the fact that the authorities did not allow the publication of Dziennik (Diaries), and later organized

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
328 (54%)
4 stars
185 (30%)
3 stars
66 (11%)
2 stars
18 (3%)
1 star
3 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 37 reviews
Profile Image for Buck.
157 reviews954 followers
October 8, 2012
Gombrowicz, Gombrowicz, Gombrowicz.

Sorry, I just like saying his name, even though I have no idea what to do with that consonant cluster at the end. If I ever learn another language, it just might be Polish. This is somewhere between a whim and a resolution. It’s a whimsolution.

Anyway, Gombrowicz...This story is well known in certain circles, but it’s biographically inescapable. In the summer of 1939, Witold Gombrowicz, then a rising young Polish writer, goes on a cross-cultural junket to Argentina. He’s hardly off the boat when the Germans invade Poland, so he and his fellow countrymen get ready to sail back home and be patriotically slaughtered (in the best Polish traditions). Just as the ship is pulling away, Gombrowicz grabs his suitcase and jumps ashore. Thus, at the age of 35, with no money, no friends and no Spanish, he maroons himself in Argentina, where he will hang on, often penniless, for over two decades. He will never set foot in Poland again.

In a sense, though, Gombrowicz never really left his homeland. He carried the problem of Polishness with him into exile, scratching it like a persistent rash during his years in South America. It bored and infuriated him, but he kept going back to it.

As a Canadian, I’m no stranger to collective navel-gazing, but Polish self-consciousness seems to have a very different metaphysical heft to it. Whereas Gombrowicz experienced Polishness as this massive plenitude weighing down on him, Canadianness—and the very noun is awkward—tantalizes by its absence. Gombrowicz could spend decades interrogating his cultural identity, arguing with it, cursing it. A Canadian can only shrug, make a lame joke and change the subject.

‘Diary’ is a misleading title for this collection of rants, essays and ruminations. Published serially in a Polish émigré paper, these pieces are more properly feuilletons, a word with zero cultural traction in English (though many blogs are essentially feuilletons). The great advantage of this form is its elasticity: it can hold anything from shopping lists to high-flown literary theory (Gombrowicz indulges in both, and everything in between). In my current state of disenchantment with the novel, I find this discursive, fragmentary approach more honest, more true to life, than the planed and chiseled contours of fiction. Gombrowicz, being a novelist, would no doubt disagree—at length, and with crushing eloquence. So I offer this thought in the timid spirit of FWIW.

Whatever you want to call it, this book provides yet more evidence that being a genius in a cultural backwater is a very dubious gift. Among other things, it means having nobody to talk to (just ask Kierkegaard, or one of his warring pseudonyms). But Gombrowicz suffered under a double obscurity: first as a major writer in a minor language, and then as an exile in a country even more peripheral than his own. Throw in the fact that, from his vantage point, communist Poland was little more than a giant sarcophagus, offering an unresponsive face to his cries and complaints, and you have all the conditions for an absolute, soul-destroying, career-killing solitude.

It would be too much to say that Gombrowicz triumphed over these circumstances—for one thing, triumph wasn’t his style—but the Diary represents a kind of artistic accommodation with disaster. He lost everything a writer can lose—country, language, audience—and he still turned it to account, making something beautiful and true out of the very marginality that should have silenced him.

Gombrowicz, Gombrowicz, Gombrowicz!
Profile Image for Monika.
268 reviews26 followers
December 2, 2020
Gombrowicz to geniusz i to jest fakt.

Pomimo tego, megalomania, ktora bije z kazdej karty tego dziennika jest naprawde irytujaca. Krytyka absolutnie wszystkiego. Nikt nie jest dosc dobry, zaden prozaik, zaden poeta.
"Poniedzialek Ja. Wtorek Ja. Sroda Ja. Czwartek Ja... " Litosci!

Poza tym sa tu naprawde swietne fragmenty.
Profile Image for Sebastian.
200 reviews73 followers
April 28, 2021
"Monday. Me. Tuesday. Me. Wednesday. Me. Thursday. Me."

This is how it all starts and this is unfortunately also how it continues (not with such an explicit me-focus but still). I had a plan to finish the Diaries of Gombrowicz eventually so I picked up the first part in an audiobook format. Despite the fact that some perspectives on art, writing, literature in general and society with particular focus on the Polish society are definitely interesting, it was also a bit tiresome to listen to due to this strong ego-centric attitude. Everything is him, everything circles around him, he is the center of everything. I admire him as a writer but at the moment I got slightly fed up with his views so if I ever pick up the other parts of his diaries, it will be definitely after some well-deserved rest.
Profile Image for Przemysław Skoczyński.
1,210 reviews36 followers
May 3, 2014
"Przestańcie kłamliwie twierdzić, że "sztuka zachwyca", powiedzcie zgodnie z prawdą, że wprawdzie sztuka od czasu do czasu zachwyca, lecz że, przede wszystkim ludzie zmuszają się wzajemnie do tego aby ich zachwycała."
Profile Image for Neringa.
121 reviews111 followers
February 13, 2021
Kai skaitai Gombrowiczių, atrodo, kad norėtum, jog jį perskaitytų, pvz., ambicingi žmonės, puoselėjantys norą tekstuose išreikšti pirmiausia save. Bet įdomu, ar jie tikrai susikalbėtų. Juk dienoraštis siūlo labai įdomų žvilgsnį į individualistų, kūrėjo genijaus, didelių ambicijų menui epochą, kuri jau praėjusi.

Gombrowiczius yra neįtikėtinai nepatogus tipas, kuris puikiai jaučia, kas jis yra ir kas nėra savo laike. Jam neprikiši ambicijų, kūrybiškumo ir asmeninės charizmos stokos. Gombrowicziui rūpi tie, kurie vienaip ar kitaip viešai pastato save į dėmesio centrą. Būdami arenoje, jie turi teisę fechtuotis – tiek kūriniais, kritika, intelektu, tiek su jais. Tad dienoraštis irgi yra tokia privati teritorija, sukurta viešai batalijai, ir tokia, kurią palaiko pretenzija kalbėti apie save, meną ir epochą. Įdomu, kad visa tai Gombrowiczius traktuoja ir kaip teismą: pyksta, kad kiti dalija nuosprendžius, bet ir pats santykį su jo žodžiais priima toj pačioj šviesoj. Išeina nuolatinis mūšis, kuris išjudina apstingusią kraujotaką.

Man labai patinka, kad Gombrowiczius priverčia pasižiūrėti į situacijas iš netikėtų kampų be iliuzijų ir paklusnumo, stoja piestu prieš falšą ir provincialumą. Todėl net asmeniškumai čia kaip kokia socialinio teatro atmaina. Tai puikūs esė skyriai, parašyti labai vientisai ir skirtingai – čia dramatiška, dvasinga, arti fikcijos ar polemikos, todėl dienoraštis visiškai nenuobodus, ne vien savitikslis.

Pagalvojau, kad velnias – namie koks tūkstantis puslapių tų dienoraščių. Bet tai malonumas. Skaitant Gombrowicziaus žodžių kilometražo nesijaučia.
June 27, 2022
Rebuttlując siewczynię czy siewcę fermentu w innym review: megalomanizm- owszem, ale wcale mnie nie irytował, na pełnej wizji obnażony, sam z siebie mający pompkę. Gombrowicz jak Gombrowicz, czasem się zesra, czasem zarzyna raz tępym raz ostrym nożem albo sam dostaje manto i broni się jak może. Wszystko ubrane bardzo humorystycznie, przez brak powagi aż na niej zyskuje. Polska kultura, pisarze, emigracja, komuna, Argentyńczycy i nimfetki (aż trzy wspomnienia na końcu) - wszystko brane w magiel, ale na każdym zostaje chociaż jedna sucha nitka. Daje mocno, szczególnie rozdział 13.
Profile Image for Irek Piecuch.
56 reviews4 followers
October 21, 2021
Pierwszy raz czytałem Dzienniki Gombrowicza pod koniec lat osiemdziesiątych - w jakimś drugoobiegowym wydaniu. Tym razem lektura zajęła mi więcej czasu. Gombrowicz zrobil się znowu dramatycznie aktualny a jego analiza Polski i Polaków przerażająco trafna. To jedna z tych lektur to których można i należy wracać bo jest jak dobre wino. Z czasem nabiera mocy i bukietu.
Profile Image for Josh.
89 reviews74 followers
February 6, 2008
My "War and Peace." A new kind of book and, behind it, a new kind of writer. Gombrowicz's biggest obsession is escape, his biggest revelation/enactment that, no matter how involved in your life you are, there's actually a little mini-you sitting in your head watching it all on wide screen. Taken together, the three books of the diary are like the portable holes that Looney Tunes characters used to carry around, fold up, put in their pockets. Unbelievably useful.

Also, he treats ideas like toys.
Profile Image for - قارئة ..
336 reviews18 followers
July 26, 2022
من أجمل اليوميات التي قرأتها .. توثيق لمرحلة مهمة في حياة الكاتب وبولندا عموماً ، أراء مشاكسة وصريحة في العديد من الأسماء على طول الكتاب ، مواقف ومشاهدات تستحق أن تُروى .. الجزء الأول ٦٠٠ صفحة والثاني ٥٠٠ صفحة في ١٤ يوماً ولم أشعر بملل
Profile Image for Anibalector.
264 reviews30 followers
February 23, 2022
Nefiind polonez și neștiind foarte multe despre cultura Poloniei am pierdut multe subtilități și zeci de pagini m-au plictisit. Câteva pagini însă mi-au rămas în minte și recunosc fascinația pe care scrisul său o poate provoca.
Profile Image for Helmi Chikaoui.
382 reviews92 followers
December 27, 2023
غومبروفيتش أي كلمات يمكن أن تصفك! من أعظم اليوميات التي قرأت.
أتذكر الأيام الذي كنت أقرأ فيها يومياته الكبيرة الحجم والممتدة إلى عقدين ( من بداية الخمسينات 1954 إلى نهاية الستينات ووفاته في سنة 1969 )
كنت أشعر بطاقة إزدراء وتدمير كبيرة،مستمعا إلى عظام وأصنام تتحطم، مستشعرا نبرته التهكمية التي كانت تحررني من وطأة الكيتش وغباوة المتعلمين، إنسان المستقبل ( أو الحمار المتذاكي كما يصفه )
أنت معجب بحياة أستاذك الذي يدرسك في الجامعة! صديقك المتفوق في الدراسة والذي يحبه الجميع! مديرك في العمل المغرور! الأنستغراموز التي تكشف لك عن حياتها الجميلة! إستعد مع غومبروفيتش كي يكشف عن ضحالة فكرتك وهو يجرد كل هؤلاء من زيفهم، بحيث في الأخير لا يمكنك إلا أن تضحك ضحكة تحررك من بؤسك.
أنا ظريف، مهرج، بهلوان، محرض، تقلب أعمالي الأمور رأسا علي عقب لتحقق ا��متعة، فأنا السيرك، الغنائية، الشعر، الهلع، الصراع، المتعة، الألعاب — هل تبغي المزيد؟ (هكذا يعرف غومبروفيتش نفسه)
سأعطيكم مثالا غومبوروفيتشيا في ممارسة فعل التدمير، قبلها من المهم الإشارة إلى أنه درس القانون بأمر من والده، لكنه لم يبدي تحمسه له، فسجل في معهد الدراسات العليا الدولية في باريس ، لكنه أهمل الدراسة لصالح «أصدقاء السوء»، ما اضطر أباه لقطع المصاريف عنه. بعودته إلى بولونيا، سجل في دورة تدريبية في محكمة وارسو، ولكنه نفر من دراسة القانون، مفضلا الجلوس في المقاهي الأدبية.
- الأحد
كل محام ، أو «أفوكاتو»، يتمرغ في القناعة المتضخمة بـ«ثقافته الشاملة» لأنّ «القانون يُثقف»، «بالطبع»، وأي مهندس هيدروليكا يعتبر نفسه عالماً متكاملاً مثل هايزنبيرغ . لا داعي لذكر أنه عندما يتعلق الأمر بالخيال، فليس لديهم أدنى فكرة عن ماهيته.
أمس . كم كان ذلك مزعجاً لمدة ساعتين، اضطررت لتحمل نوعين من ذلك المثقف المزيف "ذي الدبلوما" . غباء لا يصدق. الأفوكاتو بهيئته القانونية، ونظرته إلى العالم وأسلوبه وشكله العابق بتلك الرائحة البائسة للجامعة كأنه بدلة تفوح منها رائحة النفتالين . . . وكان مهندسنا الطيب يعلن تفوّق العلوم البحتة، لأن تلك الرومانسيات الفلسفية أو الفنية لا تصلح لعقل منضبط؛ إنها لحقيقة محزنة أن الجامعات تنتج سنوياً آلاف الحمير ممن عاجلاً أو آجلاً، سيعثر كل منهم على حمارته الدؤوبة .
كيف يمكن منع مؤسسات التعليم العالي من فبركة مثل هذه القمامة، ومن تلويث هواء العالم المتحضر بهذا الشكل الرهيب جداً؟ الهواء حولى يزداد امتلاء بالمعتوهين الشبان من هذه الفبركة الجامعية، المغسولين بالمنظفات من ذكائهم الطبيعي. وأيضا هواء أمريكا الجنوبية صار خانقاً بطلاب لا يعرفون أي شيء سوى ما يُحشى في رؤوسهم، ولانهم محشوون بالمعلومات فقد فقدوا . الإحساس بالأمور غير الملموسة مثل الطابع الخاص، العقل الشعر والرشاقة. القبح الفظ لهؤلاء العمال الفكريين المتخصصين في الطب والقانون والتكنولوجيا إلخ، يبدأ في إبراز تأثيره السلبي حت�� هنا في الأرجنتين . إن هؤلاء الذين لا يظهرون حساسية تجاه الفن، وغير الملمين بالحياة، والذين يُشكّلون عن طريق التجريد يكونون مغرورين ومثقلين عقلياً أستمتع بإصابة أولئك الحمقى غير الجماليين بالسعار، أو بإغراقهم في فوضى الألقاب والنظريات المخترعة على عجل ... أتمنى ألا يضربوني يوماً ما ! يسرني أن طبيعتهم السوقية هذه محكوم عليها حصرياً بالتعليم . . . بالنسبة لهم، تُعتبر كل الأشياء الأخرى، كل الحياة الروحية للقبيلة البشرية، خداعاً وبالتالي يكونون باستمرار في حالة خوف مميت من أن يُخدعوا . لذا يسعدني كثيراً إثارة انعدام الثقة -ريفي الطابع- بـ «الأديب»، هذا «المخادع بامتياز، وأحياناً أعطي إيماءة وجه أو أصدر كلمة مشكوكاً فيها عموماً أو حتى هزل صريح. احترامهم الساذج للجنية كبير حد تعطيل أحاسيسهم تماماً. أو أهاجمهم بالأرستقراطية وعلم الأنساب خدعة مضمونة عندما يتعلق الأمر باقتياد البلهاء إلى البلاهة الحقيقية.
إلا أن ... الأرستقراطية ... أه نعم ... الأرستقراطية أيتها الأرستقراطية، ربما تكون في النهاية أكثر من مجرد نكتة حية.
صنم الجماهير «المنفعة»، وصنم الارستقراطية «المتعة». أن تكون نافعاً وغير ممتع - هو هدف كل روبوت وخبير، حلمهم أن يكونوا نافعين جداً لدرجة عدم الإمتاع. بينما حلم الأرستقراطيين هو العكس تماماً : أن يكونوا ممتعين بقدر كونهم غير نافعين. بالنسبة لي، فأنا أعلن وأسجل ذلك كأحد قوانين معرفتي بالطبيعة البشرية . من يريد إرضاء الناس، سيصل إلى الإنسانية بسهولة أكثر أن يكون خادماً نافعاً فقط.
غالباً ما يعمل العلم مثل السم، وكلما كان العقل أضعف قلت احتمالية عثوره على الترياق واستسلم بسهولة أكبر. انظروا إلى معظم الطلاب من أين يأتي، مثلاً . تعبهم مجرد نتيجة للعمل المفرط ؟ ألم تسمم ردود أفعالهم بإدمان الدقة الزائفة، أو الموضوعية المبالغ فيها ألم يؤثر ذلك على أحكامهم ويسمها بالشك والخوف؟ دعونا نرى كيف تقتل عبادة المنطق فهم الشخصية كيف تحل المبادئ محل الثقة بالنفس وإيمانك الفطريين وكيف تقتلع النظريات الجمال والرشاقة... هكذا ينشأ هذا النوع من الطلاب الحديثين هل ستنجح ، »أيها الزميل؟»، كائن طيب محترم مفيد ولكنه شاحب . . . شحوب القمر المحروم من ضوئه ودفئه الخاص والذي يعكس فقط ذلك الضوء الرهيب غير القابل للفهم. ربما ما زال حياً لكنها حياة واهنة ومشوهة.
هل هذه طليعة! هذه هذه نخبة! سلالة من الأقزام ذوي الرؤوس المنتفخة يرتدون معاطف المختبر البيضاء؟
- الجمعة
أقول لطلابي: لا تنسوا أنني لست واحداً من أساتذتكم النبلاء المرخصين والمضمونين. معي لا يمكن لأحد الجزم بشيء. قد أكذب أو أقول شيئاً أحمق في أي لحظة… قد أَستغفِل شخصاً ما. معي لا ضمانات. أنا متمرد، أحب إمتاع نفسي.. ولا أبالي.. لا أبالي بكم ولا بمحاضراتي مطلقاً.
الإربعاء
لا أريد أن أغمض عيني عن السخافات التي تصاحب الفن من دون أن تكون فناً أطالب من الفن ليس فقط بأن يكون فناً جيداً ولكن أيضاً بأن يكون متأصلاً في الحياة بقوة لا أريد أن أتحمل معابده السخيفة جداً ولا صلاواته المضحكة.
المدرسون، المربون، القادة الروحيون؟ في الواقع هم من علّم القارئ البولندي هذه الحقيقة عن الأدب مفادها: أنه عبارة عن شيء مثل مقالات المدرسة كُتبت لكي يتمكن المدرس من أن يعطي درجة ، مجرد إنتاج أدبي بما يشمله من مراجعات مترابطة ومسابقات وجوائز، وأعمدة صحفية ... إنهم أساتذة التبسيط وفنانو تحويل الحياة المتفجرة إلى مادة ناعمة مملة حيث كل شيء تقريبا على الدرجة نفسها من الضعف والتفاهة . إن فائضاً من الطفيليات يؤدي إلى مثل هذه النتائج الكارثية. الكتابة عن الأدب أسهل من كتابة الأدب - هذه هي المشكلة . إذاً ، لو كنت في مكانهم فكنتُ سأفكر بعمق كيف يمكنني أن أفلت من هذا العار الذي يدعى : التبسيط.
كيف يمكن الإفلات من ذلك؟
إن النقد الأدبي ليس حكماً على إنسان من قبل إنسان آخر (من أعطاك هذا الحق ؟ ) بل صدام بين شخصيتين على قدم المساواة تماماً .
بالتالي - لا تحكم. فقط لوصف ردود أفعالك لا تكتب أبداً عن المؤلف أو العمل - فقط عن نفسك في مواجهة العمل أو المؤلف . . . يجوز لك أن تكتب عن نفسك .
غير أنه بينما تكتب عن نفسك اكتب بالطريقة التي تكسب شخصيتك مزيداً من الثقل والأهمية والحياة - لكي تصبح هي الحاسمة. إذاً لا تكتب مثل باحث زائف ولكن مثل فنان النقد يجب أن يكون حساساً وحيوياً مثل ذلك الذي يلمسه، وإلا فإنه يصبح مجرد تسريب هواء من بالون، ذبحاً بسكين بارد النصل ، تفكيكاً تشريحاً ، قبراً . وإذا لم ترد أو لم تستطع - فلتذهب بعيداً.
يجب أن أقاتل ضد ضحالة القارئ هذه القراءة الجبانة لكتاباتي . يبدو أنهم يخافون من أن يستخرجوا منها معناها الكامل ليس لأنها ترعبهم، بل لأنهم ليسوا معتادين على المحتويات الكاملة. يحاولون بعنف تحويلي إلى نوع آخر من الأدب التقليدي، بينما هم أنفسهم يدعون أن كتابتي متحررة من التقاليد.
* كتبتُ ذلك بعد أن علمتُ أن اتحاد الكتاب البولنديين في الخارج اعتبر أن النقد له أهمية خاصة بالنسبة إلى الإبداع الأدبي - فأعلن عن جائزة قدرها 20 جنيهاً إسترلينياً لأفضل عمل نقدي. على الرغم من أن الجوائز تركض بعيداً عني، وإنها جمع حفل راقص لم أدع إليه ...
- الإثنين
سألتهم : - ما المفروض لإنسان عادي أن يفعل عندما يقابل إنساناً متعلماً؟ وعندما يحيط به عالم بمعرفته المركزة - besserwisser ( الحمار المتذاكي ) ؟ أي وسائل متوفرة للإنسان العادي للدفاع عن نفسه؟
لم يعرفوا شرحت لهم أن الحجة المضادة الأكثر ملاءمة ستكون ركلة ... أو لكمة ... موجهة للمتخصص ذاته. وأضفت أن هذا يسمى في قائمة مفرداتي «إثبات في الذات» أو «عودة إلى الذات» على أي حال يبعده خارج النظرية . . . وسألت إذا كنت أنت أيها الفنان، تستطيع أن توجه اللكمة أو الركلة إلى البروفيسور ؟ سؤال غير لائق؟ نعم، ولكنه ملح. قد تعتقدون أن على العلم والفن الركض معاً إلى الأمام، وهما يمرران الشعلة مثلما في سباق الماراثون من يد إلى يد؟ اتركوا هذا الركض للرياضيين المستقبل يبدو غير ودود بل عديم الرحمة التعاون بين الفن والعلوم باسم التقدم قد يكون مؤثراً، لكن على الشاعر أن يدرك الآن أن البروفيسور سيخنقه بذلك الاحتفال الحنون، العلم وحش. دعونا لا نؤمن بإنسانية العلم، لأن في الحقيقة الإنسان ليس من يقوده، بل العلم هو الذي يعتلي الإنسان. إذا كنتم فضوليين كيف ستبدو إنسانية الإنسان العلمية في المستقبل، فتلقوا نظرة على بعض الأطباء «طيبتهم» . . . إنسانيتهم؟ نعم ولكن أي نوع منها ؟ غريبة قليلا ، أليس كذلك؟ نعم طيبة لكن غير طيبة إنسانية لكن غير إنسانية . .. تماماً كملاك حارس حقيقي بارد وجاف مثل شيطان ملاك عامل تقني. المستشفى لا يفسد فطوره. البرودة الجهنمية واللامبالاة غير المعقولة. "غير معقولة"؟ ... أشدد على هذا لأن كل التغييرات في طبيعتنا تحت تأثير العلم لها دمغة الخيال كما لو تجاوزت مسار التنمية الطبيعي. نحن على عتبة إنسانية عجيبة العقل. سيجري علينا المعالجات التي لا يمكن التنبؤ بها اليوم. إنه يضطر إلى أن يتقدم ،باستمرار قياساته المنطقية لا تتراجع أبداً ... لا تعود إلى نقطة الانطلاق.
قد يبدو لشخص ذي مزاج متفائل أننا إذا انتزعنا إنسانيتنا ، فذلك لإعادتنا إليها ... وفي يوم ما سيؤدي الانحطاط الذي تسبب فيه العقل - بنا إلى الطبيعة الإنسانية من جديد . . . إلى إنسان أرفع أصح وأقوى ... وسوف نعثر بعضنا على بعض عند نهاية هذا الطريق المؤلم!
كلا لن نجد أي شيء أبداً ! لن نعود أبداً إلى أي شيء! حينما نستسلم للعقل علينا أن نودع أنفسنا إلى الأبد... إنه لا يتراجع أبداً ! إنسان المستقبل، صنيعة العلم، سيكون مختلفاً جذرياً، لا يمكن تصوره وليس له أي علاقة بنا . ها هنا سبب أن التطور العلمي يعني الموت . .. شخص يموت كما هو عليه ... من أجل غريب. في شكله الحالي ... الإنسان الذي يقوده العلم يتخلى عن نفسه ... في مرة واحدة وإلى الأبد ألا تفهموننى ؟ أقصد بذلك ببساطة أنه إذا امتلك إنسان المستقبل رأساً ثانيا ينمو من مؤخرته، فلن يجدوا هذا غريباً ولا مثيراً للاشمئزاز .
Profile Image for NieFikcyjna.
199 reviews8 followers
April 1, 2020
Przeczytanie tego dziennika było ciekawym doświadczeniem. Nie jest to taki dziennik, jaki pewnie większość z nas ma na myśli, kiedy myślimy o tej formie pisarstwa. Bo nie jest to dziennik intymny, pisany dla siebie, lecz dziennik publiczny, pisany z zamiarem wydania go (zresztą wychodził on na bieżąco w paryskim, emigranckim piśmie „Kultura”). Gombrowicza bardzo lubię, chociaż nie zawsze rozumiem i nie zawsze się z nim zgadzam. Tak więc pewne fragmenty czytałam z zainteresowaniem, inne nieco mnie nudziły. Gombrowicz przede wszystkim stawia się tu w roli opozycjonisty do chyba wszystkiego – polemizuje z krytykami literackimi, wyraża swoje zdanie na temat uznanych polskich pisarzy i poetów, spisuje przemyślenia na temat Polski i jej miejsca w świecie, opowiada o literaturze, ale też o swoim pobycie w Argentynie i o swoich dziełach. No i robi to oczywiście w sposób niezwykle ironiczny i humorystyczny. Jeśli lubicie Gombrowicza z jakichś jego utworów prozą, to sięgnijcie po dzienniki, bo to niby coś podobnego, ale jednak coś innego.

Po wi��cej moich recenzji zapraszam na Instagram: https://www.instagram.com/niefikcyjna/
Profile Image for Henry L. Racicot.
Author 3 books16 followers
August 26, 2020
Would have given it a higher rating, but Gombrowicz's interesting stuff (theories on literature, philosophy, art, genesis of and shameless revelation of his pedophile desires, etc.) are choked with pages and pages of Polish cultural minutiae.
Profile Image for Rozkminy Hadyny.
227 reviews35 followers
December 13, 2022
"Obawiam się, że pretensje tej recenzji wyrastają o wiele ponad jej wartość realną. (...) Zaprawdę, pisze się o książkach byle co. (...) W samej naturze prasy literackiej zawiera się coś co literaturze musi stanąć kością w gardle." s. 32-33

"Jak rzeczy się mają? Publiczność pragnie być informowana przez prasę o książkach, które się ukazują. Stąd powstała gałąź krytyki dziennikarskiej, obsadzona przez ludzi mających styczność z literaturą. Lecz gdyby ci ludzie mieli naprawdę coś do zrobienia na terenie sztuki, gdyby w nim zapuścili korzenie, na pewno nie poprzestaliby na tych artykulikach – więc nie, są to prawie zawsze drugo- i trzeciorzędni literaci, osoby pozostające tylko w luźnym, raczej towarzyskim, stosunku ze światem ducha, osoby nie będące na poziomie sprawy, którą mają referować. I na tym właśnie polega największa trudność, która nie da się pominąć, z której rodzi się cały skandal krytyki i jej niemoralność. Pytanie jest takie: w jaki sposób człowiek niższy może krytykować człowieka wyższego, oceniać jego osobowość, wartościować jego pracę – w jaki sposób to może stać się, nie stając się jednocześnie absurdem." s. 122

"Takie zgubne skutki powoduje nadmiar pasożytów. Pisać o literaturze jest łatwiej niż pisać literaturę – w tym sęk. Więc ja, na ich miejscu, zastanowiłbym się bardzo głęboko jak wybrnąć z tej hańby, której na imię: ułatwienie. Ich przewagi bowiem są natury czysto technicznej. Głos ich rozlega się potężnie nie dlatego, aby był potężny, a tylko dlatego, że pozwolono im przemawiać przez megafon prasy.
Jak wybrnąć? (,,,)
Wobec czego – nie sądź. Opisuj tylko swoje reakcje. Nigdy nie pisz o autorze ani o dziele – tylko o sobie w konfrontacji z dziełem albo z autorem. O sobie wolno ci pisać.
Ale, pisząc o sobie, pisz tak aby osoba twoja nabrała wagi, znaczenia i życia – aby stała się decydującym twoim argumentem. Więc pisz nie jak pseudo-naukowiec, ale jak artysta. Krytyka musi być tak natężona i wibrująca jak to, czego się dotyka – w przeciwnym razie staje się tylko wypuszczaniem gazu z balonu, zarzynaniem tępym nożem, rozkładem, anatomią, grobem.
A jeśli nie chce ci się lub nie potrafisz – odejdź." s. 123-124

Zawsze zaczytywała się w Gombrowiczu z perwersyjną przyjemnością i iskrą w oku. Podziwiała go, tego drugiego obok Witkacego najulubieńszego szaleńca literatury. Bakakaj inspirował ją do rzeczy wielkich, Trans-Atlantyk do padania na kolana, Ferdydurke do zachwytu, Pornografia do rumieńców, Kosmos do marszczenia czoła. W liceum jeszcze kupiła sobie trzyczęściową baterię Dziennika wydanego w roku jej urodzenia. Próbowała przejść, ale potykała się, zatrzymywała, gubiła wątek, zapisywała na ostatniej stronie słowa trudne: "proklamować", "paradygmat", "dialektyka", "antynomia", "fenomenologia", "eskapizm". Pławiła się w blasku samego czytania, ale mało do niej docierało. Wreszcie się poddała w połowie pierwszego tomu.

Ostatnio wróciła. Zawzięta, doświadczona, starsza. Już nie musi sprawdzać pojęć w słowniku. Już więcej rozumie. Już potrafi wchłonąć, przetrawić, zacząć dyskutować, komentować, podziwiać, ale też bezwstydnie nudzić się, przysypiać i wywracać oczami. Podkreślać fragmenty tak uniwersalne, że niemal idealnie skrojone na współczesność, choć ponad pół wieku minęło. Zaśmiewać się dziko z gombrowiczowskiego podpuszczania, z jego wybiegów, intryg i przekory. Z podniesioną brwią i niedowierzaniem śledzić jego opisy twórcze, ze znudzeniem niemal pomijać wywody na temat lektur na temat komunizmu, doceniać różnorodność stylów i form, cieszyć się głupkowato z bezczelnej krytyki publicystów, czytelników, ignorantów i innych twórców.

Najbardziej zapamiętuje akcję z herbami: jak to Gombrowicza chadzał do kawiarni artystów-komunistów i rzucał wciąż podteksty związane z klasami, arystokracją, genealogią, herbami, szlachectwem, dopóki artyści ci sami nie zaczęli opowiadać, czyja to babka z jakiego rodu się wywodzi, a kto jest lepiej ustawiony społecznie, kto lepszy, kto gorszy. Aż tu przychodzi ktoś z zewnątrz i podnosi raban, bo co ten Gombrowicz uczynił? Zepsuł dobrze zapowiadających się komuchów! Druga świetna akcja z arystokracją, gdy Gombrowicz na proszonych herbatkach u księcia czy innego hrabiego zaczął się dopytywać, czy jest wystarczająco dystyngowany, by w ogóle bywać. I cóż oni sądzą? Czyż z niego nie jest plebejusz?

Z drugiej strony czuje się poruszona, ja bardzo aktualne wydają jej się fragmenty o recenzjach literackich. Jak bardzo polska blogosfera mogłaby się zadławić tymi fragmentami. Jak bardzo te uwagi trafiają ją samą w czuły punkt. Co by powiedział Gombrowicz o blogach książkowych i jak bardzo byłoby to zjadliwe.

Jednocześnie pamięta też, by nie traktować Dziennika zupełnie na poważnie, by patrzeć z dystansem, jako na dzieło, w którym Gombrowicz stwarza siebie jako personę, artystę, gębę wobec publiczności. Gombrowicz w Dzienniku to konstrukt, bohater, ktoś, kim Gombrowicz chce, byśmy wierzyli, że jest. Tak jak to robimy teraz na portalach społecznościowych. Słyszała, że to autokreacja na całej linii, wie, że istnieje jeszcze Kronos, czyli ten prawdziwy dziennik. Ten, w którym Gombrowicz jest po prostu człowiekiem o nazwisku Gombrowicz.

"Poniedziałek – ja, wtorek – ja, środa – ja, czwartek – ja." s. 9
Profile Image for Johanna perec.
5 reviews1 follower
Read
August 16, 2008
For a diary that was meant to be published, it is remarkably simple and pure.
Profile Image for Fală Victor.
Author 1 book67 followers
May 26, 2021
Ei bine, de unde și până unde, metrolog, apoi business-men la „universitatea de ciocleji", am ajuns la filologie din pură stimă față de carte și pofta „de a pricepe mai multe" în lumea asta a cărților; am început să înțeleg că înveți mult mai multe de unul singur și, pentru asta, am început să caut cărțile care m-ar ajuta să învăț multe (toate bune). Ultimile lecturi, ori - tot mai des în ultima vreme, pun laboaica mea, ca de pianist, pe cărți care au fost sursa de formare a multor scriitori, cărțile prin care s-au format unii autori și, cea mai frumoasă variantă, cărțile în care să vorbește despre formarea unor scriitori - ca scriitori. De fapt, ce vorbesc eu - formarea lor ca oameni-, fiind autentici, astfel, mari scriitori fiind, pe lângă oameni mari au devenit și scriitori de același calibru, dacă nu mai mult.
În acest, ultim, tip de carte intră și jurnalele. Iar ultimul jurnal pe care am pus LĂBOAICA, la recomandarea lui Emilian Galaicu-Păun, a fost „Jurnal"-ul lui Witold Gombrowicz. Până acum și cel mai bun jurnal, cine știe ce mai apuc să citesc din această categorie...
Nu sunt de trecut cu vederea toate numele mari, pomenite aici, sau întâlnite, de-a dreptul, aici: Borges, Bioy Casares, Sabato, Lafebvre, și, și, și. Un șir lung cât, nu, un șir mare cât... coaiele lui Gombrowicz. Da-da!
Omul ăsta, intrat în lumea literară cu o proză la fel de curajoasă, Ferdydurke, a scris un jurnal (publicabil) cu un curaj admirabil, uimitor, trăsnit, debil; a dat la palme, în mare parte conaționalilor săi - polonezilor (și Poloniei în parte); încât e foarte ciudat faptul că a mai trăit ceva ani, bine-mersi.
A vorbit despre atâtea lucruri, cu o minte limpede (se putea altfel - într-o Portugalie liniștită, cu plaje, beții, fete tinere!!! zâmbind în jur și făcând (tumbe) ochișori dulci?): artă la general, literatură, pictură, tinerețe, curaj, individualitate și altele.
Nu e posibil să nu-ți placă o asemenea lectură. Cum nu-i posibil să te scoată din mințit o asemenea lectură.
Și asta nu-i decât prima parte a jurnalului publicat în română. Urmează să citesc și a doua parte, pe care, desigur, o am. Dar, între timp, mă așteaptă o altă carte, mult prea delicioasă, mult prea așteptată, delicată, 'cornorată, despre care încă nu vă spun, evident, nimic. Pupici, vorba domnului Burlacu
Profile Image for Adam.
20 reviews
December 31, 2021
More books need to be about Polish neurosis that takes place far from home --- A child, yes, but one that has come to know and has exhausted all possibilities of adult seriousness. This is the big difference. First, push away all the things that make life easier, find yourself in a cosmos that is as bottomless as you can stand, in a cosmos at the limits of your consciousness, and experience a condition where you are left to your own loneliness and your own strength, only then, when the abyss which you have not managed to tame throws you from the saddle, sit down on the Earth and discover the sand and grass anew.
Profile Image for Astrie.
20 reviews2 followers
November 7, 2022
Megalomania nie razi mnie chyba tylko u tych wyjątkowych jednostek, które rzeczywiście wiedzą, o czym mówią i są w tej swojej mowie tak wiarygodni, że w pewnym momencie przyłapujesz się na myśleniu, czy to nie w tobie przypadkiem leży problem. Najchętniej podkreśliłabym każde zdanie, które znalazło się w tym “dzienniku”. Arcydzieło.
145 reviews7 followers
Read
June 28, 2022
Nieznośny autor.
Ciekawe obserwacje o Sienkiewicza. Fascynujący jest Gombrowicz mówiący o ciele, krytykujący egzystencjalistów za brak postrzegania człowieka w kategoriach społecznych.
Profile Image for Letter Viewer.
29 reviews
December 13, 2023
Knygoje yra nemažai dalykų pasiginčyt, atrast, pritart ar nepritart. Knyga įsibėgėja į pabaigą, arba tiesiog lengviau, kai pripranti ir įsižiūri.
Traukia perskaityt antrą Dienoraščio dalį.
Displaying 1 - 30 of 37 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.