Cisza wyborcza - co to jest? Ile trwa? Kara za jej złamanie może być dotkliwa

Cisza wyborcza to okres, który następuje z momentem zakończenia kampanii wyborczej. W Polsce zaczyna się na 24 godziny przed dniem głosowania. To czas, kiedy partie polityczne, komitety wyborcze, pojedynczy politycy i ich zwolennicy nie mogą już promować swoich przekonań czy programów. W trakcie ciszy wyborczej nie można nikogo namawiać do głosowania na dane ugrupowanie lub kandydata ani przekonywać do swoich racji. Nie można też pokazywać się z hasłami, symbolami czy logotypami, które mogą być kojarzone z danym politykiem lub partią.

Cisza wyborcza jest uregulowana prawnie, a za jej złamanie grożą poważne konsekwencje. Jakie? O tym w dalszej części artykułu.

Ile trwa cisza wyborcza? Kiedy się kończy?

Jak zostało już wspomniane, cisza wyborcza zaczyna się o północy, na dobę przed rozpoczęciem głosowania i trwa aż do jego zakończenia i zamknięcia lokali wyborczych. Zgodnie z artykułem 107. Kodeksu wyborczego podczas ciszy wyborczej zabronione jest "prowadzenie agitacji wyborczej, w tym zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych". Zabroniona jest również "agitacja wyborcza w lokalu wyborczym oraz na terenie budynku, w którym ten lokal się znajduje".

A co znaczy cisza wyborcza dla polityka? Bardzo wiele, bo ze wszystkimi hasłami, które chce przekazać wyborcom, musi zdążyć do momentu, w którym będzie ona obowiązywała. Dotyczy to nie tylko wypowiedzi w telewizji czy radiu, ale również publikowania w internecie.

Jak działa cisza wyborcza? Jaka jest kara za złamanie ciszy wyborczej?

Cisza wyborcza została wprowadzona po to, aby wyborcy mieli czas spokojnie zastanowić się i podjąć decyzję, na kogo zagłosować. Jak przypomina Państwowa Komisja Wyborcza, złamanie ciszy wyborczej jest wykroczeniem, za które grozi kara grzywny (według Kodeksu wykroczeń może ona wynosić od 20 do 5000 zł).

Znacznie wyższa kara pieniężna przewidziana jest dla osób, które w czasie ciszy wyborczej opublikowałyby wyniki sondaży lub prognozowały wyniki wyborcze. Takie działanie jest przestępstwem, za które grozi od 500 tys. do nawet 1 mln złotych kary.

Dlatego też politycy i ich zwolennicy w czasie ciszy wyborczej z reguły powstrzymują się od tego typu niezgodnych z przepisami działań. Osoby, które zauważą w dniu wyborów postępowanie sprzeczne z prawem, zobowiązane są zawiadomić policję. "Ocena, czy w danym przypadku doszło do naruszenia tych zakazów, nie będzie należała do Państwowej Komisji Wyborczej, lecz do organów ścigania i sądów. Dlatego też wszystkie przypadki naruszenia ciszy wyborczej należy zgłaszać policji" - podkreśla PKW na swojej stronie.

Cisza wyborcza przed wyborami parlamentarnymi 2023 zacznie się o północy w sobotę 14 października, a skończy w niedzielę 15 października o godz. 21.